Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLIV, ãë. 7

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

7. (1) À êîí­ñóë, îáíà­äå­æåí­íûé öàð­ñêîé ãëó­ïî­ñòüþ è áåç­äå­ÿ­òåëü­íî­ñòüþ, âèäÿ â íèõ ëó÷­øóþ äëÿ ñåáÿ çàùè­òó, îòïðà­âèë â Ëàðè­ñó ê Ñïó­ðèþ Ëóêðå­öèþ18 ãîí­öà ñ ïðè­êà­çîì çàíÿòü âñå êðå­ïî­ñòè ïðè Òåì­ïåé­ñêîé äîëèíå, îñòàâ­ëåí­íûå íåïðè­ÿ­òå­ëåì, è íàïðà­âèë Ïîïè­ëèÿ ðàç­âåäàòü ïðî­õî­äû âîêðóã Äèÿ. (2) Óâå­ðèâ­øèñü, ÷òî ïóòü îòêðûò âåçäå, îí â äâà ïåðå­õî­äà äîøåë äî Äèÿ è ïðè­êà­çàë ñòà­âèòü ëàãåðü ïîä ñàìû­ìè ñòå­íà­ìè õðà­ìà, äàáû óáå­ðå÷ü ñâÿ­ùåí­íîå ýòî ìåñòî îò âñÿ­êî­ãî íàñè­ëèÿ. (3) Âñòó­ïèâ­øè â ãîðîä, õîòü è íåáîëü­øîé, íî ïûø­íî óêðà­øåí­íûé, â îñî­áåí­íî­ñòè èçâà­ÿ­íè­ÿ­ìè19, è óêðåï­ëåí­íûé îòëè÷­íî, êîí­ñóë ñ òðóäîì ìîã ïîâå­ðèòü, ÷òî ýòî âåëè­êî­ëå­ïüå áðî­øå­íî áûëî áåç âñÿ­êîé ïðè­÷è­íû, è îïà­ñàë­ñÿ êàêî­ãî-íèáóäü êîâàð­ñòâà. (4) Ïîòðà­òèâ äåíü íà ðàç­âåä­êó îêðåñò­íî­ñòåé, îí ñíÿë­ñÿ ñ ëàãå­ðÿ, íàäå­ÿñü íàé­òè â Ïèå­ðèè âäî­âîëü õëå­áà, è â òîò æå äåíü äîñòèã ðåêè Ìèòèñ. (5) Íà äðó­ãîé äåíü äîøåë îí äî Àãàññ, è ãîðî­æàíå ñàìè ñäà­ëèñü åìó; à ÷òîáû çàâî­å­âàòü ñåðä­öà è ïðî­÷èõ ìàêåäî­íÿí, îí îáå­ùàë ãàð­íè­çî­íà â ãîðî­äå íå îñòàâ­ëÿòü, äàíüþ ãîðîä íå îáëà­ãàòü, ÷óæèõ çàêî­íîâ â íåì íå ââî­äèòü, íî óäî­âîëü­ñò­âî­âàë­ñÿ çàëîæ­íè­êà­ìè. (6) Ïîêè­íóâ Àãàññû, êîí­ñóë ïîñëå äíÿ ïóòè ñòàë ëàãå­ðåì ó ðåêè Àñêîðä; îäíà­êî, ÷óâ­ñò­âóÿ ñ óäà­ëå­íè­åì îò Ôåñ­ñà­ëèè âñå áî́ëüøóþ íóæ­äó â ñàìîì íåîá­õî­äè­ìîì, (7) êîí­ñóë âîðî­òèë­ñÿ ê Äèþ, è òåïåðü âñåì áûëî ÿñíî, ñêîëü ïëà­÷åâ­íà áûëà áû ó÷àñòü âîé­ñêà, îêà­æèñü îíè îòðå­çà­íû îò Ôåñ­ñà­ëèè, — âåäü äàæå îòäà­ëÿòü­ñÿ îò íåå áûëî íåáåç­îïàñ­íî.

(8) Ïåð­ñåé, ñîáðàâ­øè âîè­íîâ è ïîë­êî­âîä­öåâ ñâî­èõ, îáðó­øèë­ñÿ íà íà÷àëü­íè­êîâ ñòî­ðî­æå­âûõ îòðÿäîâ è ïðåæ­äå âñåõ — íà Ãèï­ïèÿ è Àñêëå­ïè­î­äî­òà, (9) êîòî­ðûå-äå îòäà­ëè ðèì­ëÿ­íàì êëþ­÷è îò Ìàêåäî­íèè. Íî íèêòî íå áûë â òîì âèíî­âàò áîëü­øå, ÷åì ñàì öàðü.

(10) À êîí­ñóë òåì âðå­ìå­íåì, çàâèäåâ ñ âûñîòû â ìîðå ôëîò, ïîíà­äå­ÿë­ñÿ áûëî, ÷òî ýòî ïîä­âî­çÿò ïðî­äî­âîëü­ñò­âèå, — âåäü êðó­ãîì áûëà ñ.492 ñòðàø­íàÿ äîðî­ãî­âèç­íà è ïî÷òè ÷òî ãîëîä, — íî êîãäà îí ïîäî­øåë, îêà­çà­ëîñü, ÷òî ãðó­çî­âûå êîðàá­ëè îñòà­ëèñü â Ìàã­íå­ñèè. (11) Êîí­ñóë íå çíàë, ÷òî è äåëàòü, òàê âñå îáî­ðà­÷è­âà­ëîñü ïðî­òèâ íåãî è ñàìî ñîáîþ áåç âñÿ­êî­ãî óñè­ëèÿ ñî ñòî­ðî­íû âðà­ãà, — íî òóò, ïî ñ÷à­ñòüþ, ïðè­øëî äîíå­ñå­íüå îò Ñïó­ðèÿ Ëóêðå­öèÿ: (12) âñå êðå­ïî­ñòè íàä Òåì­ïåé­ñêîé äîëè­íîé è âîêðóã Ôèëû îí äåð­æèò â ñâî­èõ ðóêàõ; ïðî­äî­âîëü­ñò­âèÿ è ïðî­÷èõ íåîá­õî­äè­ìûõ âåùåé íàé­äå­íî òàì ñ èçáûò­êîì.

7. Con­sul plu­ri­mum et prae­si­dii et spei cer­nens in stul­ti­tia et seg­ni­tia hos­tis, re­mis­so nun­tio ad Sp. Luc­re­tium La­ri­sam, ut cas­tel­la re­lic­ta ab hos­te cir­ca Tem­pe oc­cu­pa­ret, prae­mis­so Po­pi­lio ad explo­ran­dos tran­si­tus cir­ca Dium, postquam pa­te­re om­nia in om­nis par­tes ani­mad­ver­tit, [2] se­cun­dis castris per­ve­nit ad Dium me­ta­ri­que sub ip­so templo, ne quid sac­ro in lo­co vio­la­re­tur, ius­sit. [3] Ip­se ur­bem ingres­sus, si­cut non mag­nam, ita exor­na­tam pub­li­cis lo­cis et mul­ti­tu­di­ne sta­tua­rum mu­ni­tam­que eg­re­gie, vix sa­tis cre­de­re in tan­tis re­bus si­ne cau­sa re­lic­tis non ali­quem su­bes­se do­lum. [4] Unum diem ad explo­ran­da cir­ca om­nia mo­ra­tus castra mo­vet; sa­tis­que cre­dens in Pie­ria fru­men­ti co­piam fo­re, eo die ad am­nem no­mi­ne Mi­tyn pro­ces­sit. [5] Pos­te­ro die prog­res­sus Agas­sas ur­bem tra­den­ti­bus se­se ip­sis re­ce­pit; et ut re­li­quo­rum Ma­ce­do­num ani­mos si­bi con­ci­lia­ret, ob­si­di­bus con­ten­tus si­ne prae­si­dio re­lin­que­re se iis ur­bem im­mu­nes­que ac suis le­gi­bus vic­tu­ros est pol­li­ci­tus. [6] Prog­res­sus in­de diei iter ad As­cor­dum flu­men po­suit castra; et quan­tum pro­ce­de­ret lon­gius a Thes­sa­lia, eo maio­rem re­rum om­nium ino­piam sen­tiens, [7] reg­res­sus ad Dium est du­bi­ta­tio­ne om­ni­bus exempta, quid in­terclu­so ab Thes­sa­lia pa­tien­dum fuis­set, cui pro­cul in­de absce­de­re tu­tum non es­set.

[8] Per­seus coac­tis in unum om­ni­bus co­piis du­ci­bus­que incre­pa­re prae­fec­tos prae­si­dio­rum, an­te om­nes Ascle­pio­do­tum at­que Hip­piam; [9] ab his di­ce­re cla­ustra Ma­ce­do­niae tra­di­ta Ro­ma­nis es­se; cui­us cul­pae reus ne­mo ius­tius quam ip­se fuis­set.

[10] Con­su­li postquam ex al­to conspec­ta clas­sis spem fe­cit cum com­mea­tu na­ves ve­ni­re — in­gens enim ca­ri­tas an­no­nae ac pro­pe ino­pia erat — ab in­vec­tis iam por­tum audit one­ra­rias na­ves Mag­ne­siae re­lic­tas es­se. [11] In­cer­to in­de quid­nam agen­dum fo­ret — adeo si­ne ul­la ope hos­tis, quae adgra­va­ret, cum ip­sa dif­fi­cul­ta­te re­rum pug­nan­dum erat — [12] pe­rop­por­tu­ne lit­te­rae a Sp. Luc­re­tio ad­la­tae sunt cas­tel­la se, quae su­per Tem­pe es­sent et cir­ca Phi­lan, te­ne­re om­nia fru­men­ti­que in iis et alia­rum in usum re­rum co­piam in­ve­nis­se.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 18Ñïó­ðèé Ëóêðå­öèé — áûâ­øèé ïðå­òîð 172 ã. äî í. ý. Ñì.: XLII, 9, 8.
  • 19Ñðå­äè íèõ áûëè ðàáîòû Ëèñèï­ïà (ïîðò­ðå­òû 25 êîí­íè­êîâ — ñîðàò­íè­êîâ Àëåê­ñàíäðà; ñð.: Àððè­àí. Àíà­áà­ñèñ, I, 16, 4).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004208 1364004212 1364004233 1364004408 1364004409 1364004410