Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIX, ãë. 38

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ý. Ã. Þíöà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

38. (1)  Ðèìå, â ñàìîì íà÷à­ëå ãîäà, ïðè ðàñ­ïðå­äå­ëå­íèè ïðî­âèí­öèé ìåæ­äó êîí­ñó­ëà­ìè è ïðå­òî­ðà­ìè, Ëèãó­ðèÿ, êàê åäèí­ñò­âåí­íàÿ îáëàñòü îõâà­÷åí­íàÿ âîé­íîé, áûëà íàçíà­÷å­íà êîí­ñó­ëàì. (2) Ïðå­òî­ðû ðàñ­ïðå­äå­ëè­ëè ìåæ­äó ñîáîþ ïðî­âèí­öèè òàê: Ãàé Äåöè­ìèé Ôëàâ ïîëó­÷èë ñóäî­ïðî­èç­âîä­ñòâî ìåæ­äó ãðàæ­äà­íà­ìè, Ïóá­ëèé Êîð­íå­ëèé Öåòåã — ñóäî­ïðî­èç­âîä­ñòâî ìåæ­äó ãðàæ­äà­íà­ìè è èíî­ñòðàí­öà­ìè, (3) Ãàé Ñåì­ï­ðî­íèé Áëåç — Ñèöè­ëèþ, Êâèíò Íåâèé Ìàòîí — Ñàð­äè­íèþ è ñëåä­ñò­âèå ïî äåëó îá îòðàâ­ëå­íè­ÿõ, Àâë Òåðåí­öèé Âàððîí — Èñïà­íèþ Áëèæ­íþþ, Ïóá­ëèé Ñåì­ï­ðî­íèé Ëîíã — Èñïà­íèþ Äàëü­íþþ. (4) Èç äâóõ ïîñëåä­íèõ ïðî­âèí­öèé ïðè­ìåð­íî òîãäà æå âåð­íó­ëèñü ëåãà­òû Ëóöèé Þâåí­òèé Òàëü­íà è Òèò Êâèíê­òè­ëèé Âàð. (5) Ðàçú­ÿñ­íèâ ñåíà­òó, ñêîëü òðóä­íîé áûëà âîé­íà â Èñïà­íèè, òåïåðü óæå çàâåð­øåí­íàÿ, îíè ïîòðå­áî­âà­ëè, ïî ñëó­÷àþ ñòîëü áîëü­øî­ãî óñïå­õà, âîçäàòü ïî÷å­ñòè áåñ­ñìåðò­íûì áîãàì, à êðî­ìå òîãî, ðàç­ðå­øèòü ïðå­òî­ðàì âûâå­ñòè âîé­ñêà èç Èñïà­íèè111. (6) Íàçíà­÷å­íî áûëî äâóõ­äíåâ­íîå îáùå­ãî­ñóäàð­ñò­âåí­íîå ñ.347 ìîëåá­ñò­âèå; ÷òî êàñà­åò­ñÿ âûâî­äà âîéñê, òî ê ýòî­ìó âîïðî­ñó ðåøå­íî áûëî âåð­íóòü­ñÿ ïîçä­íåå, ïðè ðàñ­ïðå­äå­ëå­íèè ëåãè­î­íîâ ìåæ­äó êîí­ñó­ëà­ìè è ïðå­òî­ðà­ìè. (7) Ñïó­ñòÿ íåñêîëü­êî äíåé êîí­ñó­ëàì áûëè íàçíà­÷å­íû äëÿ âîé­íû â Ëèãó­ðèè ïî äâà ëåãè­î­íà, êîòî­ðû­ìè ðàíåå êîìàí­äî­âà­ëè Àïïèé Êëàâ­äèé è Ìàðê Ñåì­ï­ðî­íèé. (8) Èç-çà èñïàí­ñêèõ æå âîéñê ðàç­ãî­ðåë­ñÿ ÿðîñò­íûé ñïîð ìåæ­äó íîâû­ìè ïðå­òî­ðà­ìè è äðó­çüÿ­ìè Êàëü­ïóð­íèÿ è Êâèíê­öèÿ, åùå íå âåð­íóâ­øèõ­ñÿ èç Èñïà­íèè. (9) Êàæ­äàÿ èç ñòî­ðîí îïè­ðà­ëàñü íà ïîä­äåðæ­êó ïëå­áåé­ñêèõ òðè­áó­íîâ è îäíî­ãî èç äâóõ êîí­ñó­ëîâ. Îäíà ñòî­ðî­íà çàÿâ­ëÿ­ëà, ÷òî èñïîëü­çó­åò âåòî112, åñëè ñåíàò ðåøèò îòî­çâàòü âîé­ñêà; äðó­ãàÿ ãðî­çè­ëà, â ñëó­÷àå íàëî­æå­íèÿ âåòî, áëî­êè­ðî­âàòü ñåíàò­ñêèå ðåøå­íèÿ ïî âñåì îñòàëü­íûì âîïðî­ñàì. (10) Äàâ­ëå­íèå îòñóò­ñò­âó­þ­ùèõ â êîí­öå êîí­öîâ áûëî ïðå­îäî­ëå­íî, è ñåíàò ïîñòà­íî­âèë, ÷òîáû íîâûå ïðå­òî­ðû íàáðà­ëè ÷åòû­ðå òûñÿ­÷è ïåõî­òèí­öåâ è òðè­ñòà âñàä­íè­êîâ èç ÷èñ­ëà ðèì­ëÿí, ïÿòü òûñÿ÷ ïåõî­òèí­öåâ è ïÿòü­ñîò âñàä­íè­êîâ èç ÷èñ­ëà ëàòèí­ñêèõ ñîþç­íè­êîâ, â êà÷å­ñòâå ñèë, êîòî­ðûå îíè ìîãóò âçÿòü ñ ñîáîþ â Èñïà­íèþ. (11) Êîãäà ýòè ÷åòû­ðå òûñÿ­÷è îíè ðàñ­ïðå­äå­ëÿò òàì ïî ëåãè­î­íàì, îñòà­âèâ â êàæ­äîì ëåãè­îíå íå áîëåå ïÿòè òûñÿ÷ ïåõî­òèí­öåâ è òðåõ­ñîò âñàä­íè­êîâ, îíè äîëæ­íû ðàñ­ïó­ñòèòü òåõ, êòî ñâîé ñðîê óæå îòñëó­æèë, (12) è òåõ, êòî ïðî­ÿâèë îñî­áóþ äîá­ëåñòü â áîÿõ ïîä êîìàí­äîé Êàëü­ïóð­íèÿ è Êâèíê­öèÿ.

38. Ro­mae prin­ci­pio eius an­ni, cum de pro­vin­ciis con­su­lum et prae­to­rum ac­tum est, con­su­li­bus Li­gu­res, quia bel­lum nus­quam ali­bi erat, dec­re­ti. [2] Prae­to­res C. De­ci­mius Fla­vus ur­ba­nam, P. Cor­ne­lius Cethe­gus in­ter ci­ves et pe­reg­ri­nos sor­ti­ti sunt, [3] C. Sempro­nius Blae­sus Si­ci­liam, Q. Nae­vius Matho Sar­di­niam et ut idem quae­re­ret de ve­ne­fi­ciis, A. Te­ren­tius Var­ro His­pa­niam ci­te­rio­rem, P. Sempro­nius Lon­gus His­pa­niam ul­te­rio­rem. [4] De iis dua­bus pro­vin­ciis le­ga­ti per id fe­re tem­pus L. Iuven­tius Tal­na et T. Quincti­lius Va­rus ve­ne­runt, [5] qui quan­tum bel­lum iam prof­li­ga­tum in His­pa­nia es­set se­na­tu edoc­to pos­tu­la­runt si­mul, ut pro re­bus tam pros­pe­re ges­tis diis im­mor­ta­li­bus ha­be­re­tur ho­nos et ut prae­to­ri­bus exer­ci­tum de­por­ta­re li­ce­ret. [6] Suppli­ca­tio in bi­duum dec­re­ta est: de le­gio­ni­bus de­por­tan­dis, cum de con­su­lum prae­to­rum­que exer­ci­ti­bus age­re­tur, rem in­teg­ram re­fer­ri ius­se­runt. [7] Pau­cos post dies con­su­li­bus in Li­gu­res bi­nae le­gio­nes, quas Ap. Clau­dius et M. Sempro­nius ha­bue­rant, dec­re­tae sunt. [8] De His­pa­nien­si­bus exer­ci­ti­bus mag­na con­ten­tio fuit in­ter no­vos prae­to­res et ami­cos ab­sen­tium, Cal­pur­nii Quinctii­que. [9] Ut­ra­que cau­sa tri­bu­nos ple­bis, ut­ra­que con­su­lem ha­be­bat. Hi se in­ter­ces­su­ros se­na­tus con­sul­to, si de­por­tan­dos cen­se­rent exer­ci­tus, de­nun­tia­bant: il­li, si haec in­ter­ces­sio fie­ret, nul­lam rem aliam se de­cer­ni pas­su­ros. [10] Vic­ta postre­mo ab­sen­tium gra­tia est et se­na­tus con­sul­tum fac­tum ut prae­to­res quat­tuor mi­lia pe­di­tum Ro­ma­no­rum scri­be­rent, tre­cen­tos equi­tes, et quin­que mi­lia pe­di­tum so­cio­rum La­ti­ni no­mi­nis, quin­gen­tos equi­tes, quos se­cum in His­pa­niam por­ta­rent. [11] Cum ea quat­tuor mi­lia in le­gio­nes discrip­sis­sent, quo plus quam qui­na mi­lia pe­di­tum, tre­ce­ni equi­tes in sin­gu­lis le­gio­ni­bus es­set, di­mit­te­rent, eos pri­mum, qui eme­ri­ta sti­pen­dia ha­be­rent, [12] dein­de ut cui­us­que for­tis­si­ma ope­ra Cal­pur­nius et Quincti­us in proe­lio usi es­sent.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 111Ïðå­òî­ðû ó÷ëè îïûò Ëóöèÿ Ìàí­ëèÿ Àöè­äè­íà (ïðå­òî­ðà 188 ã. äî í. ý., îñòàâ­øå­ãî­ñÿ â 187—185 ãã. äî í. ý. â Èñïà­íèè ñ ïðî­êîí­ñóëü­ñêè­ìè ïîë­íî­ìî­÷è­ÿ­ìè) è ïîñòà­ðà­ëèñü íå äàòü ñåíà­òó âîç­ìîæ­íî­ñòè îñòà­âèòü èõ áåç òðè­óì­ôîâ (ñð. âûøå, ãë. 29, 4—5).
  • 112Ïðà­âî çàïðå­òà, êîòî­ðûì ðàñ­ïî­ëà­ãà­ëè òðè­áó­íû.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1260010223 1327007031 1327007042 1364003939 1364003940 1364003941