История Рима от основания города

Книга XXXII, гл. 16

16. Sub idem fe­re tem­pus quo con­sul ad­ver­sus Phi­lip­pum pri­mum in Epi­ri fau­ci­bus po­suit castra, [2] et L. Quincti­us fra­ter con­su­lis, cui clas­sis cu­ra ma­ri­ti­mae­que orae im­pe­rium man­da­tum ab se­na­tu erat, cum dua­bus quin­que­re­mi­bus Cor­cy­ram tra­vec­tus, postquam pro­fec­tam in­de clas­sem audi­vit, [3] ni­hil mo­ran­dum ra­tus, cum ad Sa­men in­su­lam ad­se­cu­tus es­set, di­mis­so Li­vio, cui suc­ces­se­rat, [4] tar­de in­de ad Ma­leum tra­hen­dis ple­rum­que re­mul­co na­vi­bus, quae cum com­mea­tu se­que­ban­tur, per­ve­nit. [5] A Ma­leo, ius­sis ce­te­ris, quan­tum ma­xi­me pos­sent ma­tu­ra­re, se­qui, ip­se tri­bus quin­que­re­mi­bus ex­pe­di­tis Pi­rae­um prae­ce­dit ac­ce­pit­que na­ves re­lic­tas ibi ab L. Apus­tio le­ga­to ad prae­si­dium Athe­na­rum. [6] Eodem tem­po­re duae ex Asia clas­ses pro­fec­tae, una cum At­ta­lo re­ge — eae quat­tuor et vi­gin­ti quin­que­re­mes erant — Rho­dia al­te­ra vi­gin­ti na­vium tec­ta­rum; Age­simbro­tus praee­rat. [7] Hae cir­ca Andrum in­su­lam clas­ses co­niunctae Euboeam in­de exi­guo dis­tan­tem fre­to traie­ce­runt. [8] Ca­rys­tio­rum pri­mum ag­ros vas­ta­runt; dein­de, ubi Ca­rys­tus prae­si­dio a Chal­ci­de rap­tim mis­so fir­ma vi­sa est, ad Eret­riam ac­ces­se­runt. [9] Eodem et L. Quincti­us cum iis na­vi­bus quae Pi­raei fue­rant At­ta­li re­gis ad­ven­tu audi­to ve­nit ius­sis, ut quae­que ex sua clas­se ve­nis­sent na­ves, Euboeam pe­te­re. [10] Eret­ria sum­ma vi op­pug­na­ba­tur; nam et tri­um iuncta­rum clas­sium na­ves om­nis ge­ne­ris tor­men­ta machi­nas­que ad ur­bium ex­ci­dia se­cum por­ta­bant, et ag­ri ad­fa­tim ma­te­riae prae­be­bant ad no­va mo­lien­da ope­ra. [11] Op­pi­da­ni pri­mo im­pig­re tue­ban­tur moe­nia, dein fes­si vul­ne­ra­ti­que ali­quot, cum et mu­ri par­tem ever­sam ope­ri­bus hos­tium cer­ne­rent, ad de­di­tio­nem incli­na­runt. [12] Sed prae­si­dium erat Ma­ce­do­num, quos non mi­nus quam Ro­ma­nos me­tue­bant, et Phi­loc­les re­gius prae­fec­tus a Chal­ci­de nun­tios mit­te­bat se in tem­po­re ad­fu­tu­rum, si sus­ti­ne­rent ob­si­dio­nem. [13] Haec mix­ta me­tu spes ultra quam vel­lent aut quam pos­sent tra­he­re eos tem­pus co­ge­bat; [14] dein­de, postquam Phi­loc­len re­pul­sum tre­pi­dan­tem­que re­fu­gis­se Chal­ci­den ac­ce­pe­runt, ora­to­res ex­templo ad At­ta­lum ve­niam fi­dem­que eius pe­ten­tes mi­se­runt. [15] Dum in spem pa­cis in­ten­ti seg­nius mu­ne­ra bel­li obeunt et ea mo­do par­te, qua mu­rus di­ru­tus erat, ce­te­ris neg­lec­tis sta­tio­nes ar­ma­tas op­po­nunt, Quincti­us noc­tu ab ea par­te, quae mi­ni­me sus­pec­ta erat, im­pe­tu fac­to sca­lis ur­bem ce­pit. [16] Op­pi­da­no­rum om­nis mul­ti­tu­do cum co­niu­gi­bus ac li­be­ris in ar­cem con­fu­git, dein­de in de­di­tio­nem ve­nit. [17] Pe­cu­niae auri­que et ar­gen­ti haud sa­ne mul­tum fuit; sig­na, ta­bu­lae pris­cae ar­tis or­namen­ta­que eius ge­ne­ris plu­ra quam pro ur­bis mag­ni­tu­di­ne aut opi­bus ce­te­ris in­ven­ta.