Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLII, ãë. 11

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

11. (1) Âàëå­ðèé Àíòè­àò ïîâåñò­âó­åò, ÷òî ïðè ýòèõ êîí­ñó­ëàõ â Ðèì ÿâèë­ñÿ ïîñëîì Àòòàë, áðàò öàðÿ Ýâìå­íà27, ñ öåëüþ îáâè­íèòü ïðåä ðèì­ëÿ­íà­ìè Ïåð­ñåÿ è ðàñ­ñêà­çàòü î åãî âîåí­íûõ ïðè­ãîòîâ­ëå­íè­ÿõ. Áî́ëüøàÿ æå ÷àñòü àííà­ëè­ñòîâ, ïðè­÷åì ïîëü­çó­þ­ùèõ­ñÿ áî́ëüøèì äîâå­ðè­åì, ñîîá­ùà­þò, ÷òî ïðè­åç­æàë ñàì Ýâìåí. (2) Èòàê, êîãäà Ýâìåí ïðè­áûë â Ðèì, òî åãî ïðè­íÿ­ëè ñ òàêèì ïî÷å­òîì, êàêîé ðèì­ëÿíå ñî÷ëè íóæ­íûì îêà­çàòü íå òîëü­êî åãî çàñëó­ãàì, íî è ñîá­ñò­âåí­íûì áëà­ãî­äå­ÿ­íè­ÿì, âî ìíî­æå­ñòâå åìó îêà­çàí­íûì. Ââåäåí­íûé â ñåíàò, (3) öàðü îáú­ÿñ­íèë ïðè­÷è­íó ñâî­åãî ïîÿâ­ëå­íèÿ â Ðèìå, âî-ïåð­âûõ, æåëà­íè­åì ñ.427 íå òîëü­êî óâèäåòü áîãîâ è ëþäåé, äàðî­âàâ­øèõ åìó ïî ìèëî­ñòè ñâî­åé òàêîå ïîëî­æå­íèå, âûøå êîòî­ðî­ãî îí è æåëàòü äàæå íå ñìå­åò, íî è ñàìî­ìó ëè÷­íî ïîáóäèòü ñåíàò ïðè­íÿòü ìåðû ïðî­òèâ çàìûñ­ëîâ Ïåð­ñåÿ. (4) Íà÷àâ ñ çàìûñ­ëîâ Ôèëèï­ïà, îí ðàñ­ñêà­çàë îá óáèé­ñòâå Äåìåò­ðèÿ, ïðî­òèâ­íè­êà âîé­íû ñ Ðèìîì, è î òîì, êàê Ôèëèïï ïîä­ñòðåê­íóë ê ïåðå­ñå­ëå­íèþ áàñòàð­íîâ, íàäå­ÿñü ñ èõ ïîìî­ùüþ ïåðå­ïðà­âèòü­ñÿ â Èòà­ëèþ28. (5) Ñìåðòü çàñòèã­ëà åãî çà ýòè­ìè çàìûñ­ëà­ìè, öàð­ñòâî îí îñòà­âèë òîìó, êîãî çíàë êàê çëåé­øå­ãî âðà­ãà ðèì­ëÿí. Ïåð­ñåé, òàêèì îáðà­çîì, ïîëó­÷èë ýòó âîé­íó âìå­ñòå ñ öàð­ñêîé âëà­ñòüþ êàê îòöîâ­ñêîå íàñëåä­ñòâî è íûíå, êîãäà îíà ïðè­áëè­çè­ëàñü, ëåëå­åò è âçðà­ùè­âà­åò åå âñå­ìè ïîìûñ­ëà­ìè. (6) Êðî­ìå òîãî, îí ðàñ­ïî­ëà­ãà­åò ìíî­ãè­ìè ìîëî­äû­ìè âîè­íà­ìè, ðîæ­äåí­íû­ìè âî âðå­ìÿ äîë­ãî­ãî ìèðà, áîãàò­ñòâà­ìè ñâî­åãî öàð­ñòâà, öâå­òó­ùèì âîç­ðàñ­òîì. Êðåï­êèé è ñèëü­íûé ôèçè­÷å­ñêè, îí çàêà­ëèë ñâîé äóõ è ïðè­îá­ðåë íàâûê è îïûò â âîéíå. (7) Ñ äåò­ñòâà ñîïðî­âîæ­äàÿ îòöà ïî âîèí­ñêèì ëàãå­ðÿì, îí ïðè­âûê ñðà­æàòü­ñÿ íå òîëü­êî ñ ñîñåäÿ­ìè, íî äàæå ñ ðèì­ëÿ­íà­ìè, è îòåö ÷àñòî ïîñû­ëàë åãî â ðàç­íûå ïîõî­äû. (8) Âîöà­ðèâ­øèñü æå ñàì, îí ñ óäè­âè­òåëü­íîé óäà÷­ëè­âî­ñòüþ äîñòèã òîãî, ÷åãî Ôèëèïï, èñïû­òàâ­øèé âñå ñðåä­ñòâà, íå ìîã äîáèòü­ñÿ íè ñèëîé, íè õèò­ðî­ñòüþ: (9) ê ìîùè åãî ïðè­ñî­åäè­íè­ëîñü âëè­ÿ­íèå, êîòî­ðîå îáû÷­íî ïðè­îá­ðå­òà­åò­ñÿ â òå÷å­íèå äîë­ãî­ãî âðå­ìå­íè è çà ìíî­ãèå âàæ­íûå çàñëó­ãè.

11. At­ta­lum, re­gis Eume­nis frat­rem, le­ga­tum ve­nis­se Ro­mam Va­le­rius An­tias his con­su­li­bus scri­bit ad de­fe­ren­da de Per­seo cri­mi­na in­di­can­dos­que ap­pa­ra­tus bel­li. Plu­rium an­na­les, et qui­bus cre­di­dis­se ma­lis, ip­sum Eume­nem ve­nis­se tra­dunt. [2] Eume­nes igi­tur ut Ro­mam ve­nit, ex­cep­tus cum tan­to ho­no­re quan­tum non me­ri­tis tan­tum eius, sed be­ne­fi­ciis etiam suis, in­gen­tia quae in eum con­ges­ta erant, exis­ti­ma­bant de­be­ri, a prae­to­re in se­na­tum est intro­duc­tus. [3] Cau­sam ve­nien­di si­bi Ro­mam fuis­se di­xit prae­ter cu­pi­di­ta­tem vi­den­di deos ho­mi­nes­que, quo­rum be­ne­fi­cio in ea for­tu­na es­set, sup­ra quam ne op­ta­re qui­dem aude­ret, etiam ut co­ram mo­ne­ret se­na­tum ut Per­sei co­na­tis ob­viam iret. [4] Or­sus in­de a Phi­lip­pi con­si­liis ne­cem De­met­ri fi­lii ret­tu­lit, ad­ver­san­tis Ro­ma­no bel­lo; Bas­tar­na­rum gen­tem ex­ci­tam se­di­bus suis, quo­rum auxi­liis fre­tus in Ita­liam tran­si­ret. [5] Haec se­cum vo­lu­tan­tem in ani­mo, oppres­sum fa­to, reg­num ei re­li­quis­se, quem in­fes­tis­si­mum es­se sen­sis­set Ro­ma­nis. Ita­que Per­sea he­re­di­ta­rium a pat­re re­lic­tum bel­lum et si­mul cum im­pe­rio tra­di­tum, iamiam pro­xi­mum ale­re ac fo­ve­re om­ni­bus con­si­liis. [6] Flo­re­re prae­te­rea iuven­tu­te quam stir­pem lon­ga pax edi­de­rit, flo­re­re opi­bus reg­ni, flo­re­re etiam aeta­te. Quae cum cor­po­ris ro­bo­re ac vi­ri­bus vi­geat, ani­mum es­se in­ve­te­ra­tum diu­ti­na ar­te at­que usu bel­li. [7] Iam in­de a pue­ro pat­ris con­tu­ber­nio Ro­ma­nis quo­que bel­lis, non fi­ni­ti­mis tan­tum ad­sue­tum, mis­sum a pat­re in ex­pe­di­tio­nes mul­tas va­rias­que. [8] Iam ex quo ip­se ac­ce­pis­set reg­num, mul­ta, quae non vi non do­lo Phi­lip­pus om­nia ex­per­tus po­tuis­set mo­li­ri, ad­mi­ran­do re­rum suc­ces­su te­nuis­se. [9] Ac­ces­sis­se ad vi­res eam quae lon­go tem­po­re mul­tis mag­nis­que me­ri­tis pa­re­re­tur auc­to­ri­ta­tem.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 27Ëèâèé íåðåä­êî ñ÷è­òà­åò íóæ­íûì ïðè­âå­ñòè è òó âåð­ñèþ, êîòî­ðóþ îòâåð­ãà­åò. Ñð., íàïðè­ìåð: XXXIX, 43, 1.
  • 28Ñì.: XL, 57, 4—9.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007032 1327008059 1327009004 1364004212 1364004213 1364004214