Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLII, ãë. 5

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

5. (1) Ïåð­ñåé, çàíÿ­òûé ìûñ­ëÿ­ìè î âîéíå, çàäó­ìàí­íîé åùå ïðè æèç­íè îòöà, ñòà­ðàë­ñÿ ïðè­âëå÷ü ê ñåáå íå òîëü­êî âñå ïëå­ìå­íà, íî è îòäåëü­íûå îáùè­íû Ãðå­öèè: ñ ýòîé öåëüþ îí îòïðàâ­ëÿë ïîâñþäó ïîñîëü­ñòâà è áîëü­øå ñóëèë, ÷åì îêà­çû­âàë óñëóã. (2) Òåì íå ìåíåå îí óñïåë ìíî­ãèõ ñêëî­íèòü íà ñâîþ ñòî­ðî­íó è ïîëü­çî­âàë­ñÿ ãîðàçäî áî́ëüøèì ðàñ­ïî­ëî­æå­íè­åì, ÷åì Ýâìåí, (3) õîòÿ ïîñëåä­íå­ìó çà åãî áëà­ãî­äå­ÿ­íèÿ è óñëó­ãè áûëè îáÿ­çà­íû ïî÷òè âñå ãîñóäàð­ñòâà è î÷åíü ìíî­ãèå âëè­ÿ­òåëü­íûå ëèöà Ãðå­öèè; ïðè­òîì, áóäó÷è öàðåì, îí âåë ñåáÿ òàê, ÷òî ïîä­âëàñò­íûå åìó ãîðî­äà íå ïîæå­ëà­ëè áû ïîìå­íÿòü­ñÿ ñâî­èì ïîëî­æå­íè­åì íè ñ êàêèì ñâî­áîä­íûì ãîñóäàð­ñò­âîì. (4) Î Ïåð­ñåå, íàïðî­òèâ, õîäè­ëè ñëó­õè, áóä­òî ïîñëå ñìåð­òè îòöà îí ñâî­è­ìè ðóêà­ìè óáèë æåíó; Àïåë­ëå­ñà, êîòî­ðûé íåêî­ãäà ïðè­âåë â èñïîë­íå­íèå åãî çëî­äåé­ñêèé óìû­ñåë — ïîãó­áèòü áðà­òà è íàõî­äèë­ñÿ â èçãíà­íèè âñëåä­ñò­âèå ïðå­ñëå­äî­âà­íèé Ôèëèï­ïà, æåëàâ­øå­ãî íàêà­çàòü åãî çà ýòî, îí âûçâàë ê ñåáå, ñóëÿ ùåä­ðûå íàãðà­äû çà èñïîë­íå­íèå òàêî­ãî âàæ­íî­ãî äåëà, è òàé­íî óìåðò­âèë. (5) Íåñìîò­ðÿ íà òî ÷òî Ïåð­ñåé îïî­çî­ðèë ñåáÿ ñ.423 ìíî­ãè­ìè ïðå­ñòóï­ëå­íè­ÿ­ìè êàê ó ñåáÿ íà ðîäèíå, òàê è âíå ñâî­åãî ãîñóäàð­ñòâà, íåñìîò­ðÿ íà òî ÷òî çà íèì íå çíà­ëè íèêà­êèõ çàñëóã, âñå-òàêè áîëü­øèí­ñòâî ãðå­÷å­ñêèõ ãîñóäàðñòâ îòäà­âà­ëî åìó ïðåä­ïî­÷òå­íèå ïåðåä Ýâìå­íîì, êîòî­ðûé ñâÿ­òî ÷òèë óçû ðîä­ñòâà, áûë ñïðà­âåä­ëèâ êàê ïî îòíî­øå­íèþ ê ñâî­èì ïîä­äàí­íûì, òàê è êî âñåì ëþäÿì: (6) òî ëè îíè ïðè­âûê­ëè ê ñëà­âå è âåëè­÷èþ ìàêåäîí­ñêèõ öàðåé è ïðå­çè­ðà­ëè íåäàâ­íî âîç­íèê­øåå öàð­ñòâî11, òî ëè æàæ­äà­ëè ïåðå­ìåí, òî ëè íå õîòå­ëè âìå­øà­òåëü­ñòâà ðèì­ëÿí â ñâîè äåëà. (7) Ìåæ­äó òåì íå òîëü­êî â Ýòî­ëèè, íî è â Ôåñ­ñà­ëèè îãðîì­íûå äîë­ãè ïîðî­äè­ëè ìÿòå­æè, è çëî ýòî, êàê çàðà­çà, ïðî­íèê­ëî è â ñîñåä­íþþ Ïåððå­áèþ. (8) Ïîëó­÷èâ èçâå­ñòèå î òîì, ÷òî ôåñ­ñà­ëèé­öû óæå âçÿ­ëèñü çà îðó­æèå, ñåíàò íàïðà­âèë Àïïèÿ Êëàâ­äèÿ12 ïîñëîì ðàçî­áðàòü äåëî è óñïî­êî­èòü âîë­íå­íèÿ. (9) Íàêà­çàâ ãëà­âà­ðåé îáå­èõ âðàæ­äóþ­ùèõ ïàð­òèé, îí îáëåã­÷èë äîë­ãî­âûå îáÿ­çà­òåëü­ñòâà, îòÿ­ãî­ùåí­íûå íåïî­ìåð­íû­ìè ïðî­öåí­òà­ìè, äîáèâ­øèñü ñîãëà­ñèÿ îò çíà­÷è­òåëü­íîé ÷àñòè çàè­ìî­äàâ­öåâ, à óïëà­òó äåé­ñò­âè­òåëü­íî­ãî äîë­ãà ðàç­ëî­æèë íà äåñÿòü ëåò. (10) Òîò æå Àïïèé è òåì æå ñïî­ñî­áîì óëà­äèë äåëà è â Ïåððå­áèè. Æàëî­áû ýòî­ëèé­öåâ áûëè ðàñ­ñìîò­ðå­íû Ìàð­êîì Ìàð­öåë­ëîì13 ïðè­ìåð­íî òîãäà æå â Äåëü­ôàõ. Ýòè æàëî­áû áûëè èçëî­æå­íû ñ òîé æå íåïðè­ìè­ðè­ìîé íåíà­âè­ñòüþ, êàêàÿ è ïðè­âå­ëà ýòî­ëèé­öåâ ê ìåæ­äî­óñîá­íîé âîéíå. (11) Êîãäà Ìàð­öåëë ïîíÿë, ÷òî îáå ñòî­ðî­íû âåäóò áîðü­áó ñ áåç­îãëÿä­íîé äåð­çî­ñòüþ, òî íå ïîæå­ëàë ñâî­èì ïðè­ãî­âî­ðîì ïîìî÷ü èëè ïîìå­øàòü íè îäíîé èç íèõ; îí óïðî­ñèë îáå ñòî­ðî­íû âîç­äåð­æàòü­ñÿ îò âîé­íû è ïðå­êðà­òèòü ðàçäî­ðû, ïðå­äàâ çàáâå­íèþ ïðî­øëîå. (12) Ïðè­ìè­ðå­íèå îíè çàêðå­ïè­ëè, îáìå­íÿâ­øèñü çàëîæ­íè­êà­ìè. Ñîäåð­æàòü çàëîæ­íè­êîâ ñîãëà­ñè­ëèñü â Êîðèí­ôå.

5. Per­seus bel­lum iam vi­vo pat­re co­gi­ta­tum in ani­mo vol­vens om­nes non gen­tes mo­do Grae­ciae, sed ci­vi­ta­tes etiam le­ga­tio­ni­bus mit­ten­dis, pol­li­cen­do plu­ra quam praes­tan­do, si­bi con­ci­lia­bat. [2] Erant autem mag­nae par­tis ho­mi­num ad fa­vo­rem eius incli­na­ti ani­mi, et ali­quan­to quam in Eume­nem pro­pen­sio­res, [3] cum Eume­nis be­ne­fi­ciis mu­ne­ri­bus­que om­nes Grae­ciae ci­vi­ta­tes et ple­ri­que prin­ci­pum ob­li­ga­ti es­sent, et ita se in reg­no suo ge­re­ret ut quae sub di­cio­ne eius ur­bes es­sent, nul­lius li­be­rae ci­vi­ta­tis for­tu­nam se­cum mu­ta­tam vel­lent. [4] Contra Per­sea fa­ma erat post pat­ris mor­tem uxo­rem ma­nu sua oc­ci­dis­se; Apel­lem, mi­nistrum quon­dam frau­dis in frat­re tol­len­do at­que ob id quae­si­tum a Phi­lip­po ad suppli­cium, exu­lan­tem ac­cer­si­tum post pat­ris mor­tem in­gen­ti­bus pro­mis­sis ad prae­mia tan­tae per­pet­ra­tae rei clam in­ter­fe­cis­se. [5] In­tes­ti­nis ex­ter­nis­que prae­te­rea mul­tis cae­di­bus in­fa­mem nec ul­lo com­men­da­bi­lem me­ri­to prae­fe­re­bant vul­go ci­vi­ta­tes tam pio er­ga pro­pin­quos, tam ius­to in ci­ves, tam mu­ni­fi­co er­ga om­nes ho­mi­nes re­gi, [6] seu fa­ma et maies­ta­te Ma­ce­do­num re­gum praeoc­cu­pa­ti ad sper­nen­dam ori­gi­nem no­vi reg­ni, seu mu­ta­tio­nis re­rum cu­pi­di, seu quia om­nia non obiec­ta es­se Ro­ma­nis vo­le­bant. [7] Erant autem non Aeto­li mo­do in se­di­tio­ni­bus prop­ter in­gen­tem vim aeris alie­ni, sed Thes­sa­li etiam; et con­ta­gio­ne ve­lut ta­bes in Perrhae­biam quo­que id per­va­se­rat ma­lum. [8] Cum Thes­sa­los in ar­mis es­se nun­tia­tum es­set, Ap. Clau­dium le­ga­tum ad eas res as­pi­cien­das com­po­nen­das­que se­na­tus mi­sit. [9] Qui ut­rius­que par­tis prin­ci­pi­bus cas­ti­ga­tis, cum ini­us­to fae­no­re gra­va­tum aes alie­num, ip­sis mag­na ex par­te con­ce­den­ti­bus qui one­ra­rant le­vas­set, ius­ti cre­di­ti so­lu­tio­nem in de­cem an­no­rum pen­sio­nes distri­buit. [10] Per eun­dem Ap­pium eodem­que mo­do com­po­si­tae in Perrhae­bia res. Aeto­lo­rum cau­sas M. Mar­cel­lus Del­phis per idem tem­pus iis­dem hos­ti­li­bus ac­tas ani­mis quos in­tes­ti­no ges­se­rant bel­lo cog­no­vit. [11] Cum cer­ta­tum ut­rim­que te­me­ri­ta­te at­que auda­cia cer­ne­ret, dec­re­to qui­dem suo neut­ram par­tem aut le­va­re aut one­ra­re vo­luit; com­mu­ni­ter ab ut­ris­que pe­tit absti­ne­rent bel­lo et ob­li­vio­ne prae­te­ri­to­rum dis­cor­dias fi­ni­rent. [12] Hui­us re­con­ci­lia­tio­nis in­ter ip­sos fi­des ob­si­di­bus ultro cit­ro­que da­tis fir­ma­ta est. Co­rin­thus, ut ibi de­po­ne­ren­tur ob­si­des, con­ve­nit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 11Ïåð­ãàì­ñêîå öàð­ñòâî, îñíî­âàí­íîå Ôèëå­òå­ðîì (283—263 ãã. äî í. ý.), áûëî ìîëî­æå íå òîëü­êî ìàêåäîí­ñêî­ãî, íî è áîëü­øèõ öàðñòâ, îñíî­âàí­íûõ äèà­äî­õà­ìè, äà è ïðî­øëîå Ôèëå­òå­ðà íå áûëî ñëàâ­íûì (ñì.: Ñòðà­áîí, XIII, 623 ñë.).
  • 12Àïïèé Êëàâ­äèé Ïóëü­õð — áûâ­øèé êîí­ñóë 185 ã. äî í. ý. Â ñâîå âðå­ìÿ (195—194 ãã. äî í. ý.) ñëó­æèë ëåãà­òîì ïðè Òèòå Êâèíê­öèè Ôëà­ìè­íèíå. Â 184 ã. äî í. ý. âîç­ãëàâ­ëÿë ïîñîëü­ñòâî â Ãðå­öèþ è Ìàêåäî­íèþ (XXXIX, 33, 3 ñë.; 35, 5—36 è äàëåå).
  • 13Áûâ­øèé êîí­ñóë 183 ã. äî í. ý.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364004206 1364004207 1364004208