Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1949/1995. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
20. (1) Íåêîòîðûå îáâèíåíèÿ áûëè ñïðàâåäëèâû, â íåêîòîðûõ ê ïðàâäå áûëà ïðèìåøàíà ëîæü, è îíè êàçàëèñü ïðàâäîïîäîáíûìè. (2) Ïîáåäèëî, îäíàêî, ïðåäëîæåíèå Êâèíòà Ìåòåëëà66: ñîãëàøàÿñü â îñòàëüíîì ñ Ìàêñèìîì67, îí ðàçîøåëñÿ â òîì, ÷òî êàñàëîñü Ñöèïèîíà. Íè ñ ÷åì æå íå ñîîáðàçíî: ñîâñåì íåäàâíî ãîñóäàðñòâî îòïðàâèëî åãî, þíîãî, åäèíñòâåííûì ïîëêîâîäöåì îòâîåâûâàòü Èñïàíèþ; Èñïàíèþ ó âðàãîâ îòáèëè; åãî âûáðàëè êîíñóëîì, ëåëåÿ íàäåæäó, ÷òî îí çàêîí÷èò âîéíó, âûìàíèò Ãàííèáàëà èç Èòàëèè è ïîêîðèò Àôðèêó. (3) È âäðóã åãî, ñëîâíî Êâèíòà Ïëåìèíèÿ, íå ðàçîáðàâ äåëà, ïî÷òè êàê ïðåñòóïíèêà, âûçûâàþò èç ïðîâèíöèè. Ëîêðèéöû, æàëóÿñü íà áåçîáðàçèÿ, ó íèõ òâîðèìûå, ãîâîðèëè, ÷òî òâîðèëèñü îíè â îòñóòñòâèå Ñöèïèîíà, è åãî ìîæíî òîëüêî óïðåêíóòü â èçëèøíåé äîâåð÷èâîñòè è ñíèñõîäèòåëüíîñòè ê ëåãàòó. (4) Îí, Êâèíò Ìåòåëë, ïðåäëàãàåò: ïðåòîðó Ìàðêó Ïîìïîíèþ â áëèæàéøèå òðè äíÿ îòáûòü â Ñèöèëèþ, ñ.385 ïðîâèíöèþ, ïîëó÷åííóþ èì ïî æðåáèþ; êîíñóëàì âûáðàòü èç ñåíàòîðîâ äåñÿòü ÷åëîâåê, êîãî çàõîòÿò, è îòïðàâèòü èõ ñ ïðåòîðîì, äâóìÿ íàðîäíûìè òðèáóíàìè è ýäèëîì — ñ ýòèì ñîâåòîì ïðåòîð ðàññëåäóåò äåëî: (5) åñëè îáèäû, íà êîòîðûå æàëîâàëèñü ëîêðèéöû, ÷èíèëèñü ïî ïðèêàçó è ïî âîëå Ïóáëèÿ Ñöèïèîíà, òî ïóñòü åìó ïîâåëÿò ïîêèíóòü ïðîâèíöèþ; (6) åñëè Ïóáëèé Ñöèïèîí óæå ïåðåïðàâèëñÿ â Àôðèêó, (7) òî íàðîäíûå òðèáóíû ñ ýäèëîì è äâóìÿ ïîñëàìè, êîòîðûõ ïðåòîð íàéäåò íàèáîëåå ïîäõîäÿùèìè, îòïðàâÿòñÿ â Àôðèêó: òðèáóíû è ýäèë, ÷òîáû îòòóäà âåðíóòü Ñöèïèîíà, à ëåãàòû, ÷òîáû êîìàíäîâàòü âîéñêîì, ïîêà íå ïðèáóäåò íîâûé âîåíà÷àëüíèê. (8) Íó à åñëè Ìàðê Ïîìïîíèé è äåñÿòü ïîñëîâ óñòàíîâÿò, ÷òî âñå ïðîèñõîäèëî áåç âåäîìà è æåëàíèÿ Ñöèïèîíà, òî ïóñòü Ñöèïèîí îñòàåòñÿ ñ âîéñêîì è âåäåò âîéíó, êàê ïðåäïîëàãàë åå âåñòè. (9) Ïîñëå òîãî êàê ýòî ñåíàòñêîå ïîñòàíîâëåíèå áûëî ïðèíÿòî, îáðàòèëèñü ê íàðîäíûì òðèáóíàì: ïóñòü äîãîâîðÿòñÿ ìåæäó ñîáîé èëè áðîñÿò æðåáèé, êîìó èç íèõ âäâîåì îòïðàâèòüñÿ ñ ïðåòîðîì è ïîñëàìè; (10) êîëëåãèþ ïîíòèôèêîâ ñïðîñèëè î òîì, êàê èñêóïèòü ñâÿòîòàòñòâî, ñîâåðøåííîå â õðàìå Ïðîçåðïèíû â Ëîêðàõ. (11) Íàðîäíûìè òðèáóíàìè, êîòîðûå îòïðàâèëèñü ñ ïðåòîðîì è äåñÿòüþ ïîñëàìè, áûëè Ìàðê Êëàâäèé Ìàðöåëë è Ìàðê Öèíöèé Àëèìåíò; èì äàëè åùå ïëåáåéñêîãî ýäèëà68: åñëè Ñöèïèîí â Ñèöèëèè íå ïîä÷èíèòñÿ ðàñïîðÿæåíèþ ïðåòîðà èëè óæå ïåðåïðàâèòñÿ â Àôðèêó, ïóñòü òðèáóíû ïðèêàæóò ýäèëó ñõâàòèòü åãî è âåðíóò íàçàä, ïîëüçóÿñü ïðàâîì ñâîåé ñâÿùåííîé âëàñòè. Ðåøåíî áûëî îòïðàâèòüñÿ ñíà÷àëà â Ëîêðû, ïîòîì â Ìåññàíó. |
20. Haec quamquam partim vera partim mixta eoque similia veris iactabantur, tamen vicit Q. Metelli sententia, qui de ceteris Maximo adsensus de Scipionis causa dissensit: [2] qui enim convenire quem modo civitas iuvenem admodum unum recuperandae Hispaniae delegerit ducem, quem recepta ab hostibus Hispania ad imponendum Punico bello finem creaverit consulem, spe destinaverit Hannibalem ex Italia retracturum, Africam subacturum, [3] eum repente, tamquam Q. Pleminium, indicta causa prope damnatum, ex provincia revocari, cum ea quae in se nefarie facta Locrenses quererentur ne praesente quidem Scipione facta dicerent, neque aliud quam patientia aut pudor, quod legato pepercisset, insimulari posset? [4] Sibi placere M. Pomponium praetorem, cui Sicilia provincia sorti evenisset, triduo proximo in provinciam proficisci; consules decem legatos, quos iis videretur, ex senatu legere quos cum praetore mitterent, et duos tribunos plebei atque aedilem; cum eo consilio praetorem cognoscere; [5] si ea quae Locrenses facta quererentur iussu aut voluntate P. Scipionis facta essent, ut eum de provincia decedere iuberent; [6] si P. Scipio iam in Africam traiecisset, tribuni plebis atque aedilis cum duobus legatis, quos maxime idoneos praetor censuisset, in Africam proficiscerentur, [7] tribuni atque aedilis qui reducerent inde Scipionem, legati qui exercitui praeessent donec novus imperator ad eum exercitum venisset; [8] si M. Pomponius et decem legati comperissent neque iussu neque voluntate P. Scipionis ea facta esse, ut ad exercitum Scipio maneret bellumque ut proposuisset gereret. [9] Hoc facto senatus consulto, cum tribunis plebis actum est aut conpararent inter se aut sorte legerent qui duo cum praetore ac legatis irent; [10] ad conlegium pontificum relatum de expiandis quae Locris in templo Proserpinae tacta ac violata elataque inde essent. [11] Tribuni plebis cum praetore et decem legatis profecti M. Claudius Marcellus et M. Cincius Alimentus; aedilis plebis datus est quem, si aut in Sicilia praetori dicto audiens non esset Scipio aut iam in Africam traiecisset, prendere tribuni iuberent, ac iure sacrosanctae potestatis reducerent. Prius Locros ire quam Messanam consilium erat. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß