Всеобщая история

Кн. III, гл. 10

10. καὶ περὶ ταύ­τας διέτ­ρι­βε τὰς πρά­ξεις. Ῥω­μαίων δὲ με­τὰ τὸ κα­ταλύ­σασ­θαι Καρ­χη­δονίους τὴν προειρη­μένην τα­ραχὴν ἀπαγ­γει­λάν­των αὐτοῖς πό­λε­μον, τὸ μὲν πρῶ­τον εἰς πᾶν συγ­κα­τέβαι­νον, ὑπο­λαμ­βά­νον­τες αὑτοὺς νι­κήσειν τοῖς δι­καίοις, κα­θάπερ ἐν ταῖς πρὸ ταύ­της βύβ­λοις περὶ τού­των δε­δηλώ­καμεν, [2] ὧν χωρὶς οὐχ οἷόν τ᾽ ἦν συμ­πε­ριενεχ­θῆ­ναι δεόν­τως οὔτε τοῖς νῦν λε­γομέ­νοις οὔτε τοῖς με­τὰ ταῦτα ῥη­θησο­μένοις ὑφ᾽ ἡμῶν. [3] πλὴν οὐκ ἐντρε­πομέ­νων τῶν Ῥω­μαίων, εἴξαν­τες τῇ πε­ρισ­τά­σει καὶ βα­ρυνό­μενοι μέν, οὐκ ἔχον­τες δὲ ποιεῖν οὐδὲν ἐξε­χώρη­σαν Σαρ­δό­νος, συ­νεχώ­ρησαν δ᾽ εἰσοίσειν ἄλ­λα χί­λια καὶ διακό­σια τά­λαν­τα πρὸς τοῖς πρό­τερον ἐφ᾽ ᾧ μὴ τὸν πό­λε­μον ἐκεί­νοις ἀνα­δέξασ­θαι τοῖς και­ροῖς. [4] διὸ καὶ δευ­τέραν, με­γίσ­την δὲ ταύ­την θε­τέον αἰτίαν τοῦ με­τὰ ταῦτα συσ­τάν­τος πο­λέ­μου. [5] Ἀμίλ­κας γὰρ προσ­λα­βὼν τοῖς ἰδίοις θυ­μοῖς τὴν ἐπὶ τού­τοις ὀργὴν τῶν πο­λιτῶν, ὡς θᾶτ­τον τοὺς ἀποσ­τάν­τας τῶν μισ­θο­φόρων κα­ταπο­λεμή­σας ἐβε­βαίωσε τῇ πατ­ρί­δι τὴν ἀσφά­λειαν, εὐθέως ἐποιεῖτο τὴν ὁρμὴν ἐπὶ τὰ κα­τὰ τὴν Ἰβη­ρίαν πράγ­μα­τα, σπου­δάζων ταύτῃ χρή­σασ­θαι πα­ρασ­κευῇ πρὸς τὸν κα­τὰ Ῥω­μαίων πό­λε­μον. [6] ἣν δὴ καὶ τρί­την αἰτίαν νο­μισ­τέον, λέ­γω δὲ τὴν εὔροιαν τῶν κατ᾽ Ἰβη­ρίαν πραγ­μά­των Καρ­χη­δονίοις. ταύ­ταις γὰρ ταῖς χερσὶ πισ­τεύσαν­τες εὐθαρ­σῶς ἐνέ­βησαν εἰς τὸν προειρη­μένον πό­λε­μον.

[7] ὅτι δ᾽ Ἀμίλ­κας πλεῖσ­τα μὲν συ­νεβά­λετο πρὸς τὴν σύσ­τα­σιν τοῦ δευ­τέρου πο­λέ­μου, καίπερ τε­τελευ­τηκὼς ἔτε­σι δέ­κα πρό­τερον τῆς κα­ταρ­χῆς αὐτοῦ, πολ­λὰ μὲν ἂν εὕροι τις εἰς τοῦ­το· σχε­δὸν δὲ πρὸς πίσ­τιν ἀρκοῦν ἔσται τὸ λέ­γεσ­θαι μέλ­λον.