История Рима от основания города

Книга XXVI, гл. 31

31. Re­duc­tis in cu­riam le­ga­tis tum con­sul «Non adeo maies­ta­tis» in­quit «po­pu­li Ro­ma­ni im­pe­rii­que hui­us ob­li­tus sum, pat­res conscrip­ti, ut, si de meo cri­mi­ne am­bi­ge­re­tur, con­sul dic­tu­rus cau­sam ac­cu­san­ti­bus Grae­cis fue­rim. [2] Sed non quid ego fe­ce­rim in dis­qui­si­tio­nem ve­nit — nam quid­quid in hos­ti­bus fe­ci ius bel­li de­fen­dit — sed quid is­ti pa­ti de­bue­rint. Qui si non fue­runt hos­tes, ni­hil in­te­rest, nunc an vi­vo Hie­ro­ne Sy­ra­cu­sas vio­la­ve­rim. [3] Sin autem des­ci­ve­runt a po­pu­lo Ro­ma­no, si le­ga­tos nostros fer­ro at­que ar­mis pe­tie­runt, ur­bem ac moe­nia clau­se­runt, exer­ci­tu­que Car­tha­gi­nien­sium ad­ver­sus nos tu­ta­ti sunt, quis pas­sos es­se hos­ti­lia, cum fe­ce­rint, in­dig­na­tur? [4] Tra­den­tis ur­bem prin­ci­pes Sy­ra­cu­sa­no­rum aver­sa­tus sum; So­sim et Moe­ri­cum His­pa­num qui­bus tan­tam rem cre­de­rem po­tio­res ha­bui. Non es­tis extre­mi Sy­ra­cu­sa­no­rum, quip­pe qui aliis hu­mi­li­ta­tem obi­cia­tis: [5] quis est vestrum qui se mi­hi por­tas aper­tu­rum, qui ar­ma­tos mi­li­tes meos in ur­bem ac­cep­tu­rum pro­mi­se­rit? Odis­tis et ex­sec­ra­mi­ni eos qui fe­ce­runt, et ne hic qui­dem con­tu­me­liis in eos di­cen­dis par­ci­tis; tan­tum abest ut et ip­si ta­le quic­quam fac­tu­ri fue­ri­tis. [6] Ip­sa hu­mi­li­tas eorum, pat­res conscrip­ti, quam is­ti obi­ciunt, ma­xi­mo ar­gu­men­to est me ne­mi­nem qui na­va­tam ope­ram rei pub­li­cae nostrae vel­let aver­sa­tum es­se. [7] Et an­te­quam ob­si­de­rem Sy­ra­cu­sas, nunc le­ga­tis mit­ten­dis, nunc ad con­lo­qui­um eun­do tempta­vi pa­cem, et pos­tea­quam ne­que le­ga­tos vio­lan­di ve­re­cun­dia erat, nec mi­hi ip­si congres­so ad por­tas cum prin­ci­pi­bus res­pon­sum da­ba­tur, mul­tis ter­ra ma­ri­que ex­haus­tis la­bo­ri­bus tan­dem vi at­que ar­mis Sy­ra­cu­sas ce­pi. [8] Quae cap­tis ac­ci­de­rint apud Han­ni­ba­lem et Car­tha­gi­nien­ses vic­tos ius­tius quam apud vic­to­ris po­pu­li se­na­tum que­re­ren­tur. [9] Ego, pat­res conscrip­ti, Sy­ra­cu­sas spo­lia­tas si ne­ga­tu­rus es­sem, num­quam spo­liis earum ur­bem Ro­mam exor­na­rem. Quae autem sin­gu­lis vic­tor aut ade­mi aut de­di, cum bel­li iure tum ex cui­us­que me­ri­to sa­tis scio me fe­cis­se. [10] Ea vos ra­ta ha­bea­tis, pat­res conscrip­ti, nec­ne, ma­gis rei pub­li­cae in­te­rest quam mea. Quip­pe mea fi­des ex­so­lu­ta est: ad rem pub­li­cam per­ti­net ne ac­ta mea res­cin­den­do alios in pos­te­rum seg­nio­res du­ces fa­cia­tis. [11] Et quo­niam co­ram et Si­cu­lo­rum et mea ver­ba audis­tis, pat­res conscrip­ti, si­mul templo ex­ce­de­mus, ut me ab­sen­te li­be­rius con­su­li se­na­tus pos­sit». Ita di­mis­si Si­cu­li, et ip­se in Ca­pi­to­lium ad di­lec­tum dis­ces­sit.