История Рима от основания города

Книга XXX, гл. 21

21. Ro­mam per eos­dem dies et Ma­go­nem et Han­ni­ba­lem pro­fec­tos ad­la­tum est. Cui­us dup­li­cis gra­tu­la­tio­nis mi­nuit lae­ti­tiam et quod pa­rum du­ces in re­ti­nen­dis iis, cum id man­da­tum ab se­na­tu es­set, aut ani­mi aut vi­rium ha­buis­se vi­de­ban­tur, [2] et quod sol­li­ci­ti erant, om­ni bel­li mo­le in unum exer­ci­tum du­cem­que incli­na­ta quo eva­su­ra es­set res. [3] Per eos­dem dies le­ga­ti Sa­gun­ti­ni ve­ne­runt conpren­sos cum pe­cu­nia ad­du­cen­tes Car­tha­gi­nien­ses qui ad con­du­cen­da auxi­lia in His­pa­niam traie­cis­sent. [4] Du­cen­ta et quin­qua­gin­ta auri, oc­tin­gen­ta pon­do ar­gen­ti in ves­ti­bu­lo cu­riae po­sue­runt. [5] Ho­mi­ni­bus ac­cep­tis et in car­ce­rem con­di­tis, auro ar­gen­to­que red­di­to gra­tiae le­ga­tis ac­tae, at­que in­su­per mu­ne­ra da­ta ac na­ves qui­bus in His­pa­niam re­ver­te­ren­tur.

[6] Men­tio dein­de ab se­nio­ri­bus fac­ta est seg­nius ho­mi­nes bo­na quam ma­la sen­ti­re; tran­si­tu in Ita­liam Han­ni­ba­lis quan­tum ter­ro­ris pa­vo­ris­que es­set me­mi­nis­se. Quas dein­de cla­des, quos luc­tus in­ci­dis­se! [7] Vi­sa castra hos­tium e mu­ris ur­bis; quae vo­ta sin­gu­lo­rum uni­ver­so­rum­que fuis­se! Quo­tiens in con­ci­liis vo­ces ma­nus ad cae­lum por­ri­gen­tium audi­tas, [8] en um­quam il­le dies fu­tu­rus es­set quo va­cuam hos­ti­bus Ita­liam bo­na pa­ce flo­ren­tem vi­su­ri es­sent! [9] De­dis­se tan­dem id deos sex­to de­ci­mo de­mum an­no, nec es­se qui deis gra­tes agen­das cen­seat; adeo ne ad­ve­nien­tem qui­dem gra­tiam ho­mi­nes be­nig­ne ac­ci­pe­re, ne­dum ut prae­te­ri­tae sa­tis me­mo­res sint. [10] Concla­ma­tum dein­de ex om­ni par­te cu­riae est uti re­fer­ret P. Aeli­us prae­tor; dec­re­tum­que ut quin­que dies cir­ca om­nia pul­vi­na­ria suppli­ca­re­tur, vic­tu­mae­que maio­res im­mo­la­ren­tur cen­tum vi­gin­ti.

[11] Iam di­mis­so Lae­lio le­ga­tis­que Ma­si­nis­sae cum Car­tha­gi­nien­sium le­ga­tos de pa­ce ad se­na­tum ve­nien­tes Pu­teo­lis vi­sos, in­de ter­ra ven­tu­ros ad­la­tum es­set, re­vo­ca­ri C. Lae­lium pla­cuit, ut co­ram eo de pa­ce age­re­tur. [12] Q. Ful­vius Gil­lo, le­ga­tus Sci­pio­nis, Car­tha­gi­nien­ses Ro­mam ad­du­xit. Qui­bus ve­ti­tis ingre­di ur­bem hos­pi­tium in Vil­la Pub­li­ca, se­na­tus ad aedem Bel­lo­nae da­tus est.