Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXIV, ãë. 11

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1991.
Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

11. (1) Ñâåð­øèâ âñå, ÷òî òðå­áî­âà­ëîñü, äàáû óìè­ëî­ñòè­âèòü áîãîâ, êîí­ñó­ëû äîëî­æè­ëè ñåíà­òó î ñîñòî­ÿ­íèè ãîñóäàð­ñòâà è î äåëàõ âîåí­íûõ — ãäå è ñêîëü­êî âîé­ñêà íàõî­äèò­ñÿ. (2) Ðåøå­íî áûëî âûñòà­âèòü âîñåì­íà­äöàòü ëåãè­î­íîâ51: êîí­ñó­ëàì — êàæ­äî­ìó ïî äâà; â Ãàë­ëèè, Ñàð­äè­íèè è Ñèöè­ëèè ðàç­ìå­ñòèòü ïî äâà ëåãè­î­íà; (3) äâó­ìÿ êîìàí­äó­åò â Àïó­ëèè ïðå­òîð Êâèíò Ôàáèé; äâó­ìÿ äîá­ðî­âîëü­÷å­ñêè­ìè ïîä Ëóöå­ðè­åé — Òèáå­ðèé Ãðàêõ; ïî ëåãè­î­íó îñòà­âèòü ïðî­êîí­ñó­ëó Ãàþ Òåðåí­öèþ â Ïèöåí­ñêîé îáëà­ñòè è Ìàð­êó Âàëå­ðèþ — ïðè ôëî­òå ïîä Áðóí­äè­çè­åì è äâà — äëÿ îõðà­íû ãîðî­äà. (4) ×òîáû ïîëó­÷èòü òàêîå ÷èñ­ëî, ñëå­äî­âà­ëî íàáðàòü øåñòü íîâûõ ëåãè­î­íîâ. (5) Êîí­ñó­ëàì âåëå­íî áûëî ïðåæ­äå âñå­ãî íàáðàòü èõ è ïîñòðî­èòü ôëîò, äàáû âìå­ñòå ñ êîðàá­ëÿ­ìè, ñòî­ÿâ­øè­ìè ó áåðå­ãîâ Êàëàá­ðèè, ïîëó­÷èòü ôëîò â ñòî ïÿòü­äå­ñÿò âîåí­íûõ êîðàá­ëåé. (6) Çàêîí­÷èâ íàáîð è ñïó­ñòèâ íà âîäó ñòî íîâûõ ñóäîâ, Êâèíò Ôàáèé ïðî­âåë âûáî­ðû öåí­çî­ðîâ: âûáðà­íû áûëè Ìàðê Àòè­ëèé Ðåãóë è Ïóá­ëèé Ôóðèé Ôèë.

(7) Âñå ÷àùå ñòà­ëè ïîãî­âà­ðè­âàòü î òîì, ÷òî â Ñèöè­ëèè èäåò âîé­íà. Òèòó Îòà­öè­ëèþ âåëå­íî áûëî îòïðà­âèòü­ñÿ òóäà ñ ôëî­òîì. Òàê êàê ìîðÿ­êîâ íå õâà­òà­ëî52, òî êîí­ñó­ëû ïî ðàñ­ïî­ðÿ­æå­íèþ ñ.158 ñåíà­òà èçäà­ëè óêàç: òîò, êòî ïðè öåí­çî­ðàõ Ëóöèè Ýìè­ëèè è Ãàå Ôëà­ìè­íèè53 èìåë èìó­ùå­ñòâî (ñàì èëè åãî îòåö) íà ñóì­ìó îò ïÿòè­äå­ñÿ­òè äî ñòà òûñÿ÷ àññîâ, âûñòàâ­ëÿ­åò îäíî­ãî ìîðÿ­êà è äàåò øåñòè­ìå­ñÿ÷­íîå åãî æàëî­âà­íüå; (8) òîò, ó êîãî îò ñòà òûñÿ÷ äî òðåõ­ñîò òûñÿ÷, — òðåõ ìîðÿ­êîâ è äàåò ãîäî­âîå èõ æàëî­âà­íüå; òîò, ó êîãî îò òðåõ­ñîò òûñÿ÷ è äî ìèë­ëè­î­íà, — ïÿòå­ðûõ ìîðÿ­êîâ; ó êîãî áîëü­øå ìèë­ëè­î­íà — ñåìå­ðûõ; êàæ­äûé ñåíà­òîð âûñòàâ­ëÿ­åò âîñü­ìå­ðûõ ìîðÿ­êîâ è äàåò ãîäî­âîå èõ æàëî­âà­íüå. (9) Ïîâè­íó­ÿñü ýòî­ìó óêà­çó, õîçÿ­å­âà ìîðÿ­êîâ âîîðó­æè­ëè èõ è ñíàá­äè­ëè ìåñÿ÷­íûì çàïà­ñîì ïðî­äî­âîëü­ñò­âèÿ; âïåð­âûå ðèì­ñêèé ôëîò áûë ñíà­ðÿ­æåí íà ÷àñò­íûå ñðåä­ñòâà.

11. Per­pet­ra­tis quae ad pa­cem deum per­ti­ne­bant, de re pub­li­ca bel­lo­que ge­ren­do et quan­tum co­pia­rum et ubi quae­que es­sent con­su­les ad se­na­tum ret­tu­le­runt. [2] Duo­de­vi­gin­ti le­gio­ni­bus bel­lum ge­ri pla­cuit: bi­nas con­su­les si­bi su­me­re, bi­nis Gal­liam Si­ci­liam­que ac Sar­di­niam ob­ti­ne­ri; [3] dua­bus Q. Fa­bium prae­to­rem Apu­liae, dua­bus vo­lo­num Ti. Grac­chum cir­ca Lu­ce­riam praees­se; sin­gu­las C. Te­ren­tio pro­con­su­li ad Pi­ce­num et M. Va­le­rio ad clas­sem cir­ca Brun­di­sium re­lin­qui; duas ur­bi prae­si­dio es­se. [4] Hic ut nu­me­rus le­gio­num exple­re­tur, sex no­vae le­gio­nes erant scri­ben­dae. [5] Eas pri­mo quo­que tem­po­re con­su­les scri­be­re ius­si et clas­sem pa­ra­re, ut cum eis na­vi­bus quae pro Ca­lab­riae li­to­ri­bus in sta­tio­ne es­sent, cen­tum quin­qua­gin­ta lon­ga­rum clas­sis na­vium eo an­no exple­re­tur. [6] Di­lec­tu ha­bi­to et cen­tum na­vi­bus no­vis de­duc­tis Q. Fa­bius co­mi­tia cen­so­ri­bus crean­dis ha­buit; crea­ti M. Ati­lius Re­gu­lus et P. Fu­rius Phi­lus.

Cum increb­res­ce­ret ru­mor bel­lum in Si­ci­lia es­se, T. Ota­ci­lius eo cum clas­se pro­fi­cis­ci ius­sus est. [7] Cum dees­sent nau­tae, con­su­les ex se­na­tus con­sul­to edi­xe­runt ut, qui L. Aemi­lio C. Fla­mi­nio cen­so­ri­bus mi­li­bus aeris quin­qua­gin­ta ip­se aut pa­ter eius cen­sus fuis­set us­que ad cen­tum mi­lia, aut cui pos­tea tan­ta res es­set fac­ta, nau­tam unum cum sex men­sum sti­pen­dio da­ret; qui sup­ra cen­tum mi­lia us­que ad tre­cen­ta mi­lia, tris nau­tas cum sti­pen­dio an­nuo; [8] qui sup­ra tre­cen­ta mi­lia us­que ad de­ciens aeris, quin­que nau­tas; qui sup­ra de­ciens, sep­tem; se­na­to­res oc­to nau­tas cum an­nuo sti­pen­dio da­rent. [9] Ex hoc edic­to da­ti nau­tae, ar­ma­ti instruc­ti­que ab do­mi­nis, cum tri­gin­ta die­rum coc­tis ci­ba­riis na­ves conscen­de­runt. Tum pri­mum est fac­tum ut clas­sis Ro­ma­na so­ciis na­va­li­bus pri­va­ta in­pen­sa pa­ra­tis conple­re­tur.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 51Íå ñ÷è­òàÿ ëåãè­î­íîâ â Èñïà­íèè. Òàê æå â § 5 íå óïî­ìè­íà­åò­ñÿ ôëîò äëÿ Èñïà­íèè.
  • 52Çäåñü èìå­þò­ñÿ â âèäó ïðåæ­äå âñå­ãî ãðåá­öû, êîòî­ðûå ìîã­ëè áûòü ðàáà­ìè.
  • 53Â 220 ã. äî í. ý. Ñì.: XXIII, 23, 5.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007032 1327007054 1327008009 1364002412 1364002413 1364002414