История Рима от основания города

Книга XXIX, гл. 19

19. Haec cum ab le­ga­tis dic­ta es­sent, quae­sis­set­que ab iis Q. Fa­bius de­tu­lis­sentne eas que­rel­las ad P. Sci­pio­nem, res­pon­de­runt mis­sos le­ga­tos es­se, sed eum bel­li ap­pa­ra­tu oc­cu­pa­tum es­se et in Af­ri­cam aut iam traie­cis­se aut intra pau­cos dies traiec­tu­rum; [2] et le­ga­ti gra­tia quan­ta es­set apud im­pe­ra­to­rem ex­per­tos es­se, cum in­ter eum et tri­bu­nos cog­ni­ta cau­sa tri­bu­nos in vincla co­nie­ce­rit, le­ga­tum aeque son­tem aut ma­gis etiam in ea po­tes­ta­te re­li­que­rit.

[3] Ius­sis ex­ce­de­re templo le­ga­tis, non Ple­mi­nius mo­do, sed etiam Sci­pio prin­ci­pum ora­tio­ni­bus la­ce­ra­ri. An­te om­nes Q. Fa­bius na­tum eum ad con­rum­pen­dam dis­cip­li­nam mi­li­ta­rem ar­gue­re; [4] sic et in His­pa­nia plus pro­pe per se­di­tio­nem mi­li­tum quam bel­lo amis­sum. Ex­ter­no et re­gio mo­re et in­dul­ge­re li­cen­tiae mi­li­tum et sae­vi­re in eos. [5] Sen­ten­tiam dein­de aeque tru­cem ora­tio­ni adie­cit: Ple­mi­nium le­ga­tum vinctum Ro­mam de­por­ta­ri pla­ce­re et ex vin­cu­lis cau­sam di­ce­re ac, si ve­ra fo­rent quae Loc­ren­ses que­re­ren­tur, in car­ce­re ne­ca­ri bo­na­que eius pub­li­ca­ri; [6] P. Sci­pio­nem, quod de pro­vin­cia de­ces­sis­set ini­us­su se­na­tus, re­vo­ca­ri, agi­que cum tri­bu­nis ple­bis ut de im­pe­rio eius ab­ro­gan­do fer­rent ad po­pu­lum; Loc­ren­si­bus co­ram se­na­tum res­pon­de­re quas iniu­rias si­bi fac­tas que­re­ren­tur, eas ne­que se­na­tum ne­que po­pu­lum Ro­ma­num fac­tas vel­le; [7] vi­ros bo­nos so­cios­que et ami­cos eos ap­pel­la­ri; li­be­ros, co­niu­ges quae­que alia erep­ta es­sent res­ti­tui; pe­cu­niam quan­ta ex then­sau­ris Pro­ser­pi­nae sub­la­ta es­set con­qui­ri, dup­lam­que pe­cu­niam in then­sau­ros re­po­ni, [8] et sac­rum pia­cu­la­re fie­ri ita ut pri­us ad con­le­gium pon­ti­fi­cum re­fer­re­tur, quod sac­ri then­sau­ri mo­ti, aper­ti, vio­la­ti es­sent, quae pia­cu­la, qui­bus deis, qui­bus hos­tiis fie­ri pla­ce­ret; [9] mi­li­tes qui Loc­ris es­sent om­nes in Si­ci­liam transpor­ta­ri; quat­tuor co­hor­tes so­cio­rum La­ti­ni no­mi­nis in prae­si­dium Loc­ros ad­du­ci.

[10] Per­ro­ga­ri eo die sen­ten­tiae ac­cen­sis stu­diis pro Sci­pio­ne et ad­ver­sus Sci­pio­nem non po­tue­re. [11] Prae­ter Ple­mi­ni fa­ci­nus Loc­ren­sium­que cla­dem ip­sius etiam im­pe­ra­to­ris non Ro­ma­nus mo­do sed ne mi­li­ta­ris qui­dem cul­tus iac­ta­ba­tur: [12] cum pal­lio cre­pi­dis­que inam­bu­la­re in gym­na­sio; li­bel­lis eum pa­laestrae­que ope­ram da­re; aeque seg­ni­ter mol­li­ter­que co­hor­tem to­tam Sy­ra­cu­sa­rum amoe­ni­ta­te frui; [13] Car­tha­gi­nem at­que Han­ni­ba­lem ex­ci­dis­se de me­mo­ria; exer­ci­tum om­nem li­cen­tia cor­rup­tum, qua­lis Suc­ro­ne in His­pa­nia fue­rit, qua­lis nunc Loc­ris, so­ciis ma­gis quam hos­ti me­tuen­dum.