Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà IX, ãë. 25

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Í. Â. Áðàãèíñêîé. Êîììåíòàðèé Ã. Ï. ×èñòÿêîâà.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1926.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

25. (1) Ïîêè­íóâ Ñîðó, êîí­ñó­ëû äâè­íó­ëèñü âîé­íîþ íà çåì­ëè è ãîðî­äà àâçî­íîâ89, (2) ãäå ñ ïðè­õî­äîì ñàì­íè­òîâ ïîñëå áèò­âû ïðè Ëàâ­òó­ëàõ áûëî î÷åíü íåñïî­êîé­íî è âñÿ Êàì­ïà­íèÿ êèøå­ëà çàãî­âî­ðà­ìè. (3)  íèõ áûëà çàìå­øà­íà äàæå ñàìà Êàïóÿ, áîëåå òîãî, ñëåäû çàãî­âî­ðà âåëè â Ðèì, ïðè­÷åì ê íåêî­òî­ðûì âëè­ÿ­òåëü­íûì ëþäÿì. Íî, êàê è â Ñîðå, ñäà­÷à ãîðî­äîâ ïðå­äà­òå­ëÿ­ìè ïðè­âå­ëà ïëå­ìÿ àâçî­íîâ ê ïîêîð­íî­ñòè. (4) Àâçî­íà, Ìèí­òóð­íû è Âåñ­öèÿ — âîò òðè ãîðî­äà, èç êîòî­ðûõ ê êîí­ñó­ëàì ÿâè­ëèñü äâå­íà­äöàòü çíàò­íûõ þíî­øåé, ñîñòà­âèâ­øèå ïðå­äà­òåëü­ñêèé çàãî­âîð ïðî­òèâ ñâî­èõ ãîðî­äîâ. (5) Î ñâî­èõ ñîãðàæ­äà­íàõ îíè ñîîá­ùè­ëè, ÷òî òå óæå äàâ­íî ïîä­æèäà­ëè ïðè­õî­äà ñàì­íè­òîâ è, åäâà ïðè­øëà âåñòü î Ëàâ­òóëü­ñêîì ñðà­æå­íüå, îíè ñðà­çó ñî÷ëè ðèì­ëÿí ïîáåæ­äåí­íû­ìè è ïîñëà­ëè ñâîþ ìîëî­äåæü â ïîä­êðåï­ëå­íüå ñàì­íè­òàì; (6) à ïîòîì, ïîñëå áåã­ñòâà ñàì­íè­òîâ, îêà­çà­ëèñü â ñîñòî­ÿ­íèè íå òî ìèðà, íå òî âîé­íû: âîðîò ïåðåä ðèì­ëÿ­íà­ìè ðåøè­ëè íå çàêðû­âàòü, ÷òîáû íå äàòü ïîâî­äà ê âîéíå, íî âìå­ñòå ñ òåì ïîñòà­íî­âè­ëè çàïå­ðåòü èõ ïðè ïðè­áëè­æå­íèè ðèì­ñêî­ãî âîé­ñêà ê ãîðî­äó; â òàêîì äâîé­ñò­âåí­íîì ñîñòî­ÿ­íèè, óâå­ðÿ­ëè ïðè­øåä­øèå, ãîðî­äà ëåã­êî çàõâà­òèòü âðàñ­ïëîõ.

(7) Ïî íàó­ùå­íèþ ïåðå­áåæ­÷è­êîâ ëàãåðü ïðè­äâè­íó­ëè ïîáëè­æå è êî âñåì òðåì ãîðî­äàì îòïðà­âè­ëè ïî îòðÿäó. ×àñòü âîè­íîâ äîëæ­íà áûëà, âîîðó­æàñü, íåçà­ìåò­íî óñòðî­èòü çàñà­äû âîç­ëå ãîðîä­ñêèõ óêðåï­ëå­íèé, à ÷àñòü, îáëà­÷àñü â òîãè è ñïðÿ­òàâ ïîä îäåæ­äîé ìå÷è, ïåðåä ðàñ­ñâå­òîì, ÷åðåç îòêðû­òûå âîðîòà âîé­òè â ãîðîä. ñ.432 (8) Ýòè ïîñëåä­íèå ñðà­çó æå ñòà­ëè èçáè­âàòü ñòðà­æó è íåìåä­ëåí­íî ïîäà­ëè çíàê âîîðó­æåí­íûì áîé­öàì ñïå­øèòü ê íèì èç ñâî­èõ çàñàä. Òàê çàâëà­äå­ëè âîðîòà­ìè, è âñå òðè ãîðî­äà áûëè çàõâà­÷å­íû îäíî­âðå­ìåí­íî è îäíèì ñïî­ñî­áîì.  îòñóò­ñò­âèå âîæäåé90 ðåç­íÿ ïðè âçÿ­òèè ãîðî­äà íå çíà­ëà óäåð­æó, (9) è, íåñìîò­ðÿ íà íå âïîëíå äîêà­çàí­íîå îáâè­íå­íèå â èçìåíå, ïëå­ìÿ àâçî­íîâ áûëî èñòðåá­ëå­íî, ñëîâ­íî âåëî ñ Ðèìîì âîé­íó íå íà æèçíü, à íà ñìåðòü.

25. Con­su­les ab So­ra pro­fec­ti in ag­ros at­que ur­bes Auso­num bel­lum in­tu­le­runt. [2] Mo­ta nam­que om­nia ad­ven­tu Sam­ni­tium cum apud Lau­tu­las di­mi­ca­tum est fue­rant, co­niu­ra­tio­nes­que cir­ca Cam­pa­niam pas­sim fac­tae; [3] nec Ca­pua ip­sa cri­mi­ne ca­ruit; quin Ro­mam quo­que et ad prin­ci­pum quos­dam in­qui­ren­do ven­tum est. Ce­te­rum Auso­num gens pro­di­tio­ne ur­bium si­cut So­ra in po­tes­ta­tem ve­nit. [4] Auso­na et Min­tur­nae et Ves­cia ur­bes erant ex qui­bus prin­ci­pes iuven­tu­tis duo­de­cim nu­me­ro in pro­di­tio­nem ur­bium sua­rum co­niu­ra­ti ad con­su­les ve­niunt. [5] Do­cent suos iam pri­dem exop­tan­tes Sam­ni­tium ad­ven­tum, si­mul ad Lau­tu­las pug­na­tum audie­rint, pro vic­tis Ro­ma­nos ha­buis­se, iuven­tu­te ar­mis Sam­ni­tem iuvis­se: [6] fu­ga­tis in­de Sam­ni­ti­bus in­cer­ta pa­ce age­re nec clau­den­tes por­tas Ro­ma­nis, ne ar­ces­sant bel­lum, et obsti­na­tos clau­de­re, si exer­ci­tus ad­mo­vea­tur; in ea fluc­tua­tio­ne ani­mo­rum oppri­mi in­cau­tos pos­se. [7] His auc­to­ri­bus mo­ta pro­pius castra mis­si­que eodem tem­po­re cir­ca tria op­pi­da mi­li­tes, par­tim ar­ma­ti, qui oc­cul­ti pro­pin­qua moe­ni­bus in­si­de­rent lo­ca, par­tim to­ga­ti tec­tis ves­te gla­diis qui sub lu­cem aper­tis por­tis ur­bes ingre­de­ren­tur. [8] Ab his si­mul cus­to­des tru­ci­da­ri coep­ti, si­mul da­tum sig­num ar­ma­tis ut ex in­si­diis con­cur­re­rent. Ita por­tae oc­cu­pa­tae tria­que op­pi­da eadem ho­ra eodem­que con­si­lio cap­ta; sed quia ab­sen­ti­bus du­ci­bus im­pe­tus est fac­tus, [9] nul­lus mo­dus cae­di­bus fuit, de­le­ta­que Auso­num gens vix cer­to de­fec­tio­nis cri­mi­ne pe­rin­de ac si in­ter­ne­ci­vo bel­lo cer­tas­set.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 89Ñì.: ïðè­ìå÷. 44 ê êí. II.
  • 90Ò. å. ïîêà êîí­ñó­ëû íàõî­äè­ëèñü â ëàãå­ðå.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364000926 1364000927 1364000928