Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLIV, ãë. 10

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

10. (1) Ïåð­ñåé îïðà­âèë­ñÿ íàêî­íåö-òî îò ñòðà­õà, êàêèì áûë ïîðà­æåí, è áîëåå âñå­ãî æåëàë òåïåðü, ÷òîáû îñòà­ëèñü áåç ïîñëåä­ñò­âèé âñå ðàñ­ïî­ðÿ­æå­íèÿ, îòäàí­íûå èì â èñïó­ãå, — à âåëåë îí â Ïåë­ëå ïîòî­ïèòü êàç­íó è ñæå÷ü ôëîò â Ôåñ­ñà­ëî­íè­êå. (2) È âïðÿìü Àíä­ðî­íèê â Ôåñ­ñà­ëî­íè­êå òÿíóë âðå­ìÿ22, îæè­äàÿ, ÷òî öàðü îïîì­íèò­ñÿ, — òàê îíî è ñëó­÷è­ëîñü. (3) À âîò Íèêèé â Ïåë­ëå íå áûë òàê îñòî­ðî­æåí: îí ñáðî­ñèë â ìîðå òî, ÷òî õðà­íè­ëîñü â Ôàêå, (4) íî ïðî­ìàõ åãî ëåã­êî ïîïðà­âè­ëè — íûðÿëü­ùè­êè äîñòà­ëè ïî÷òè ÷òî âñå. È òàê ñòû­äèë­ñÿ öàðü ñâî­åãî ñòðà­õà, ÷òî âåëåë óìåðò­âèòü òàé­íî — ñïåð­âà íûðÿëü­ùè­êîâ, à ïîòîì è Àíä­ðî­íè­êà ñ Íèêè­åì, ÷òîáû íå îñòà­âèòü ñâèäå­òå­ëåé ñòîëü áåçóì­íî­ãî ïðè­êà­çà­íèÿ.

(5) Òåì âðå­ìå­íåì Ãàé Ìàð­öèé, ÿâèâ­øèñü ñ ôëî­òîì îò Ãåðàê­ëåÿ ê Ôåñ­ñà­ëî­íè­êå è âûñà­äèâ ñâî­èõ âîè­íîâ âî ìíî­ãèõ ìåñòàõ ïîáå­ðå­æüÿ, øèðî­êî îïó­ñòî­øèë ïîëÿ, à êòî âûáå­æàë íà èõ çàùè­òó èç ãîðî­äà, òåõ íåñêîëü­êè­ìè óñïåø­íû­ìè ñõâàò­êà­ìè ïîâåðã â òðå­ïåò è çàãíàë îáðàò­íî. (6) Îí ãðî­çèë óæå ñàìî­ìó ãîðî­äó, êàê âäðóã çàùèò­íè­êè åãî âûñòà­âè­ëè ìåòà­òåëü­íûå îðóäèÿ âñåõ âîç­ìîæ­íûõ âèäîâ, ïîðà­æàÿ ñíà­ðÿäà­ìè íå òîëü­êî òåõ, êòî, áðî­äÿ âîêðóã, íåîñòî­ðîæ­íî ïðè­áëè­æàë­ñÿ ê ñòå­íàì, íî äàæå òåõ, êòî îñòà­âàë­ñÿ íà êîðàá­ëÿõ. (7) È ïîòî­ìó ðèì­ëÿíå îòî­çâà­ëè ñâî­èõ âîè­íîâ íàçàä íà êîðàá­ëè è, áðî­ñèâ çàòåþ ñ îñà­äîé Ôåñ­ñà­ëî­íè­êè, íàïðà­âè­ëèñü ê Ýíåå. Ãîðîä ýòîò ëåæèò â ïÿòè­äå­ñÿ­òè ìèëÿõ îò Ôåñ­ñà­ëî­íè­êè, íàïðî­òèâ Ïèä­íû; çåì­ëè òàì áîãà­òûå. (8) Ðàçî­ðèâ­øè ýòè ìåñòà, äâè­íó­ëèñü â Àíòè­ãî­íèþ, äåð­æàñü áåðå­ãà. Âûñà­äèâ­øèñü òóò, îíè ïðî­èç­âå­ëè ïîâñþäó îïó­ñòî­øå­íüÿ è íåìà­ëî äîáû­÷è ñíåñ­ëè ñ áåðå­ãà íà êîðàá­ëè. (9) Ïîòîì, îäíà­êî, íà èõ ðàñ­ñå­ÿí­íûå îòðÿäû íàïà­ëè ìàêåäî­íÿíå — ñ.494 è ïåøèå, è êîí­íûå, — êîòî­ðûå ïðå­ñëå­äî­âà­ëè áåæàâ­øèõ äî ñàìî­ãî ìîðÿ, ïåðå­áèâ îêî­ëî ïÿòè ñîòåí è â ïëåí âçÿâ­øè íå ìåíü­øå. (10)  îò÷à­ÿí­íîì ýòîì ïîëî­æå­íèè, îòðå­çàí­íûå îò êîðàá­ëåé, ðèì­ëÿíå ïðè­øëè â ÿðîñòü — è îò îò÷à­ÿ­íüÿ, è îò íåãî­äî­âà­íüÿ. (11) Íà áåðå­ãó âîç­îá­íî­âè­ëîñü ñðà­æå­íüå; ñ êîðàá­ëåé èì áûëà îêà­çà­íà ïîìîùü. Òàì ïåðå­áè­ëè îêî­ëî äâóõ­ñîò ìàêåäî­íÿí è ñòîëü­êî æå âçÿ­ëè â ïëåí.

Îò Àíòè­ãî­íèè ôëîò äâè­íóë­ñÿ ê ïàë­ëåí­ñêîé îáëà­ñòè23, ãäå ñäå­ëàë âûñàä­êó, ÷òîáû îïó­ñòî­øèòü òàìîø­íèå çåì­ëè, (12) êîòî­ðûå ïðè­íàä­ëå­æà­ëè ãîðî­äó Êàñ­ñàí­äðèè. Çåì­ëè áûëè ñàìû­ìè áîãà­òû­ìè íà âñåì ïóòè ðèì­ñêî­ãî ôëîòà âäîëü ïîáå­ðå­æüÿ. Òóò ðèì­ëÿí âñòðå­òè­ëè öàðü Ýâìåí, ïðè­øåä­øèé èç Ýëåè24 ñ äâà­äöà­òüþ êðû­òû­ìè êîðàá­ëÿ­ìè, è ïÿòü òàêèõ æå êîðàá­ëåé, ïðè­ñëàí­íûõ öàðåì Ïðó­ñè­åì25.

10. Per­seus tan­dem a pa­vo­re eo, quo at­to­ni­tus fue­rat, re­cep­to ani­mo mal­le im­pe­riis suis non ob­tem­pe­ra­tum es­se, cum tre­pi­dans ga­zam in ma­re dei­ci Pel­lae, Thes­sa­lo­ni­cae na­va­lia ius­se­rat in­cen­di. [2] Andro­ni­cus Thes­sa­lo­ni­cam mis­sus tra­xe­rat tem­pus, id ip­sum quod ac­ci­dit, pae­ni­ten­tiae re­lin­quens lo­cum. [3] In­cau­tior Ni­cias Pel­lae proi­cien­do pe­cu­niae par­tem quae fue­rat ad Pha­cum; [4] sed in re emen­da­bi­li vi­sus lap­sus es­se, quod per uri­na­to­res om­nis fer­me extrac­ta est. Tan­tus­que pu­dor re­gi pa­vo­ris eius fuit ut uri­na­to­res clam in­ter­fi­ci ius­se­rit, dein­de Andro­ni­cum quo­que et Ni­cian, ne quis tam de­men­tis im­pe­rii consci­us exis­te­ret.

[5] In­ter haec C. Mar­cius cum clas­se ab He­rac­leo Thes­sa­lo­ni­cam pro­fec­tus et ag­rum plu­ri­bus lo­cis ex­po­si­tis per li­to­ra ar­ma­tis la­te vas­ta­vit et pro­cur­ren­tes ab ur­be se­cun­dis ali­quot proe­liis tre­pi­dos intra moe­nia com­pu­lit. [6] Iam­que ip­si ur­bi ter­ri­bi­lis erat, cum dis­po­si­tis om­nis ge­ne­ris tor­men­tis non va­gi mo­do cir­ca mu­ros te­me­re adpro­pin­quan­tes, sed etiam qui in na­vi­bus erant, sa­xis tor­men­to emi­can­ti­bus per­cu­tie­ban­tur. [7] Re­vo­ca­tis igi­tur in na­ves mi­li­ti­bus omis­sa­que Thes­sa­lo­ni­cae op­pug­na­tio­ne Aeniam in­de pe­tunt. Quin­de­cim mi­lia pas­suum ea urbs abest, ad­ver­sus Pyd­nam po­si­ta, fer­ti­lis ag­ro. [8] Per­vas­ta­tis fi­ni­bus eius le­gen­tes oram An­ti­go­neam per­ve­niunt. Ibi eg­res­si in ter­ram pri­mo et vas­ta­runt ag­ros pas­sim et ali­quan­tum prae­dae con­tu­le­runt ad na­ves. [9] Dein pa­la­tos eos ador­ti Ma­ce­do­nes, mix­ti pe­di­tes equi­tes­que, fu­gien­tes ef­fu­se ad ma­re per­se­cu­ti quin­gen­tos fer­me oc­ci­de­runt et non mi­nus ce­pe­runt. [10] Nec aliud quam ul­ti­ma ne­ces­si­tas, cum re­ci­pe­re se tu­to ad na­ves pro­hi­be­ren­tur, ani­mos mi­li­tum Ro­ma­no­rum si­mul des­pe­ra­tio­ne alia sa­lu­tis si­mul in­dig­ni­ta­te ir­ri­ta­vit. [11] Re­din­teg­ra­ta in li­to­re pug­na est; adiu­ve­re qui in na­vi­bus erant. Ibi Ma­ce­do­num du­cen­ti fer­me cae­si, par nu­me­rus cap­tus. Ab An­ti­go­nea clas­sis pro­fec­ta ad ag­rum Pal­le­nen­sem es­cen­sio­nem ad po­pu­lan­dum fe­cit. [12] Fi­nium is ager Cas­sandren­sium erat, lon­ge fer­ti­lis­si­mus om­nis orae quam prae­ter­vec­ti fue­rant. Ibi Eume­nes rex vi­gin­ti tec­tis na­vi­bus ab Elaea pro­fec­tus ob­vius fuit et quin­que mis­sae a Pru­sia re­ge tec­tae na­ves.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 22Ïî Äèî­äî­ðó, Àíä­ðî­íèê ðàñ­ñ÷è­òû­âàë óãî­äèòü ðèì­ëÿ­íàì, ñîõðà­íèâ ôëîò äëÿ íèõ.
  • 23Ñì. ïðè­ìå÷. 149 ê êí. XXXI (òàì æå è î ðàñ­ïî­ëî­æå­íèè Àôî­íà).
  • 24Ýëåÿ — çäåñü: ãàâàíü Ïåð­ãà­ìà.
  • 25Î åãî äâó­ñìûñ­ëåí­íî-âûæèäà­òåëü­íîé ïîçè­öèè â 171 ã. äî í. ý. ñì.: XLII, 29, 3 (ñð.: 12, 3).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004323 1364004404 1364004409 1364004411 1364004412 1364004413