Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
11. (1) Òåì âðåìåíåì Àíòèîõ îñòàâèë òùåòíûå ïîïûòêè îäîëåòü ñòåíû Àëåêñàíäðèè. Ïîêîðèâ îñòàëüíîé Åãèïåò, îí îñòàâèë â Ìåìôèñå Ïòîëåìåÿ Ñòàðøåãî, ÷üè ïðèòÿçàíèÿ íà öàðñòâî îí ÿêîáû è ïîääåðæèâàë ñâîèìè âîåííûìè ñèëàìè, è óøåë ñ âîéñêîì â Ñèðèþ, ÷òîáû çàòåì íàïàñòü íà òîãî èç áðàòüåâ, êîòîðûé îêàæåòñÿ ïîáåäèòåëåì24. (2) Äëÿ Ïòîëåìåÿ íàìåðåíüå Àíòèîõà îòíþäü íå áûëî òàéíîé, è ðàññóäèë îí òàê: ïîêóäà ìëàäøèé áðàò óñòðàøåí îñàäîé, ìîæíî âîðîòèòüñÿ â Àëåêñàíäðèþ, åñëè ñåñòðà ïîìîæåò, à áðàòíèíû äðóçüÿ íå âîñïðîòèâÿòñÿ. È îí ñòàë ñëàòü ïèñüìà — ñïåðâà ê ñåñòðå, (3) à ïîòîì è ê áðàòó ñ äðóçüÿìè — è ïèñàë èì, ïîêà íå äîãîâîðèëñÿ ñ íèìè î ìèðå. (4) Îí îáúÿñíèë, ÷òî Àíòèîõ ñòàë åìó ïîäîçðèòåëåí, êîãäà, ïåðåäàâøè åìó Åãèïåò, îñòàâèë â Ïåëóçèè ñèëüíûé ãàðíèçîí. (5) Ñòàëî ÿñíî, ÷òî êëþ÷ îò Åãèïòà ó Àíòèîõà â ðóêàõ è ïðè æåëàíèè îí ñìîæåò â ëþáîå âðåìÿ âåðíóòüñÿ òóäà ñ âîéñêîì, à óñîáèöà ìåæäó áðàòüÿìè îñëàáèò èõ òàê, ÷òî è ïîáåäèâøèé óæå íå ñìîæåò ïðîòèâîñòîÿòü Àíòèîõó. (6) Ìëàäøèé áðàò è ëþäè åãî ñîãëàñèëèñü ñ ðàçóìíûìè äîâîäàìè ñòàðøåãî, äà è ñåñòðà ïîìîãëà — ñîâåòàìè, à áîëüøå ìîëüáàìè. (7) Òàê ñ îáùåãî ñîãëàñüÿ áûë óñòàíîâëåí ìèð, è ñòàðøèé Ïòîëåìåé âíîâü âîäâîðèëñÿ ñ.528 â Àëåêñàíäðèè, íå âñòðåòèâ ñîïðîòèâëåíèÿ äàæå ó ãîðîäñêîé òîëïû25, èñòîùåííîé îñàäîé, à ïîñëå ãîëîäîì, — âåäü è ïî ñíÿòèè îñàäû â Àëåêñàíäðèþ èç Åãèïòà íå ïîäâîçèëè íè÷åãî. (8) Òóò áû è ëèêîâàòü Àíòèîõó, åñëè á è âïðàâäó îí âîéñêî â Åãèïåò ââîäèë, ÷òîáû âåðíóòü Ïòîëåìåÿ íà öàðñòâî, ïîä êàêîâûì áëàãîâèäíûì ïðåäëîãîì îí è ïîñëîâ ïðèíèìàë, è ðàññûëàë âî âñåé Àçèè è Ãðåöèè ïèñüìà, íî îí áûë òàê ðàçäðàæåí, ÷òî ñòàë ãîòîâèòüñÿ ê âîéíå ïðîòèâ îáîèõ áðàòüåâ åùå ðåøèòåëüíåé è çëåå, ÷åì ïðîòèâ îäíîãî. (9) Ôëîò îí íåìåäëåííî ïîñëàë ê Êèïðó, à ñàì ïîøåë íà Åãèïåò è ê âåñíå26 áûë ñ âîéñêîì â Êåëåñèðèè. (10) Âîçëå Ðèíîêîëóðà ÿâèëèñü ê íåìó ïîñëû Ïòîëåìåÿ: òîò èçúÿâëÿë áëàãîäàðíîñòü çà âîçâðàùåííîå åìó îòöîâñêîå öàðñòâî è ìîëèë Àíòèîõà áëþñòè ýòîò äàð. Ëó÷øå ïóñòü ñêàæåò ïðÿìî, ÷åãî îí õî÷åò, íî çà îðóæèå íå áåðåòñÿ, ïóñòü ïî-ïðåæíåìó áóäåò ñîþçíèêîì — íå âðàãîì. (11) Àíòèîõ íà ýòî îòâåòèë, ÷òî è ôëîò è âîéñêî îòâåäåò íå èíà÷å êàê â îáìåí íà âåñü Êèïð, Ïåëóçèé è çåìëè âîêðóã Ïåëóçèéñêîãî óñòüÿ Íèëà. Íàçíà÷èë è ïîñëåäíèé ñðîê äëÿ îòâåòà î âûïîëíåíèè òðåáîâàíèé. |
11. Cum haec gererentur, Antiochus frustra temptatis moenibus Alexandreae abscesserat ceteraque Aegypto potitus, relicto Memphi maiore Ptolemaeo, cui regnum quaeri suis viribus simulabat, ut victorem mox adgrederetur, in Syriam exercitum abduxit. [2] Nec huius voluntatis eius ignarus Ptolemaeus, dum conterritum obsidionis metu minorem fratrem haberet, posse se recipi Alexandreae et sorore adiuvante et non repugnantibus fratris amicis ratus primum ad sororem, [3] deinde ad fratrem amicosque eius non prius destitit mittere, quam pacem cum iis confirmaret. [4] Suspectum Antiochum effecerat, quod cetera Aegypto sibi tradita Pelusi validum relictum erat praesidium. [5] Apparebat claustra Aegypti teneri, ut, cum vellet, rursus exercitum induceret; bello intestino cum fratre eum exitum fore, ut victor fessus certamine nequaquam par Antiocho futurus esset. [6] Haec prudenter animadversa a maiore cum adsensu minor frater quique cum eo erant acceperunt; soror plurimum adiuvit non consilio modo, sed etiam precibus. [7] Itaque consentientibus cunctis pace facta Alexandream recipitur, ne multitudine quidem adversante, quae in bello non per obsidionem modo, sed etiam postquam a moenibus abscessum est, quia nihil ex Aegypto subvehebatur, omnium rerum adtenuata inopia erat. [8] His cum laetari Antiochum conveniens esset, si reducendi eius causa exercitum Aegyptum induxisset, quo specioso titulo ad omnis Asiae et Graeciae civitates legationibus recipiendis litterisque dimittendis usus erat, adeo est offensus ut multo acrius infestiusque adversus duos quam ante adversus unum pararet bellum. [9] Cyprum extemplo classem misit; ipse primo vere cum exercitu Aegyptum petens in Coelen Syriam processit. [10] Circa Rhinocolura Ptolemaei legatis agentibus gratias, quod per eum regnum patrium recepisset, petentibusque ut suum munus tueretur et diceret potius quid fieri vellet quam hostis ex socio factus vi atque armis ageret, [11] respondit non aliter neque classem revocaturum neque exercitum reducturum, nisi sibi et tota Cypro et Pelusio agroque, qui circa Pelusiacum ostium Nili esset, cederetur, diemque praestituit intra quam de condicionibus peractis responsum acciperet. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß