Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1950/1995. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
8. (1) Îáî âñåì ýòîì Ôóëüâèé Ôëàêê óçíàë åùå çàðàíåå îò ïåðåáåæ÷èêîâ è íàïèñàë ñåíàòó. Ëþäè áûëè íàñòðîåíû ïî-ðàçíîìó: êàæäûé ñìîòðÿ ïî ñâîåìó õàðàêòåðó. (2) Âñå áûëè âñòðåâîæåíû, ñåíàò ñîçâàëè íåìåäëåííî, Ïóáëèé Êîðíåëèé, ïî ïðîçâèùó Àçèíà35, çàáûâ î Êàïóå è îáî âñåì íà ñâåòå, ñòàë ñçûâàòü íà çàùèòó Ãîðîäà âñå âîéñêà, íàõîäèâøèåñÿ â Èòàëèè. (3) Ôàáèé Ìàêñèì ñ÷èòàë ïîçîðîì îñòàâèòü Êàïóþ, ïóãàòüñÿ óãðîç Ãàííèáàëà, ãîíÿòü òóäà-ñþäà âîéñêà ïî åãî óêàçêå. (4) Ãàííèáàë, ïîáåäèòåëü ïðè Êàííàõ, íå îñìåëèëñÿ èäòè ê Ãîðîäó, à êîãäà åãî ïðîãíàëè îò Êàïóè, îí èñïîëíèëñÿ íàäåæäû âçÿòü Ðèì. (5) Íå îñàæäàòü Ðèì îí èäåò, à âûçâîëÿòü îñàæäåííóþ Êàïóþ. Ðèì çàùèòÿò ñ âîéñêîì, â íåì íàõîäÿùèìñÿ, Þïèòåð, ñâèäåòåëü íàðóøåíèÿ äîãîâîðà Ãàííèáàëîì, è äðóãèå áîãè. (6) Ýòè ïðîòèâîïîëîæíûå ìíåíèÿ ïîáåäèëî ìíåíèå Ïóáëèÿ Âàëåðèÿ Ôëàêêà36, îòâåðãøåãî êðàéíîñòè. Ïàìÿòóÿ è î Ðèìå è î Êàïóå, îí íàïèñàë âîåíà÷àëüíèêàì, íàõîäèâøèìñÿ ïîä Êàïóåé, êàêîé ãàðíèçîí îõðàíÿåò Ðèì; îíè çíàþò ñàìè, ñêîëüêî ñèë ó Ãàííèáàëà è ñêîëüêî âîéñêà íóæíî äëÿ îñàäû Êàïóè. (7) Ïîýòîìó åñëè ÷àñòü âîéñêà ñ âîåíà÷àëüíèêîì âî ãëàâå ìîæíî îòïðàâèòü â Ðèì, ïðè÷åì îñàäà Êàïóè íå îñëàáååò, (8) òî ïóñòü Êëàâäèé è Ôóëüâèé äîãîâîðÿòñÿ ìåæäó ñîáîé, êîìó îñàæäàòü Êàïóþ, à êîìó èäòè ê Ðèìó è íå äîïóñòèòü îñàäû ðîäíîãî ãîðîäà. (9) Ýòî ñåíàòñêîå ïîñòàíîâëåíèå áûëî äîñòàâëåíî ïðîêîíñóëó Ôóëüâèþ â Êàïóþ; ñîòîâàðèùó åãî, ñòðàäàâøåìó îò ðàíû, ïðèøëîñü âåðíóòüñÿ â Ðèì. Îòîáðàâ èç òðåõ âîéñê òûñÿ÷ ïÿòíàäöàòü ïåõîòèíöåâ, îí ïåðåâåë èõ, à òàêæå òûñÿ÷ó âñàäíèêîâ ÷åðåç Âóëòóðí. (10) Óäîñòîâåðèâøèñü, ÷òî Ãàííèáàë ïîéäåò ïî Ëàòèíñêîé äîðîãå, îí çàðàíåå ïðåäóïðåäèë ãðàæäàí Ñåòèè, Êîðû è Ëàíóâèÿ, ðàñïîëîæåííûõ ïðè Àïïèåâîé äîðîãå: (11) ïóñòü çàãîòîâÿò ïðîäîâîëüñòâèå è ó ñåáÿ â ãîðîäàõ è ïîäâåçóò åãî ê ñ.235 äîðîãå èç îòäàëåííûõ ñåë, ïóñòü ñòÿíóò â ãîðîäà ãàðíèçîíû, ÷òîáû êàæäûé ãîðîä ìîã ðàññ÷èòûâàòü íà ñâîè ñèëû. |
8. Id priusquam fieret, ita futurum conpertum ex transfugis Fulvius Flaccus senatui Romam cum scripsisset, varie animi hominum pro cuiusque ingenio adfecti sunt. [2] Ut in re tam trepida senatu extemplo vocato, P. Cornelius cui Asinae cognomen erat omnes duces exercitusque ex tota Italia, neque Capuae neque ullius alterius rei memor, ad urbis praesidium revocabat. [3] Fabius Maximus abscedi a Capua terrerique et circumagi ad nutus comminationesque Hannibalis flagitiosum ducebat: [4] qui ad Cannas victor ire tamen ad urbem ausus non esset, eum a Capua repulsum spem potiundae urbis Romae cepisse! [5] Non ad Romam obsidendam, sed ad Capuae liberandam obsidionem ire. Romam cum eo exercitu qui ad urbem esset Iovem foederum ruptorum ab Hannibale testem deosque alios defensuros esse. [6] Has diversas sententias media sententia P. Valerii Flacci vicit, qui utriusque rei memor imperatoribus qui ad Capuam essent scribendum censuit quid ad urbem praesidii esset; quantas autem Hannibal copias duceret aut quanto exercitu ad Capuam obsidendam opus esset, ipsos scire. [7] Si ita Romam e ducibus alter et exercitus pars mitti posset, ut ab reliquo et duce et exercitu Capua recte obsideretur, [8] inter se compararent Claudius Fulviusque utri obsidenda Capua, utri ad prohibendam obsidione patriam Romam veniundum esset. [9] Hoc senatus consulto Capuam perlato Q. Fulvius proconsul, cui, collega ex volnere aegro, redeundum Romam erat, e tribus exercitibus milite electo, ad quindecim milia peditum, mille equites Volturnum traducit. [10] Inde cum Hannibalem Latina via iturum satis comperisset, ipse per Appiae municipia quaeque propter eam viam sunt, Setiam, Coram, Lavinium praemisit, [11] ut commeatus paratos et in urbibus haberent et ex agris deviis in viam proferrent, praesidiaque in urbes contraherent, ut sua cuique res publica in manu esset. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß