Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1949/1995. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
10. (1) Ïðèáëèæàëèñü âûáîðû êîíñóëîâ; ñåíàòó óãîäíî áûëî ïðîâåñòè èõ ïîä ïðåäñåäàòåëüñòâîì äèêòàòîðà; êîíñóë Ãàé Êëàâäèé íàçíà÷èë äèêòàòîðîì ñâîåãî ñîòîâàðèùà Ìàðêà Ëèâèÿ, à Ëèâèé — íà÷àëüíèêîì êîííèöû Êâèíòà Öåöèëèÿ. (2) Êîíñóëàìè áûëè âûáðàíû Ëóöèé Âåòóðèé è Êâèíò Öåöèëèé — òîò ñàìûé, ÷òî áûë íà÷àëüíèêîì êîííèöû. (3) Çàòåì âûáðàëè ïðåòîðîâ: Ãàÿ Ñåðâèëèÿ, Ìàðêà Öåöèëèÿ Ìåòåëëà, Òèáåðèÿ Êëàâäèÿ Àçåëëà è Êâèíòà Ìàìèëèÿ Òóððèíà, êîòîðûé òîãäà áûë ïëåáåéñêèì ýäèëîì. (4) Ïî îêîí÷àíèè âûáîðîâ äèêòàòîð, ñëîæèâ ñ ñåáÿ çâàíèå è ðàñïóñòèâ ñâîþ àðìèþ, îòïðàâèëñÿ ïî ïîñòàíîâëåíèþ ñåíàòà â Ýòðóðèþ ðàññëåäîâàòü, (5) êàêèå ãîðîäà ýòðóñêîâ è óìáðîâ ñîáèðàëèñü ïåðåä ñàìûì ïðèáûòèåì êîíñóëà îòïàñòü îò ðèìëÿí è ïðèìêíóòü ê ïðèáëèæàâøåìóñÿ Ãàçäðóáàëó, êòî ïîìîã åìó ïðîâèàíòîì, ñðåäñòâàìè, êòî ïîøåë ê íåìó â àðìèþ. (6) Âîò ÷òî ïðîèñõîäèëî â ýòîì ãîäó [207 ã.] íà âîéíå è äîìà. ñ.330 (7) Ðèìñêèå èãðû áûëè òðèæäû ïîâòîðåíû ïîëíîñòüþ êóðóëüíûìè ýäèëàìè, Ãíååì Ñåðâèëèåì Öåïèîíîì è Ñåðâèåì Êîðíåëèåì Ëåíòóëîì; Ïëåáåéñêèå èãðû áûëè ïîëíîñòüþ ïîâòîðåíû îäèí ðàç ïëåáåéñêèìè ýäèëàìè Ìàðêîì Ïîìïîíèåì Ìàòîíîì è Êâèíòîì Ìàìèëèåì Òóððèíîì. (8) Íà òðèíàäöàòîì ãîäó Ïóíè÷åñêîé âîéíû [206 ã.] îáîèì êîíñóëàì, Ëóöèþ Âåòóðèþ Ôèëîíó è Êâèíòó Öåöèëèþ Ìåòåëëó, âåëåíî áûëî âîåâàòü ñ Ãàííèáàëîì â Áðóòòèè. (9) Ïðåòîðû ïîëó÷èëè ïî æðåáèþ: Ìàðê Öåöèëèé Ìåòåëë — òÿæáû ìåæäó ãðàæäàíàìè, Êâèíò Ìàìèëèé — òÿæáû ñ èíîñòðàíöàìè, Ãàé Ñåðâèëèé — Ñèöèëèþ, Òèáåðèé Êëàâäèé — Ñàðäèíèþ. (10) Âîéñêà ðàñïðåäåëèëè òàê: îäíîìó èç êîíñóëîâ — âîéñêî Ãàÿ Êëàâäèÿ, êîíñóëà ïðîøëîãî ãîäà, äðóãîìó — âîéñêî ïðîïðåòîðà Êâèíòà Êëàâäèÿ: â îáîèõ áûëî ïî äâà ëåãèîíà. (11)  Ýòðóðèè Ìàðê Ëèâèé, ïðîêîíñóë, êîìàíäîâàíèå êîòîðîìó áûëî ïðîäëåíî íà ãîä, ïîëó÷èë îò ïðîïðåòîðà Ãàÿ Òåðåíöèÿ äâà ëåãèîíà ðàáîâ-äîáðîâîëüöåâ. (12) Ïîñòàíîâèëè, ÷òî Êâèíò Ìàìèëèé ïåðåäàñò ñâîè îáÿçàííîñòè â ñóäå ñîòîâàðèùó, à ñàì ñ âîéñêîì, êîòîðûì ïðåæäå êîìàíäîâàë ïðîïðåòîð Ëóöèé Ïîðöèé62, ïîéäåò îïóñòîøàòü çåìëè ãàëëîâ, îòïàâøèõ ñ ïðèáëèæåíèåì Ãàçäðóáàëà ê ïóíèéöàì. (13) Ãàþ Ñåðâèëèþ ïîðó÷åíî áûëî ñ äâóìÿ êàííñêèìè ëåãèîíàìè îáåðåãàòü Ñèöèëèþ, êàê òî ðàíüøå äåëàë Ãàé Ìàìèëèé. (14) Èç Ñàðäèíèè ïðèâåçëè âîéñêî, äàâíî òàì ñòîÿâøåå, êîòîðûì ïðåæäå êîìàíäîâàë Àâë Ãîñòèëèé, òóäà íàïðàâèëñÿ Òèáåðèé Êëàâäèé ñ íîâûì ëåãèîíîì, êîòîðûé íàáðàëè êîíñóëû. (15) Êâèíòó Êëàâäèþ ïîðó÷åí áûë Òàðåíò; Ãàþ Ãîñòèëèþ — Êàïóÿ; òîìó è äðóãîìó êîìàíäîâàíèå áûëî ïðîäëåíî íà ãîä. (16) Ïðîêîíñóëó Ìàðêó Âàëåðèþ, îõðàíÿâøåìó ñèöèëèéñêîå ïîáåðåæüå, âåëåíî áûëî ïåðåäàòü Ãàþ Ñåðâèëèþ òðèäöàòü êîðàáëåé, à ñ îñòàëüíûìè âåðíóòüñÿ â Ðèì. |
10. Cum comitiorum tempus adpeteret et per dictatorem comitia haberi placuisset, C. Claudius consul M. Livium conlegam dictatorem dixit, Livius Q. Caecilium magistrum equitum. [2] A M. Livio dictatore creati consules L. Veturius Q. Caecilius, is ipse qui tum erat magister equitum. [3] Inde praetorum comitia habita; creati C. Servilius M. Caecilius Metellus Ti. Claudius Asellus Q. Mamilius Turrinus, qui tum aedilis plebis erat. [4] Comitiis perfectis dictator magistratu abdicato dimissoque exercitu in Etruriam provinciam ex senatus consulto est profectus ad quaestiones habendas [5] qui Etruscorum Umbrorumve populi defectionis ab Romanis ad Hasdrubalem sub adventum eius consilia agitassent quique eum auxiliis aut commeatu aut ope aliqua iuvissent. [6] Haec eo anno domi militiaeque gesta. Ludi Romani ter toti instaurati ab aedilibus curulibus Cn. Servilio Caepione Ser. Cornelio Lentulo; [7] item ludi plebeii semel toti instaurati ab aedilibus plebis M. Pomponio Mathone et Q. Mamilio Turrino. [8] Tertio decimo anno Punici belli, L. Veturio Philone et Q. Caecilio Metello consulibus, Bruttii ambobus, ut cum Hannibale bellum gererent, provincia decreta. [9] Praetores exinde sortiti sunt M. Caecilius Metellus urbanam, Q. Mamilius peregrinam, C. Servilius Siciliam, Ti. Claudius Sardiniam. [10] Exercitus ita divisi: consulum alteri quem C. Claudius prioris anni consul, alteri quem Q. Claudius propraetor — eae binae legiones erant — habuissent exercitum; [11] in Etruria duas volonum legiones a C. Terentio propraetore M. Livius proconsul, cui prorogatum in annum imperium erat, acciperet; [12] et Q. Mamilius ut collegae iurisdictione tradita Galliam cum exercitu cui L. Porcius praetor praefuerat obtineret decretum est, iussusque populari agros Gallorum qui ad Poenos sub adventum Hasdrubalis defecissent. [13] C. Servilio cum Cannensibus duabus legionibus, sicut C. Mamilius tenuerat, Sicilia tuenda data. [14] Ex Sardinia vetus exercitus, cui A. Hostilius praefuerat, deportatus; novam legionem quam Ti. Claudius traiceret secum consules conscripserunt. [15] Q. Claudio ut Tarentum, C. Hostilio Tubulo ut Capuam provinciam haberet, prorogatum in annum imperium est. [16] M. Valerius proconsul, qui tuendae circa Siciliam maritumae orae praefuerat, triginta navibus C. Servilio praetori traditis cum cetera omni classe redire ad urbem iussus. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß