Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
25. (1)  òî æå ïðèìåðíî âðåìÿ â Ðèì âîçâðàòèëèñü ïîñëû Ãíåé Ñåðâèëèé Öåïèîí, Àïïèé Êëàâäèé Öåíòîí è Òèò Àííèé Ëóñê, êîòîðûå åçäèëè â Ìàêåäîíèþ, ÷òîáû ïîòðåáîâàòü îò öàðÿ âîçìåùåíèÿ54 è îáúÿâèòü åìó î ïðåêðàùåíèè äðóæáû ñ íèì. (2) Îíè ïî ïîðÿäêó ðàññêàçàëè îáî âñåì óâèäåííîì è óñëûøàííîì, ÷åì åùå áîëüøå îæåñòî÷èëè è áåç òîãî âðàæäåáíî íàñòðîåííûé ïî îòíîøåíèþ ê Ïåðñåþ ñåíàò. Âî âñåõ ãîðîäàõ Ìàêåäîíèè, ãîâîðèëè îíè, ýíåðãè÷íî ãîòîâÿòñÿ ê âîéíå; (3) ÿâèâøèñü ê öàðþ, îíè íåñêîëüêî äíåé íå ìîãëè äîáèòüñÿ âîçìîæíîñòè âñòðåòèòüñÿ ñ íèì; êîãäà, ïîòåðÿâ íàäåæäó íà ñâèäàíèå, îíè äâèíóëèñü â îáðàòíûé ïóòü, òîãäà ëèøü èõ âåðíóëè ñ äîðîãè è äîïóñòèëè ê öàðþ; (4) ñóùíîñòü èõ ðå÷è çàêëþ÷àëàñü â ñëåäóþùåì: Ôèëèïï çàêëþ÷èë, à ñàì Ïåðñåé ïîñëå ñìåðòè îòöà âîçîáíîâèë äîãîâîð, â ñèëó êîòîðîãî åìó îïðåäåëåííî çàïðåùàþò âîåâàòü âíå ïðåäåëîâ ñâîåé ñòðàíû è íàïàäàòü íà ñîþçíèêîâ ðèìñêîãî íàðîäà; (5) çàòåì ïîñëû ïî ïîðÿäêó èçëîæèëè âñå èçâåñòíûå è íåñîìíåííûå íàðóøåíèÿ, î êîòîðûõ íåäàâíî â èõ ïðèñóòñòâèè äîêëàäûâàë â ñåíàòå Ýâìåí; (6) â çàêëþ÷åíèå óïîìÿíóëè î òîì, ÷òî â Ñàìîôðàêèè íà ïðîòÿæåíèè ìíîãèõ äíåé öàðü òàéíî ñîâåùàëñÿ ñ ïîñîëüñòâàìè îò ãîñóäàðñòâ Àçèè; (7) íàêîíåö, çàÿâèëè, ÷òî ñåíàò ñ.436 çà òàêîå íàðóøåíèå ïðàâ ñ÷èòàåò âïîëíå ñïðàâåäëèâûì ïîòðåáîâàòü îò íåãî óäîâëåòâîðåíèÿ çà ýòè îáèäû è ÷òîáû ðèìëÿíàì è èõ ñîþçíèêàì âåðíóëè âñå òî, ÷åì öàðü çàâëàäåë â íàðóøåíèå çàêîííîãî äîãîâîðà. (8) Öàðü55 æå ñíà÷àëà ðàçãíåâàëñÿ è îòâå÷àë íà ýòè òðåáîâàíèÿ ñóðîâî, óêîðÿÿ ðèìëÿí çà àë÷íîñòü è ãîðäîñòü; ãîâîðèë, ÷òî îäíè ïîñëû çà äðóãèìè ÿâëÿþòñÿ ê íåìó, ÷òîáû ñëåäèòü çà êàæäûì åãî ñëîâîì è ïîñòóïêîì, èáî ðèìëÿíå ïîëàãàþò, ÷òî âñå ñëîâà è äåëà ñâîè îí îáÿçàí äåëàòü ñîîáðàçíî ñ èõ âîëåé è ïðèêàçàíèÿìè. (9) Äîëãî è ìíîãî åùå îí êðè÷àë, à ïîòîì ïðèêàçàë èì ÿâèòüñÿ íà ñëåäóþùèé äåíü, çàÿâèâ, ÷òî æåëàåò äàòü èì ïèñüìåííûé îòâåò. (10) È äåéñòâèòåëüíî, îí âðó÷èë èì ïîñëàíèå òàêîãî ñîäåðæàíèÿ: ñîþç, çàêëþ÷åííûé ñ åãî îòöîì, íå èìååò ê íåìó íèêàêîãî îòíîøåíèÿ; îí âîçîáíîâèë åãî íå ïîòîìó, ÷òî îäîáðÿë, à ïîòîìó, ÷òî â íà÷àëå ñâîåãî ïðàâëåíèÿ äîëæåí áûë ñîãëàøàòüñÿ íà âñå; (11) åñëè ðèìëÿíå æåëàþò çàêëþ÷èòü ñ íèì íîâûé äîãîâîð, òî ñíà÷àëà íóæíî äîãîâîðèòüñÿ îá óñëîâèÿõ; åñëè îíè ïðèäóò ê ìûñëè î çàêëþ÷åíèè ðàâíîïðàâíîãî ñîþçà, òî è ñàì îí ïîäóìàåò, ÷òî åìó äåëàòü, è îíè, î÷åâèäíî, ïîçàáîòÿòñÿ î áëàãå ñâîåãî ãîñóäàðñòâà. (12) Âðó÷èâ ýòî ïèñüìî, öàðü ïîñïåøíî âûøåë, à çà íèì è âñå ñòàëè ðàñõîäèòüñÿ èç öàðñêîãî äâîðöà. Òîãäà ïîñëû îáúÿâèëè î ïðåêðàùåíèè ñ íèì äðóæáû è ñîþçà. Ïðè ýòèõ ñëîâàõ îí â ÿðîñòè îñòàíîâèëñÿ è ãðîìêî ïðèêàçàë èì ïîêèíóòü ïðåäåëû ñâîåãî öàðñòâà â òðè äíÿ. (13) Ñ òåì îíè è óäàëèëèñü, ïðè÷åì íè âî âðåìÿ èõ ïðåáûâàíèÿ ïðè äâîðå, íè ïðè îòáûòèè èì íå âûêàçàëè íè ìàëåéøåãî çíàêà ëþáåçíîñòè èëè ãîñòåïðèèìñòâà. Çàòåì áûëè âûñëóøàíû ïîñëû ôåññàëèéöåâ è ýòîëèéöåâ. (14) Æåëàÿ ïîñêîðåå óçíàòü, êàêèõ âîæäåé áóäåò èìåòü ãîñóäàðñòâî â ñëåäóþùåì ãîäó, ñåíàò ðåøèë íàïèñàòü êîíñóëàì, ÷òîáû îäèí èç íèõ, êîòîðûé ìîæåò, ïðèáûë â Ðèì äëÿ âûáîðîâ äîëæíîñòíûõ ëèö. |
25. Sub idem tempus Cn. Servilius Caepio Ap. Claudius Cento T. Annius Luscus legati ad res repetendas in Macedoniam renuntiandamque amicitiam regi missi redierunt; [2] qui iam sua sponte infestum Persei senatum insuper accenderunt, relatis ordine quae vidissent quaeque audissent: vidisse se per omnes urbes Macedonum summa vi parari bellum. [3] Cum ad regem pervenissent, per multos dies conveniendi eius potestatem non factam; postremo, cum desperato iam colloquio profecti essent, tum demum se ex itinere revocatos et ad eum introductos esse. [4] Suae orationis summam fuisse: foedus cum Philippo ictum esse, cum ipso eo post mortem patris renovatum, in quo diserte prohiberi eum extra fines arma efferre, prohiberi socios populi Romani lacessere bello. [5] Exposita deinde ab se ordine, quae ipsi nuper in senatu Eumenen vera omnia et comperta referentem audissent. [6] Samothracae praeterea per multos dies occultum consilium cum legationibus civitatium Asiae regem habuisse. [7] Pro his iniuriis satisfieri senatum aequum censere, reddique sibi res sociisque suis quas contra ius foederis habeat. [8] Regem ad ea primo accensum ira inclementer locutum, avaritiam superbiamque Romanis obicientem frementemque quod alii super alios legati venirent speculatum dicta factaque sua, quod se ad nutum imperiumque eorum omnia dicere ac facere aequum censerent; [9] postremo multum ac diu vociferatum reverti postero die iussisse: scriptum se responsum dare velle. [10] Tum ita sibi scriptum traditum esse: foedus cum patre ictum ad se nihil pertinere; id se renovari, non quia probaret sed quia in nova possessione regni patienda omnia essent, passum. [11] Novum foedus si secum facere vellent, convenire prius de condicionibus debere; si in animum inducerent, ut ex aequo foedus fieret, et se visurum quid sibi faciendum esset, et illos credere e re publica consulturos. [12] Atque ita se proripuisse, et summoveri e regia omnes coeptos. Tum se amicitiam et societatem renuntiasse. Qua voce eum accensum restitisse atque voce clara denuntiasse sibi ut triduo regni sui decederent finibus. [13] Ita se profectos; nec sibi aut manentibus aut abeuntibus quidquam hospitaliter aut benigne factum. [14] Thessali deinde Aetolique legati auditi. Senatui, ut scirent quam primum quibus ducibus usura res publica esset, litteras mitti consulibus placuit ut uter eorum posset Romam ad magistratus creandos veniret. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß