Òèò Ëèâèé

Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXI, ãë. 8

<<<
ÎÃËÀÂËÅÍÈÅ
>>>
Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

8. (1) Ïîñëå ýòîé ðå÷è öåí­òó­ðèè îòïðàâ­ëå­íû áûëè ãîëî­ñî­âàòü è ïîâå­ëå­ëè ñåíà­òó îáú­ÿâèòü âîé­íó. (2) Êîí­ñó­ëû ïî ïîñòà­íîâ­ëå­íèþ ñåíà­òà íàçíà­÷è­ëè òðåõ­äíåâ­íûå ìîëåá­ñò­âèÿ; íàðîä, ðåøèâ íà÷àòü âîé­íó ïðî­òèâ öàðÿ Ôèëèï­ïà, âîç­íî­ñèë òåïåðü âî âñåõ õðà­ìàõ ìîëå­íèÿ42 î íèñ­ïî­ñëà­íèè åé áëà­ãî­ïî­ëó÷­íî­ãî èñõî­äà. (3) Êîí­ñóë Ñóëü­ïè­öèé çàïðî­ñèë æðå­öîâ-ôåöè­à­ëîâ43, áóäóò ëè îíè îáú­ÿâ­ëÿòü âîé­íó ñàìî­ìó Ôèëèï­ïó èëè äîñòà­òî÷­íî îáú­ÿâèòü åå â îäíîé èç ìàêåäîí­ñêèõ êðå­ïî­ñòåé, áëè­æå äðó­ãèõ ðàñ­ïî­ëî­æåí­íîé ê ãðà­íè­öå. Ôåöè­à­ëû ñ.10 ñêà­çà­ëè, ÷òî îáà ñïî­ñî­áà çàêîí­íû. (4) Ñåíàò ðàç­ðå­øèë êîí­ñó­ëó âûáðàòü ñðå­äè ôåöè­à­ëîâ ïîñëà, êîòî­ðûé îòïðà­âèë­ñÿ áû ê öàðþ îáú­ÿâèòü âîé­íó, (5) ïîñëå ÷åãî ñåíà­òî­ðû çàíÿ­ëèñü ðàñ­ïðå­äå­ëå­íè­åì âîéñê ìåæ­äó êîí­ñó­ëà­ìè è ïðå­òî­ðà­ìè. Êîí­ñó­ëàì ïðè­êà­çà­ëè íàáðàòü êàæ­äî­ìó ïî äâà ëåãè­î­íà, ñòà­ðûå æå ðàñ­ïó­ñòèòü. (6) Ñóëü­ïè­öèþ, êîòî­ðî­ìó âûïà­ëî íà äîëþ âåñòè íîâóþ, ñóëèâ­øóþ ìíî­ãî ñëà­âû âîé­íó, ðàç­ðå­øè­ëè íàáðàòü ñêîëü­êî ñìî­æåò äîá­ðî­âîëü­öåâ ñðå­äè âîè­íîâ Ñöè­ïè­î­íà, âåð­íóâ­øèõ­ñÿ èç Àôðè­êè, — áðàòü æå êîãî-ëèáî èç íèõ â íîâîå âîé­ñêî ïðî­òèâ èõ âîëè çàïðå­òè­ëè44. (7) Êîí­ñó­ëîâ îáÿ­çà­ëè ïðå­äî­ñòà­âèòü ïðå­òî­ðàì Ëóöèþ Ôóðèþ Ïóð­ïó­ðå­î­íó è Êâèí­òó Ìèíó­öèþ Ðóôó ïî ïÿòü òûñÿ÷ ñîþç­íè­êîâ-ëàòè­íîâ êàæ­äî­ìó, äàáû ñèëà­ìè èõ îäèí óäåð­æè­âàë Ãàë­ëèþ, à äðó­ãîé — Áðóò­òèé. (8) Êâèíò Ôóëü­âèé Ãèë­ëîí ñàì äîë­æåí áûë íàáðàòü ñåáå ïÿòü òûñÿ÷ âîè­íîâ — ñîþç­íè­êîâ è ëàòè­íîâ — ñðå­äè ñîë­äàò, âõî­äèâ­øèõ ðàíåå â âîé­ñêî êîí­ñó­ëà Ïóá­ëèÿ Ýëèÿ, íî îòñëó­æèâ­øèõ ñðîê ìåíü­øèé, ÷åì äðó­ãèå, è ñ íèìè îáî­ðî­íÿòü Ñèöè­ëèþ. (9) Ìàð­êó Âàëå­ðèþ Ôàëü­òî­íó, êîòî­ðûé â ïðåäû­äó­ùåì ãîäó êàê ïðå­òîð âåäàë Êàì­ïàí­ñêîé ïðî­âèí­öè­åé, ïðî­äëè­ëè âëàñòü íà ãîä, è òåïåðü óæå êàê ïðî­ïðå­òîð îí äîë­æåí áûë îòïðà­âèòü­ñÿ â Ñàð­äè­íèþ (10) è íàáðàòü â íàõî­äèâ­øèõ­ñÿ òàì âîé­ñêàõ åùå ïÿòü òûñÿ÷ ñîþç­íè­êîâ-ëàòè­íîâ èç òåõ, ÷òî ïðî­äå­ëà­ëè ìåíü­øå áîå­âûõ êàì­ïà­íèé, íåæå­ëè èõ òîâà­ðè­ùè. (11) Êîí­ñó­ëû òîæå ïîëó­÷è­ëè ïðè­êàç íàáðàòü äâà ãîðîä­ñêèõ ëåãè­î­íà45, äàáû â ñëó­÷àå íåîá­õî­äè­ìî­ñòè äâè­íóòü­ñÿ ñ íèìè ïðî­òèâ òåõ íàðî­äîâ Èòà­ëèè, ÷òî âî âðå­ìÿ Ïóíè­÷å­ñêîé âîé­íû âñòó­ïè­ëè â ñîþç ñ âðà­ãîì è çàòà­è­ëè çëî­áó ïðî­òèâ ðèì­ëÿí.  íàñòó­ïàâ­øåì ãîäó â ðàñ­ïî­ðÿ­æå­íèè ãîñóäàð­ñòâà áûëî, òàêèì îáðà­çîì, øåñòü ëåãè­î­íîâ ðèì­ñêèõ ãðàæ­äàí.

8. Ab hac ora­tio­ne in suffra­gium mis­si uti ro­ga­rent, bel­lum ius­se­runt. [2] Suppli­ca­tio in­de a con­su­li­bus in tri­duum ex se­na­tus con­sul­to in­dic­ta est, ob­sec­ra­ti­que cir­ca om­nia pul­vi­na­ria dii ut, quod bel­lum cum Phi­lip­po po­pu­lus ius­sis­set, id be­ne ac fe­li­ci­ter eve­ni­ret, [3] con­sul­ti­que fe­tia­les ab con­su­le Sul­pi­cio, bel­lum quod in­di­ce­re­tur re­gi Phi­lip­po, ut­rum ip­si uti­que nun­tia­ri iube­rent, an sa­tis es­set in fi­ni­bus reg­ni quod pro­xi­mum prae­si­dium es­set, eo nun­tia­ri. Fe­tia­les dec­re­ve­runt, ut­rum eorum fe­cis­set, rec­te fac­tu­rum. [4] Con­su­li a pat­ri­bus per­mis­sum ut quem vi­de­re­tur ex iis qui extra se­na­tum es­sent, le­ga­tum mit­te­ret ad bel­lum re­gi in­di­cen­dum. [5] Tum de exer­ci­ti­bus con­su­lum prae­to­rum­que ac­tum. Con­su­les bi­nas le­gio­nes scri­be­re ius­si, ve­te­res di­mit­te­re exer­ci­tus. [6] Sul­pi­cio, cui no­vum ac mag­ni no­mi­nis bel­lum dec­re­tum erat, per­mis­sum ut de exer­ci­tu quem P. Sci­pio ex Af­ri­ca de­por­tas­set, vo­lun­ta­rios quos pos­set du­ce­ret; in­vi­tum ne quem mi­li­tem ve­te­rem du­cen­di ius es­set. [7] Prae­to­ri­bus L. Fu­rio Pur­pu­rio­ni et Q. Mi­nu­cio Ru­fo qui­na mi­lia so­cium La­ti­ni no­mi­nis con­su­les da­rent, qui­bus prae­si­diis al­ter Gal­liam al­ter Brut­tios pro­vin­ciam ob­ti­ne­ret. [8] Q. Ful­vius Gil­lo ip­se ius­sus ex eo exer­ci­tu quem P. Aeli­us con­sul ha­buis­set, ut quis­que mi­ni­me mul­ta sti­pen­dia ha­be­ret, le­ge­re, do­nec et ip­se quin­que mi­lia so­cium ac no­mi­nis La­ti­ni ef­fe­cis­set: id prae­si­dii Si­ci­liae pro­vin­ciae es­set. [9] M. Va­le­rio Fal­to­ni, qui prae­tor prio­re an­no Cam­pa­niam pro­vin­ciam ha­bue­rat, pro­ro­ga­tum in an­num im­pe­rium est, [10] uti prop­rae­tor in Sar­di­niam trai­ce­ret: is quo­que de exer­ci­tu qui ibi es­set, quin­que mi­lia so­cium no­mi­nis La­ti­ni, qui eorum mi­ni­me mul­ta sti­pen­dia ha­be­rent, le­ge­ret. [11] Et con­su­les duas ur­ba­nas le­gio­nes scri­be­re ius­si, quae, si quo res pos­ce­ret, mul­tis in Ita­lia con­tac­tis gen­ti­bus Pu­ni­ci bel­li so­cie­ta­te ira­que in­de tu­men­ti­bus, mit­te­ren­tur. Sex le­gio­ni­bus Ro­ma­nis eo an­no usu­ra res pub­li­ca erat.
<<<
ÎÃËÀÂËÅÍÈÅ
>>>

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 42Ðå÷ü èäåò î ëåê­òè­ñòåð­íè­ÿõ, «óãî­ùå­íèè áîãîâ» (óìè­ëî­ñòè­âè­òåëü­íûé îáðÿä — ïîäðîá­íåé ñì.: V, 13, 6 è ïðè­ìå÷. 27 ê êí. V).
  • 43Ôåöè­à­ëû — äðåâ­íåé­øàÿ æðå­÷å­ñêàÿ êîë­ëå­ãèÿ, âåäàâ­øàÿ ðèòó­à­ëà­ìè îáú­ÿâ­ëå­íèÿ âîéí, çàêëþ­÷å­íèÿ äîãî­âî­ðîâ, âûäà­÷åé âðà­ãó ïîë­êî­âîä­öåâ è ò. ï. Ïîäðîá­íî ñì.: I, 24, 4—9; 32, 5—14; IX, 8—11, à òàê­æå ïðè­ìå÷. 85 è 104 ê êí. I.
  • 44Ýòî çàïðå­ùå­íèå ÿâíî íå âûïîë­íÿ­ëîñü. Ñì.: XXXII, 3, 4.
  • 45Ëåãè­î­íû, òàê íàçû­âàâ­øè­å­ñÿ, áûëè ðåçåðâ­íû­ìè, èñïîëü­çó­å­ìû­ìè ïðè íåîá­õî­äè­ìî­ñòè.
    • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1260010223 1327007031 1327007042 1364003109 1364003110 1364003111