Ïåðåâîä Í. Â. Áðàãèíñêîé. Êîììåíòàðèé Ã. Ï. ×èñòÿêîâà.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1926. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
30. (1)  òå æå äíè è â Ýòðóðèè ïðîïðåòîð Ãíåé Ôóëüâèé èñïîëíèë äàííîå åìó ïîðó÷åíèå è íå òîëüêî ó÷èíèë ñòðàøíîå ðàçîðåíèå íà çåìëÿõ íåïðèÿòåëÿ, íî äàæå íàíåñ åìó ñîêðóøèòåëüíîå ïîðàæåíèå â áèòâå, (2) â êîòîðîé ïåðóçèéöû è êëóçèéöû ïîòåðÿëè áîëåå òðåõ òûñÿ÷ óáèòûìè è ëèøèëèñü äâàäöàòè âîåííûõ çíàìåí. (3) À ñàìíèòñêîå âîéñêî, ñïàñàâøååñÿ áåãñòâîì ÷åðåç ïåëèãíèéñêèå çåìëè, îêðóæèëè ïåëèãíû è èç ïÿòè òûñÿ÷ áåãëåöîâ îêîëî òûñÿ÷è áûëî ïåðåáèòî. (4) Äàæå åñëè íåóêîñíèòåëüíî äåðæàòüñÿ èñòèíû, âåëèêà ñëàâà áèòâû, áûâøåé â òîò äåíü ïðè Ñåíòèíå. (5) Íî ó íåêîòîðûõ ñî÷èíèòåëåé ïðåóâåëè÷åíèÿ âûõîäÿò çà ãðàíü ïðàâäîïîäîáíîãî: îíè ïèøóò, ÷òî âî âðàæåñêîì âîéñêå áûëî øåñòüñîò òûñÿ÷ ïåõîòèíöåâ, ñîðîê øåñòü òûñÿ÷ âñàäíèêîâ è äâå òûñÿ÷è ïîâîçîê, âêëþ÷àÿ, êîíå÷íî, ñèëû óìáðîâ è òóñêîâ, êîòîðûå, ìîë, òîæå ó÷àñòâîâàëè â áèòâå. (6) À ÷òîáû ïðåóâåëè÷èòü è ðèìñêèå ñèëû, îíè ïðèáàâèëè ê âîæäÿì-êîíñóëàì ïðîêîíñóëà Ëóöèÿ Âîëóìíèÿ è âîéñêî åãî — ê êîíñóëüñêèì ëåãèîíàì. (7)  áîëüøèíñòâå æå ëåòîïèñåé ïîáåäà ýòà ïðèïèñàíà äâóì êîíñóëàì; à Âîëóìíèé òåì âðåìåíåì âåë âîéíó â Ñàìíèè, çàãíàë ñàìíèòñêîå âîéñêî íà Òèôåðíñêóþ ãîðó è òàì, íå èñïóãàâøèñü íåâûãîäíîãî ñâîåãî ïîëîæåíèÿ, ñóìåë ðàçáèòü âðàãà è îáðàòèòü åãî â áåãñòâî. (8) Êâèíò Ôàáèé, îñòàâèâ Äåöèåâî âîéñêî îõðàíÿòü Ýòðóðèþ, ïðèâåë ñâîè ëåãèîíû â Ãîðîä è ñïðàâèë òðèóìô íàä ãàëëàìè, ýòðóñêàìè è ñàìíèòàìè. (9) Âîèíû øëè ñëåäîì è â ãðóáîâàòûõ íåñêëàäíûõ ñâîèõ ïåñåíêàõ104 âîñõâàëÿëè ïîáåäó Êâèíòà Ôàáèÿ è íå ìåíüøå òîãî — ñëàâíóþ ñìåðòü Ïóáëèÿ Äåöèÿ, è, ïîìèíàÿ îá îòöå â ïîõâàëàõ ñûíó, ðàâíÿëè ãèáåëü åãî, êîíñóëà è ÷åëîâåêà, ñ ïîäâèãîì ðîäèòåëÿ. (10) Âîèíàì ðàçäàëè èç äîáû÷è ñ.487 ïî âîñåìüäåñÿò äâà àññà, äîðîæíûå ïëàùè è òóíèêè, ÷òî ïî òåì âðåìåíàì áûëî ùåäðîé íàãðàäîþ çà âîåííóþ ñëóæáó. |
30. Et in Etruria per eosdem dies ab Cn. Fulvio propraetore res ex sententia gesta et praeter ingentem inlatam populationibus agrorum hosti cladem pugnatum etiam egregie est [2] Perusinorumque et Clusinorum caesa amplius milia tria et signa militaria ad viginti capta. [3] Samnitium agmen cum per Paelignum agrum fugeret, circumventum a Paelignis est; ex milibus quinque ad mille caesi. [4] Magna eius diei quo in Sentinati agro bellatum fama est, etiam vero stanti; [5] sed superiecere quidam augendo fidem, qui in hostium exercitu peditum sexiens centena milia, equitum sex et quadraginta milia, mille carpentorum scripsere fuisse, scilicet cum Umbris Tuscisque, quos et ipsos pugnae adfuisse; [6] et ut Romanorum quoque augerent copias, L. Volumnium pro consule ducem consulibus exercitumque eius legionibus consulum adiciunt. [7] In pluribus annalibus duorum ea consulum propria victoria est, Volumnius in Samnio interim res gerit Samnitiumque exercitum in Tifernum montem compulsum, non deterritus iniquitate loci, fundit fugatque. [8] Q. Fabius, Deciano exercitu relicto in Etruriae praesidio, suis legionibus deductis ad urbem de Gallis Etruscisque ac Samnitibus triumphavit. [9] Milites triumphantem secuti sunt. Celebrata inconditis militaribus non magis victoria Q. Fabi quam mors praeclara P. Deci est, excitataque memoria parentis, aequata eventu publico privatoque, filii laudibus. [10] Data ex praeda militibus aeris octogeni bini sagaque et tunicae, praemia illa tempestate militiae haudquaquam spernenda. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß