История Рима от основания города

Книга XXII, гл. 37

37. Per eos­dem dies ab Hie­ro­ne clas­sis Os­tia cum mag­no com­mea­tu ac­ces­sit. [2] Le­ga­ti in se­na­tum intro­duc­ti nun­tia­runt cae­dem C. Fla­mi­ni con­su­lis exer­ci­tus­que al­la­tam adeo aeg­re tu­lis­se re­gem Hie­ro­nem ut nul­la sua prop­ria reg­ni­que sui cla­de mo­ve­ri ma­gis po­tue­rit. [3] Ita­que, quam­quam pro­be sciat mag­ni­tu­di­nem po­pu­li Ro­ma­ni ad­mi­ra­bi­lio­rem pro­pe ad­ver­sis re­bus quam se­cun­dis es­se, [4] ta­men se om­nia qui­bus a bo­nis fi­de­li­bus­que so­ciis bel­la iuva­ri so­leant mi­sis­se; quae ne ac­ci­pe­re ab­nuant mag­no ope­re se pat­res conscrip­tos ora­re. [5] Iam om­nium pri­mum omi­nis cau­sa Vic­to­riam auream pon­do du­cen­tum ac vi­gin­ti ad­fer­re se­se: ac­ci­pe­rent eam te­ne­rentque et ha­be­rent prop­riam et per­pe­tuam. [6] Ad­ve­xis­se etiam tre­cen­ta mi­lia mo­dium tri­ti­ci, du­cen­ta hor­dei, ne com­mea­tus dees­sent, et quan­tum prae­te­rea opus es­set, quo ius­sis­sent, sub­vec­tu­ros. [7] Mi­li­te at­que equi­te sci­re ni­si Ro­ma­no La­ti­ni­que no­mi­nis non uti po­pu­lum Ro­ma­num; le­vium ar­mo­rum auxi­lia etiam ex­ter­na vi­dis­se in castris Ro­ma­nis; [8] ita­que mi­sis­se mil­le sa­git­ta­rio­rum ac fun­di­to­rum, ap­tam ma­num ad­ver­sus Ba­lia­res ac Mau­ros pug­na­ces­que alias mis­si­li te­lo gen­tes. [9] Ad ea do­na con­si­lium quo­que ad­de­bant, ut prae­tor cui pro­vin­cia Si­ci­lia eve­nis­set clas­sem in Af­ri­cam trai­ce­ret, ut et hos­tes in ter­ra sua bel­lum ha­be­rent mi­nus­que la­xa­men­ti da­re­tur iis ad auxi­lia Han­ni­ba­li sum­mit­ten­da.

[10] Ab se­na­tu ita res­pon­sum re­giis est, vi­rum bo­num eg­re­gium­que so­cium Hie­ro­nem es­se at­que uno te­no­re, ex quo in ami­ci­tiam po­pu­li Ro­ma­ni ve­ne­rit, fi­dem co­luis­se ac rem Ro­ma­nam om­ni tem­po­re ac lo­co mu­ni­fi­ce adiu­vis­se. Id pe­rin­de ac de­be­ret gra­tum po­pu­lo Ro­ma­no es­se. [11] Aurum et a ci­vi­ta­ti­bus qui­bus­dam al­la­tum gra­tia rei ac­cep­ta non ac­ce­pis­se po­pu­lum Ro­ma­num; [12] Vic­to­riam omen­que ac­ci­pe­re se­dem­que ei di­vae da­re di­ca­re Ca­pi­to­lium, templum Iovis op­ti­mi ma­xi­mi. In ea ar­ce ur­bis Ro­ma­nae sac­ra­tam, vo­len­tem pro­pi­tiam­que, fir­mam ac sta­bi­lem fo­re po­pu­lo Ro­ma­no.

[13] Fun­di­to­res sa­git­ta­rii­que et fru­men­tum tra­di­tum con­su­li­bus. Quin­que­re­mes ad quin­qua­gin­ta na­vium clas­sem quae cum T. Ota­ci­lio prop­rae­to­re in Si­ci­lia erat quin­que et vi­gin­ti ad­di­tae, per­mis­sum­que est ut, si e re pub­li­ca cen­se­ret es­se, in Af­ri­cam trai­ce­ret.