Ïåðåâîä Í. Â. Áðàãèíñêîé. Êîììåíòàðèé Ã. Ï. ×èñòÿêîâà.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1926. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
22. (1) Íè ó êîãî íå áûëî ñîìíåíèé, ÷òî åäèíîãëàñíîå èçáðàíèå ïðåäñòîèò Êâèíòó Ôàáèþ; â ãîëîñîâàíèè è ïðåðîãàòèâíûõ, è âñåõ ïåðâûõ öåíòóðèé Ôàáèé áûë âìåñòå ñ Ëóöèåì Âîëóìíèåì îáúÿâëåí êîíñóëîì [295 ã.]. (2) Ôàáèé ïðîèçíåñ ðå÷ü, òàêóþ æå, êàê è äâóìÿ ãîäàìè ðàíåå79; íî ïîòîì, óñòóïàÿ âñåîáùåìó åäèíîäóøèþ, ñòàë ïîä êîíåö ïðîñèòü ñåáå â òîâàðèùè Ïóáëèÿ Äåöèÿ: (3) îí-äå áóäåò îïîðîé åãî ñòàðîñòè.  ñîâìåñòíîì ñ íèì öåíçîðñòâå è äâóêðàòíîì êîíñóëüñòâå îí ïîçíàë, ÷òî íåò íè÷åãî íàäåæíåå äëÿ çàùèòû îáùåãî äåëà, ÷åì ñîãëàñèå â òîâàðèùàõ; è â åãî âîçðàñòå îí åäâà ëè óæå ñìîæåò äåëèòü âëàñòü ñ íîâûì ÷åëîâåêîì (4) — âåäü êóäà ïðîùå ñîâåòîâàòüñÿ ñ ÷åëîâåêîì, íðàâ êîòîðîãî óæå çíàåøü. Êîíñóë ïðèñîåäèíèëñÿ ê åãî ðå÷àì. Îí âîçäàë Ïóáëèþ Äåöèþ ïîäîáàþùèå õâàëû, ñêàçàë, êàêîå áëàãî â âîåííîì äåëå — ñîãëàñèå êîíñóëîâ, è êàêîå çëî — èõ íåñîãëàñèå, (5) è íàïîìíèë, êàê åäâà íå îáåðíóëàñü ïîãèáåëüþ íåäàâíÿÿ åãî ññîðà ñ òîâàðèùåì ïî êîíñóëüñòâó80. (6) Äåöèé ñ Ôàáèåì, ïðîäîëæàë îí, æèâóò åäèíîé äóøîé è ñ.478 ïîìûñëàìè, ñëîâíî îáà ðîæäåíû äëÿ ðàòíîãî äåëà, â ïîäâèãàõ îíè — ãåðîè, à â ñëîâåñíûõ ñîñòÿçàíèÿõ è óõèùðåíèÿõ íå èñêóñíèêè. (7) Òàêîâû è äîëæíû áûòü êîíñóëû; à êòî ëîâîê è ñìûøëåí â çàêîíàõ è êðàñíîðå÷èè, âðîäå Àïïèÿ Êëàâäèÿ, òåõ íàäî èçáèðàòü ïðåòîðàìè äëÿ îòïðàâëåíèÿ ïðàâîñóäèÿ, ÷òîá îíè íà÷àëüñòâîâàëè â Ãîðîäå è íà ôîðóìå. (8)  ýòèõ ïðåíèÿõ ïðîøåë äåíü. Íàçàâòðà ïî ðàñïîðÿæåíèþ êîíñóëà ñîñòîÿëèñü è êîíñóëüñêèå è ïðåòîðñêèå âûáîðû. (9) Êîíñóëàìè ñòàëè Êâèíò Ôàáèé è Ïóáëèé Äåöèé, à ïðåòîðîì — Àïïèé Êëàâäèé, âñå òðîå — çàî÷íî; à âîåííûå ïîëíîìî÷èÿ Ëóöèÿ Âîëóìíèÿ, ñîãëàñíî ïîñòàíîâëåíèþ ñåíàòà è ðåøåíèþ íàðîäà, áûëè ïðîäëåíû åùå íà ãîä. |
22. Nemini dubium erat quin Fabius quintum omnium consensu destinaretur; eumque et praerogativae et primo vocatae omnes centuriae consulem cum L. Volumnio dicebant. [2] Fabi oratio fuit qualis biennio ante; deinde, ut vincebatur consensu, versa postremo ad collegam P. Decium poscendum: [3] id senectuti suae adminiculum fore. Censura duobusque consulatibus simul gestis expertum se nihil concordi collegio firmius ad rem publicam tuendam esse. Novo imperii socio vix iam adsuescere senilem animum posse; cum moribus notis facilius se communicaturum consilia. [4] Subscripsit orationi eius consul cum meritis P. Deci laudibus, tum quae ex concordia consulum bona quaeque ex discordia mala in administratione rerum militarium evenirent memorando, [5] quamque prope ultimum discrimen suis et collegae certaminibus nuper ventum foret, admonendo; [6] Decium Fabiumque uno animo, una mente vivere; esse praeterea viros natos militiae, factis magnos, ad verborum linguaeque certamina rudes. [7] Ea ingenia consularia esse: callidos sollertesque, iuris atque eloquentiae consultos, qualis Ap. Claudius esset, urbi ac foro praesides habendos praetoresque ad reddenda iura creandos esse. [8] His agendis dies est consumptus. Postridie ad praescriptum consulis et consularia et praetoria comitia habita. [9] Consules creati Q. Fabius et P. Decius, Ap. Claudius praetor, omnes absentes; et L. Volumnio ex senatus consulto et scito plebis prorogatum in annum imperium est. |