История Рима от основания города

Книга XXII, гл. 58

58. Nam­que Han­ni­bal se­cun­dum tam pros­pe­ram ad Can­nas pug­nam vic­to­ris ma­gis quam bel­lum ge­ren­tis in­ten­tus cu­ris, cum cap­ti­vis pro­duc­tis seg­re­ga­tis­que so­cios, si­cut an­te ad Tre­biam Tra­su­men­num­que la­cum, [2] be­nig­ne ad­lo­cu­tus si­ne pre­tio di­mi­sis­set, Ro­ma­nos quo­que vo­ca­tos, quod nun­quam alias an­tea, sa­tis mi­ti ser­mo­ne ad­lo­qui­tur: [3] non in­ter­ne­ci­vum si­bi es­se cum Ro­ma­nis bel­lum; de dig­ni­ta­te at­que im­pe­rio cer­ta­re. Et pat­res vir­tu­ti Ro­ma­nae ces­sis­se, et se id ad­ni­ti, ut suae in vi­cem si­mul fe­li­ci­ta­ti et vir­tu­ti ce­da­tur. [4] Ita­que re­di­men­di se cap­ti­vis co­piam fa­ce­re; pre­tium fo­re in ca­pi­ta equi­ti quin­ge­nos quad­ri­ga­tos num­mos, tre­ce­nos pe­di­ti, ser­vo cen­te­nos.

[5] Quam­quam ali­quan­tum adi­cie­ba­tur equi­ti­bus ad id pre­tium quo pe­pi­ge­rant de­den­tes se, lae­ti ta­men quam­cum­que con­di­cio­nem pa­cis­cen­di ac­ce­pe­runt. [6] Pla­cuit suffra­gio ip­so­rum de­cem de­li­gi qui Ro­mam ad se­na­tum irent, nec pig­nus aliud fi­dei quam ut iura­rent se re­di­tu­ros ac­cep­tum. [7] Mis­sus cum his Car­tha­lo, no­bi­lis Car­tha­gi­nien­sis, qui, si for­te ad pa­cem incli­na­re cer­ne­ret ani­mos, con­di­cio­nes fer­ret. [8] Cum eg­res­si castris es­sent, unus ex iis, mi­ni­me Ro­ma­ni in­ge­nii ho­mo, ve­lu­ti ali­quid ob­li­tus, iuris iuran­di sol­ven­di cau­sa cum in castra re­dis­set, an­te noc­tem co­mi­tes ad­se­qui­tur. [9] Ubi Ro­mam ve­ni­re eos nun­tia­tum est, Car­tha­lo­ni ob­viam lic­tor mis­sus qui dic­ta­to­ris ver­bis de­nun­tia­ret ut an­te noc­tem ex­ce­de­ret fi­ni­bus Ro­ma­nis.