Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1929. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
46. (1) Ãàííèáàë íà ðàññâåòå, âûñëàâ âïåðåä áàëåàðöåâ è äðóãèõ ëåãêîâîîðóæåííûõ, ïåðåøåë ðåêó; ïåðåâîäÿ êàæäóþ ÷àñòü, îí òóò æå óêàçûâàë åé ìåñòî â ñòðîþ: (2) êîííûõ èñïàíöåâ è ãàëëîâ ïîñòàâèë îí áëèæå ê ðåêå íà ëåâîì ôëàíãå ïðîòèâ ðèìñêîé êîííèöû; (3) íóìèäèéñêèõ êîííèêîâ — íà ïðàâîì; â ñåðåäèíå ñòðîÿ ñòîÿëà ïåõîòà; ïî êðàÿì àôðèêàíöû, à ìåæäó íèìè èñïàíöû è ãàëëû. (4) Àôðèêàíöåâ íà âèä ìîæíî áûëî áû ïðèíÿòü çà ðèìëÿí, ïîòîìó ÷òî îðóæèå ó íèõ áûëî ðèìñêîå, ïîäîáðàííîå ó Òðåáèè è åùå áîëüøå — ó Òðàçèìåíñêîãî îçåðà, (5) Ó ãàëëîâ è ó èñïàíöåâ ùèòû áûëè âèäà ïî÷òè îäèíàêîâîãî, à ìå÷è ðàçëè÷íûå: ó ãàëëîâ î÷åíü äëèííûå ñ çàêðóãëåííûì êëèíêîì; ó èñïàíöåâ, êîòîðûå â áîþ áîëüøå êîëþò, ÷åì ðóáÿò, — êîðîòêèå è îñòðûå195. Ïëåìåíà ýòè âíóøàëè îñîáåííûé óæàñ è îãðîìíûì ðîñòîì âîèíîâ, è âñåì èõ îáëè÷üåì: (6) ãàëëû, îáíàæåííûå äî ïóïà, èñïàíöû â òóíèêàõ îñëåïèòåëüíîé áåëèçíû, îêàéìëåííûõ ïóðïóðîì. Ïåõîòû â ñòðîþ áûëî ñîðîê òûñÿ÷, êîííèöû — äåñÿòü. (7) Ëåâûì êðûëîì êîìàíäîâàë Ãàçäðóáàë, ïðàâûì — Ìàãàðáàë, öåíòðîì — ñàì Ãàííèáàë ñ áðàòîì Ìàãîíîì. (8) Ñëó÷àéíî èëè ñîçíàòåëüíî, íî îáà âîéñêà áûëè ïîñòàâëåíû áîêîì ê ñîëíöó, ÷òî áûëî î÷åíü óäîáíî äëÿ òåõ è äðóãèõ — ïóíèéöû ñòîÿëè ëèöîì ê ñåâåðó, ðèìëÿíå — ê þãó; (9) íî âåòåð — ìåñòíûå æèòåëè íàçûâàþò åãî âîëòóðíîì — äóë ðèìëÿíàì ïðÿìî â ëèöî, íåñÿ òó÷è ïûëè, îí çàñûïàë åþ ãëàçà, ìåøàÿ çðåíèþ196. |
46. Hannibal luce prima Baliaribus levique alia armatura praemissa transgressus flumen, ut quosque traduxerat ita in acie locabat: [2] Gallos Hispanosque equites prope ripam laevo in cornu adversus Romanum equitatum; [3] dextrum cornu Numidis equitibus datum; media acies peditibus firmata, ita ut Afrorum utraque cornua essent, interponerentur his medii Galli atque Hispani. [4] Afros Romanam crederes aciem: ita armati erant armis et ad Trebiam, ceterum magna ex parte ad Trasumennum captis. [5] Gallis Hispanisque scuta eiusdem formae fere erant, dispares ac dissimiles gladii, Gallis praelongi ac sine mucronibus, Hispano, punctim magis quam caesim adsueto petere hostem, brevitate habiles et cum mucronibus. Ante alios habitus gentium harum cum magnitudine corporum tum specie terribilis erat. [6] Galli super umbilicum erant nudi: Hispani linteis praetextis purpura tunicis candore miro fulgentibus constiterant. Numerus omnium peditum qui tum stetere in acie milium fuit quadraginta, decem equitum. [7] Duces cornibus praeerant, sinistro Hasdrubal, dextro Maharbal; mediam aciem Hannibal ipse cum fratre Magone tenuit. [8] Sol, seu de industria ita locatis seu quod forte ita stetere, peropportune utrique parti obliquus erat, Romanis in meridiem, Poenis in septemtrionem versis; [9] ventus — Volturnum regionis incolae vocant — adversus Romanis coortus multo pulvere in ipsa ora volvendo prospectum ademit. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß