Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
49. (1) Òàêèìè ðå÷àìè Ôóðèé è åãî äðóçüÿ äîáèëèñü òîãî, ÷òî âñåîáùåå ðàñïîëîæåíèå ê ïðåòîðó, íàõîäèâøåìóñÿ òóò æå, âîçîáëàäàëî íàä óâàæåíèåì ê êîíñóëó, êîòîðûé íàõîäèëñÿ â îòñóòñòâèè, è ñ ñîãëàñèÿ áîëüøèíñòâà Ëóöèþ Ôóðèþ áûë ïðèñóæäåí òðèóìô. (2) Íå ñëîæèâøè åùå ñâîåé äîëæíîñòè, ïðåòîð Ëóöèé Ôóðèé ñïðàâèë òðèóìô â ÷åñòü ïîáåäû íàä ãàëëàìè. Îí âíåñ â êàçíó òðèñòà äâàäöàòü òûñÿ÷ àññîâ ìåäíîé ìîíåòîþ è ñòî òûñÿ÷ ïÿòüñîò ñåðåáðÿíûõ ìîíåò166. (3) Ïåðåä êîëåñíèöåé åãî íå âåëè ïëåííûõ, íå íåñëè òðîôåè è íå øëè âîèíû. Êàçàëîñü, âñå îñòàâèë ñåáå êîíñóë, — âñå, êðîìå ïîáåäû. (4) Çàòåì Ïóáëèé Êîðíåëèé Ñöèïèîí óñòðîèë èãðû ïî îáåòó, äàííîìó åùå â áûòíîñòü åãî êîíñóëîì â Àôðèêå, îáñòàâèâ èõ ñî âñÿ÷åñêèì âåëèêîëåïèåì. (5) Áûëî òàêæå ïðèíÿòî ïîñòàíîâëåíèå, ïî êîòîðîìó åãî âîèíû ïîëó÷àëè çà êàæäûé ãîä áîåâîé ñëóæáû â Èñïàíèè èëè â Àôðèêå ïî äâà þãåðà çåìëè167, âåäàòü æå ðàçäà÷åé ýòèõ íàäåëîâ ïîðó÷èëè äåöåìâèðàì. (6) Ïîòîì íàçíà÷èëè òðèóìâèðîâ, äàáû ïîïîëíèëè íàñåëåíèå Âåíóçèéñêîé êîëîíèè168, ñèëüíî ïîðåäåâøåå îò âîéíû ñ Ãàííèáàëîì; èìè ñòàëè Ãàé Òåðåíöèé Âàððîí, Òèò Êâèíêöèé Ôëàìèíèí è Ïóáëèé Êîðíåëèé Ñöèïèîí, ñûí Ãíåÿ, êîòîðûå è âíåñëè íîâûõ ïîñåëåíöåâ â ñïèñêè êîëîíèñòîâ Âåíóçèè. ñ.42 (7)  òîì æå ãîäó Ãàé Êîðíåëèé Öåòåã, óïðàâëÿâøèé â êà÷åñòâå ïðîêîíñóëà Èñïàíèåé, ðàçáèë â çåìëÿõ ñåäåòàíîâ áîëüøîå âðàæåñêîå âîéñêî.  ýòîì áîþ, êàê ãîâîðÿò, áûëî óáèòî ïÿòíàäöàòü òûñÿ÷ èñïàíöåâ è âçÿòî ñåìüäåñÿò âîñåìü áîåâûõ çíàìåí. (8) Êîíñóë Ãàé Àâðåëèé, ïîêèíóâ ñâîþ ïðîâèíöèþ è ïðèáûâ â Ðèì äëÿ ïðîâåäåíèÿ âûáîðîâ, âîïðåêè îæèäàíèÿì ïîñòàâèë â âèíó ñåíàòîðàì íå òî, ÷òî îíè ïðèíÿëè ðåøåíèå î òðèóìôå, íå äîæäàâøèñü åãî, êîíñóëà, âîçâðàùåíèÿ â Ãîðîä, (9) à òî ëèøü, ÷òî òðèóìô ïðèñóäèëè, íå âûñëóøàâ íèêîãî, êðîìå ñàìîãî áóäóùåãî òðèóìôàòîðà, — äàæå òåõ, êòî, êàê è îí, ó÷àñòâîâàë â âîéíå. (10) Ïðåäêè íàøè óñòàíîâèëè, ñêàçàë Àâðåëèé, ÷òîáû ëåãàòû, òðèáóíû, öåíòóðèîíû, äà è äàæå ïðîñòûå âîèíû, ïðîõîäèëè â òðèóìôå, êàê áû ñâèäåòåëüñòâóÿ â ãëàçàõ ðèìñêîãî íàðîäà î ïîäâèãàõ ïîëêîâîäöà, óäîñòîåííîãî ñòîëü âûñîêîé ÷åñòè. (11) À â ýòîò ðàç èç âñåãî âîéñêà, ÷òî áèëîñü ñ ãàëëàìè, ñåíàò íå ðàññïðîñèë íå òî ÷òî íè îäíîãî âîèíà, íî äàæå íè îäíîãî îáîçíèêà, äàáû óáåäèòüñÿ, ïðàâäó ëè ãîâîðèò ïðåòîð èëè íåò. (12) Çàòåì êîíñóë íàçíà÷èë äåíü è ïðîâåë âûáîðû; êîíñóëàìè áûëè èçáðàíû Ëóöèé Êîðíåëèé Ëåíòóë è Ïóáëèé Âèëëèé Òàïïóë; ïðåòîðàìè æå çàòåì ñòàëè Ëóöèé Êâèíêöèé Ôëàìèíèí, Ëóöèé Âàëåðèé Ôëàêê, Ëóöèé Âèëëèé Òàïïóë è Ãíåé Áåáèé Òàìôèë. |
49. Huius generis orationibus ipsius amicorumque victa est praesentis gratia praetoris absentis consulis maiestas, triumphumque frequentes L. Furio decreverunt. [2] Triumphavit de Gallis in magistratu L. Furius praetor et in aerarium tulit trecenta viginti milia aeris, argenti centum milia quingentos. [3] Neque captivi ulli ante currum ducti neque spolia praelata nec milites secuti. Omnia praeter victoriam penes consulem esse apparebat. [4] Ludi deinde a P. Cornelio Scipione, quos consul in Africa voverat, magno apparatu facti. [5] Et de agris militum eius decretum ut, quot quisque eorum annos in Hispania aut in Africa militasset, in singulos annos bina iugera agri acciperet; eum agrum decemviri adsignarent. [6] Triumviri item creati ad supplendum Venusinis colonorum numerum, quod bello Hannibalis attenuatae vires eius coloniae erant, C. Terentius Varro, T. Quinctius Flamininus, P. Cornelius Cn. f. Scipio. Hi colonos Venusiam adscripserunt. [7] Eodem anno C. Cornelius Cethegus, qui proconsul Hispaniam obtinebat, magnum hostium exercitum in agro Sedetano fudit. Quindecim milia Hispanorum eo proelio dicuntur caesa, signa militaria capta octo et septuaginta. [8] C. Aurelius consul, cum ex provincia Romam comitiorum causa venisset, non id quod animis praeceperant questus est, non expectatum se ab senatu, [9] neque disceptandi cum praetore consuli potestatem factam, sed ita triumphum decresse senatum, ut nullius nisi eius qui triumphaturus esset et non eorum qui bello interfuissent, verba audiret. [10] Maiores ideo instituisse ut legati, tribuni, centuriones, milites denique triumpho adessent, ut testes rerum gestarum eius cui tantus honos haberetur, populus Romanus videret. [11] Ecquem ex eo exercitu qui cum Gallis pugnaverit, si non militem, lixam saltem fuisse quem percunctari posset senatus, quid veri praetor vanive adferret? [12] Comitiis deinde diem edixit, quibus creati sunt consules L. Cornelius Lentulus, P. Villius Tappulus. Praetores inde facti L. Quinctius Flamininus, L. Valerius Flaccus, L. Villius Tappulus, Cn. Baebius Tamphilus. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß