История Рима от основания города

Книга XXVI, гл. 7

7. Ce­te­rum Han­ni­bal, ut nec hos­tis eli­ci ampli­us ad pug­nam vi­dit ne­que per castra eorum per­rum­pi ad Ca­puam pos­se, [2] ne suos quo­que com­mea­tus in­terclu­de­rent no­vi con­su­les, absce­de­re in­ri­to in­cep­to et mo­ve­re a Ca­pua sta­tuit castra. [3] Mul­ta se­cum quo­nam in­de ire per­ge­ret vol­ven­ti su­biit ani­mum im­pe­tus ca­put ip­sum bel­li Ro­mam pe­ten­di, cui­us rei sem­per cu­pi­tae prae­ter­mis­sam oc­ca­sio­nem post Can­nen­sem pug­nam et alii vol­go fre­me­bant et ip­se non dis­si­mu­la­bat: [4] ne­co­pi­na­to pa­vo­re ac tu­mul­tu non es­se des­pe­ran­dum ali­quam par­tem ur­bis oc­cu­pa­ri pos­se; [5] et si Ro­ma in discri­mi­ne es­set, Ca­puam ex­templo omis­su­ros aut am­bo im­pe­ra­to­res Ro­ma­nos aut al­te­rum ex iis, et si di­vi­sis­sent co­pias, ut­rum­que in­fir­mio­rem fac­tum aut si­bi aut Cam­pa­nis be­ne ge­ren­dae rei for­tu­nam da­tu­ros es­se. [6] Una ea cu­ra an­ge­bat ne, ubi absces­sis­set, ex­templo de­de­ren­tur Cam­pa­ni. Nu­mi­dam promptum ad om­nia auden­da agen­da­que do­nis per­li­cit ut lit­te­ris ac­cep­tis spe­cie transfu­gae castra Ro­ma­na ingres­sus, al­te­ra par­te clam Ca­puam per­va­dat. [7] Lit­te­rae autem erant ad­hor­ta­tio­ne ple­nae: pro­fec­tio­nem suam, quae sa­lu­ta­ris il­lis fo­ret, abstrac­tu­ram ad de­fen­den­dam Ro­mam ab op­pug­nan­da Ca­pua du­ces at­que exer­ci­tus Ro­ma­nos. [8] Ne des­pon­de­rent ani­mos; to­le­ran­do pau­cos dies to­tam so­lu­tu­ros ob­si­dio­nem. [9] In­de na­vis in flu­mi­ne Vol­tur­no conpre­hen­sas su­bi­gi ad id quod iam an­te prae­si­dii cau­sa fe­ce­rat cas­tel­lum ius­sit. [10] Qua­rum ubi tan­tam co­piam es­se ut una noc­te trai­ci pos­set exer­ci­tus al­la­tum est, ci­ba­riis de­cem die­rum prae­pa­ra­tis de­duc­tas noc­te ad flu­vium le­gio­nes an­te lu­cem traie­cit.