Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXII, ãë. 20

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7

20. (1) Íà ñëå­äóþ­ùèé äåíü ñîáðàë­ñÿ ñîâåò. Êîãäà äîëæ­íîñò­íûå ëèöà ÷åðåç ãëà­øà­òàÿ, êàê ïðè­íÿ­òî ó ãðå­êîâ, ïðåä­ëî­æè­ëè æåëàþ­ùèì âûñêà­çû­âàòü­ñÿ, íèêòî íå âûøåë, ÷òîáû ãîâî­ðèòü. Äîë­ãî öàðè­ëî ìîë­÷à­íèå, âñå ïîñìàò­ðè­âà­ëè äðóã íà äðó­ãà. (2) Äà è íåìóä­ðå­íî: îíè è ñàìè ñ ñîáîé òàê äîë­ãî îáäó­ìû­âà­ëè âñå ñëîæ­íî­ñòè è ïðî­òè­âî­ðå­÷èÿ äåëà, ÷òî èõ óìû êàê áóä­òî îöå­ïå­íå­ëè, à òóò åùå èõ ñîâñåì ñáè­ëè ñ òîë­êó: öåëûé äåíü ïåðåä íèìè ïðî­èç­íî­ñè­ëè ðå÷è — îáå ñòî­ðî­íû ñòà­ðà­ëèñü èõ óáåäèòü, áåç êîí­öà òîë­êóÿ î òðóä­íî­ñòÿõ, ñâÿ­çàí­íûõ è ñ òåì, è ñ äðó­ãèì ðåøå­íè­åì. (3) Íàêî­íåö çàãî­âî­ðèë ïðå­òîð àõåé­öåâ Àðè­ñòåí59: «Ãäå æå, î àõåé­öû, òå äóøåâ­íûå ïîðû­âû, êîòî­ðûå íà ïèðóø­êàõ èëè ïðî­ñòî â òåñ­íîì êðó­ãó äîâî­äè­ëè âàñ ÷óòü ÷òî íå äî êóëà­êîâ, ñòî­è­ëî ëèøü êîìó-íèáóäü óïî­ìÿ­íóòü Ôèëèï­ïà è ðèì­ëÿí? (4) À òåïåðü, íà ñîâå­òå, ñîçâàí­íîì ñïå­öè­àëü­íî ïî ýòî­ìó äåëó, âûñëó­øàâ ïîñëîâ îáå­èõ ñòî­ðîí, âû îíå­ìå­ëè, õîòÿ äîëæ­íîñò­íûå ëèöà äîêëà­äû­âà­þò âàì î äåëå, à ãëà­øà­òàé ïðè­çû­âà­åò âûñêà­çû­âàòü­ñÿ! (5) Åñëè óæ íå çàáî­òèò âàñ îáùåå áëà­ãî, òàê íåóæå­ëè õîòÿ áû ïðè­ñòðà­ñòèå, ñêëî­íÿ­þ­ùåå âàñ ê òîé èëè äðó­ãîé ñòî­ðîíå, íå âûæìåò èç âàñ íè ñëî­âà? (6) È âåäü íåò ñðå­äè âàñ òàêî­ãî ãëóï­öà, êîòî­ðûé íå ìîã áû ïîíÿòü, ÷òî ñåé­÷àñ, ïîêà ìû åùå íè÷å­ãî íå ðåøè­ëè, êàæ­äî­ìó ïðå­äî­ñòàâ­ëÿ­åò­ñÿ ñëó­÷àé âûñêà­çàòü è ðàçú­ÿñ­íèòü ñâîè ïîæå­ëà­íèÿ è ïðåä­ïî­÷òå­íèÿ. Íî êàê òîëü­êî ðåøå­íèå áóäåò ïðè­íÿ­òî, êàæ­äî­ìó ïðè­äåò­ñÿ îòñòà­è­âàòü åãî ïðà­âèëü­íîñòü è ïîëåç­íîñòü, ïóñòü äàæå ðàíü­øå îíî åìó è íå íðà­âè­ëîñü». (7) Íî è ýòî ïðå­òîð­ñêîå óâå­ùà­íèå íå òîëü­êî íèêî­ãî íå ïîäâèã­ëî âûñêà­çàòü­ñÿ — ìíî­ãî­ëþä­íàÿ, ñîáðàí­íàÿ èç ñòîëü ìíî­ãèõ ãîðî­äîâ ñõîä­êà íå îòâå­òè­ëà íè ìàëåé­øèì øóìîì èëè ðîïîòîì.

20. Pos­te­ro die ad­vo­ca­tur con­ci­lium; ubi cum per prae­co­nem, si­cut Grae­cis mos est, sua­den­di, si quis vel­let, po­tes­tas a ma­gistra­ti­bus fac­ta es­set, nec quis­quam pro­di­ret, diu si­len­tium alio­rum alios in­tuen­tium fuit. [2] Ne­que mi­rum, si, qui­bus sua spon­te vo­lu­tan­ti­bus res in­ter se re­pug­nan­tes ob­tor­pue­rant quo­dam mo­do ani­mi, eos si ora­tio­nes quo­que in­su­per tur­ba­ve­rant ut­rim­que, quae dif­fi­ci­lia es­sent, pro­men­do ad­mo­nen­do­que per to­tum diem ha­bi­tae. [3] Tan­dem Aris­tae­nus, prae­tor Achaeo­rum, ne ta­ci­tum con­ci­lium di­mit­te­ret: «Ubi» in­quit «il­la cer­ta­mi­na ani­mo­rum, Achaei, sunt, qui­bus in con­vi­viis et cir­cu­lis, cum de Phi­lip­po et Ro­ma­nis men­tio in­ci­dit, vix ma­ni­bus tem­pe­ra­tis? [4] Nunc in con­ci­lio ad eam rem unam in­dic­to, cum le­ga­to­rum ut­rim­que ver­ba audie­ri­tis, cum re­fe­rant ma­gistra­tus, cum prae­co ad sua­den­dum vo­cet, ob­mu­tuis­tis! [5] Si non cu­ra sa­lu­tis com­mu­nis, ne stu­dia qui­dem, quae in hanc aut in il­lam par­tem ani­mos vestros incli­na­runt, vo­cem cui­quam pos­sunt expri­me­re? [6] Cum prae­ser­tim ne­mo tam he­bes sit, qui ig­no­ra­re pos­sit di­cen­di ac sua­den­di quod quis­que aut ve­lit aut op­ti­mum pu­tet, nunc oc­ca­sio­nem es­se, pri­us­quam quic­quam de­cer­na­mus; ubi se­mel dec­re­tum erit, om­ni­bus id, etiam qui­bus an­te displi­cue­rit, pro bo­no at­que uti­li fo­re de­fen­den­dum». [7] Haec ad­hor­ta­tio prae­to­ris non mo­do quem­quam unum eli­cuit ad sua­den­dum, sed ne fre­mi­tum qui­dem aut mur­mur con­tio­nis tan­tae ex tot po­pu­lis congre­ga­tae mo­vit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 59Ñì. âûøå, ãë. 19, 2.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003221 1364003222 1364003223