Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
3. (1) Êîãäà áûëè çàêîí÷åíû íåîòëîæíûå äåëà â ñàìîì Ðèìå, êîíñóëû îòáûëè ê ñâîèì ïðîâèíöèÿì. (2) Ïóáëèé Âèëëèé, ïðèåõàâ â Ìàêåäîíèþ, çàñòàë òàì ñîëäàòñêèé ìÿòåæ, âñïûõíóâøèé åùå äî òîãî è íå ïîäàâëåííûé ñðàçó ñ äîëæíîé ðåøèòåëüíîñòüþ. (3) Ýòî áûëè äâå òûñÿ÷è âîèíîâ, îòïðàâëåííûå ïîñëå ïîðàæåíèÿ Ãàííèáàëà èç Àôðèêè â Ñèöèëèþ, à îòòóäà ïðèìåðíî ÷åðåç ãîä — â Ìàêåäîíèþ, êàê áû ïî ñîáñòâåííîé âîëå15. Ñàìè îíè óòâåðæäàëè, ÷òî íèêîãäà íå èçúÿâëÿëè òàêîãî æåëàíèÿ, ÷òî âîåííûå òðèáóíû ïîñàäèëè èõ íà êîðàáëè âîïðåêè ïðîòåñòàì; (4) êàê áû òî íè áûëî, ñðîê èõ ñëóæáû — ïðèíóäèòåëüíîé èëè äîáðîâîëüíîé — óæå âñå ðàâíî èñòåê: äîëæåí æå õîòü êîãäà-íèáóäü íàñòóïèòü åé êîíåö! (5) Îíè òâåðäèëè, ÷òî óæå äîëãèå ãîäû íå âèäåëè Èòàëèè, ÷òî, ñðàæàÿñü â Ñèöèëèè, Àôðèêå è Ìàêåäîíèè, óñïåëè ñîñòàðèòüñÿ; ÷òî îíè èçìó÷åíû âñÿ÷åñêèìè ðàáîòàìè, îáåññèëåëè îò áåñ÷èñëåííûõ ðàí! (6) Êîíñóë ñêàçàë, ÷òî ñàìà ïðè÷èíà, ïî êîòîðîé îíè òðåáóþò îòñòàâêè, áûëà áû âïîëíå îñíîâàòåëüíà, åñëè áû îíè ïðîñèëè î íåé ñêðîìíî, — íî ìÿòåæó îïðàâäàíèé íåò, ÷åì áû îí íè áûë âûçâàí. (7) Èòàê, åñëè îíè ñîãëàñíû îñòàâàòüñÿ â ñòðîþ è ïîâèíîâàòüñÿ ïðèêàçàì, îí ãîòîâ îáðàòèòüñÿ ê ñåíàòó ïî ïîâîäó èõ îòñòàâêè — êðîòîñòüþ îíè ëåã÷å äîáüþòñÿ æåëàåìîãî, íåæåëè óïðÿìñòâîì. |
3. Rebus, quae Romae agendae erant, perfectis consules in provincias profecti. [2] P. Villius in Macedoniam cum venisset, atrox seditio militum iam ante irritata nec satis in principio compressa excepit. [3] Duo milia ea militum fuere, quae ex Africa post devictum Hannibalem in Siciliam, inde anno fere post in Macedoniam pro voluntariis transportata erant. Id voluntate factum negabant: ab tribunis recusantes in naves impositos. [4] Sed utcumque, seu iniuncta seu suscepta foret militia, et eam exhaustam, et finem aliquem militandi fieri aequum esse. [5] Multis annis sese Italiam non vidisse; consenuisse sub armis in Sicilia, Africa, Macedonia; confectos iam se labore opere, exangues tot acceptis vulneribus esse. [6] Consul causam postulandae missionis probabilem, si modeste peteretur, videri dixit; seditionis nec eam nec ullam aliam satis iustam causam esse. [7] Itaque si manere ad signa et dicto parere velint, se de missione eorum ad senatum scripturum; modestia facilius quam pertinacia quod velint impetraturos. |