Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVI, ãë. 39

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

39. (1) Â òå æå äíè ïðè­áûâ­øèé èç Äàëü­íåé Èñïà­íèè Ìàðê Ôóëü­âèé Íîáè­ëè­îð âñòó­ïèë ñ îâà­öè­åé97 â Ãîðîä. (2) Îí ïðè­âåç äâå­íà­äöàòü òûñÿ÷ ôóí­òîâ ñåðåá­ðà, ñòî òðèä­öàòü òûñÿ÷ ñåðåá­ðÿ­íûõ äåíà­ðè­åâ98 è ñòî äâà­äöàòü ñåìü ôóí­òîâ çîëîòà.

(3) Êîí­ñóë Ïóá­ëèé Êîð­íå­ëèé ïîëó­÷èë îò ïëå­ìå­íè áîé­åâ çàëîæ­íè­êîâ è îòî­áðàë ó íèõ ïî÷òè ïîëî­âè­íó çåì­ëè, ÷òîáû ðèì­ñêèé íàðîä, åñëè ïîæå­ëà­åò, ìîã âûâå­ñòè òóäà êîëî­íèè. (4) Çàòåì, îòáû­âàÿ â Ðèì â òâåð­äîé íàäåæ­äå íà òðè­óìô, îí ðàñ­ïó­ñòèë âîé­ñêî ñ íàêà­çîì áûòü â Ðèìå ê îïðå­äå­ëåí­íî­ìó äíþ. (5) Íà äðó­ãîé äåíü ïî ïðè­áû­òèè îí ñîçâàë ñåíàò â õðà­ìå Áåë­ëî­íû è, äîëî­æèâ î ñîäå­ÿí­íîì, ïîïðî­ñèë äîç­âî­ëå­íèÿ âñòó­ïèòü â Ãîðîä ñ òðè­óì­ôîì. (6) Íàðîä­íûé òðè­áóí Ïóá­ëèé Ñåì­ï­ðî­íèé Áëåç çàÿâèë, ÷òî, íå îòêà­çû­âàÿ Ñöè­ïè­î­íó â òðè­óì­ôå, ñëå­äó­åò ñ ýòîé ïî÷å­ñòüþ ïîâðå­ìå­íèòü: âñå­ãäà, ìîë, ëèãó­ðèé­ñêèå âîé­íû áûëè ñâÿ­çà­íû ñ ãàëëü­ñêè­ìè; ýòè ñîñåäÿ­ùèå ïëå­ìå­íà ïîñòî­ÿí­íî ïîìî­ãà­þò äðóã äðó­ãó. (7) Åñëè Ïóá­ëèé Ñöè­ïè­îí, ðàç­ãðî­ìèâ â ñðà­æå­íèè áîé­åâ, îòïðà­âèò­ñÿ ñ ïîáåäî­íîñ­íûì âîé­ñêîì â çåì­ëþ ëèãó­ðèé­öåâ99 èëè ïîøëåò ÷àñòü ñâî­èõ ñèë Êâèí­òó Ìèíó­öèþ, òðå­òèé ãîä âåäó­ùå­ìó òàì âîé­íó áåç âèäè­ìûõ ðåçóëü­òà­òîâ, òî ñ ëèãó­ðèé­ñêîé âîé­íîé ìîæ­íî áóäåò ïîêîí­÷èòü. (8) Íûíå äëÿ ïðàçä­íî­âà­íèÿ òðè­óì­ôà óâåäå­íû âîè­íû, êîòî­ðûå ìîã­ëè ñîñëó­æèòü ãîñóäàð­ñòâó ñëàâ­íóþ ñëóæ­áó; îíè ìîãóò ñäå­ëàòü ýòî åùå è òåïåðü, åñëè ñåíàò, îòëî­æèâ òðè­óìô, âåðíåò òó âîç­ìîæ­íîñòü, ÷òî áûëà óïó­ùå­íà èç-çà ñïåø­êè ñ ýòèì òðè­óì­ôîì. (9) Ïóñòü ïðè­êà­æóò êîí­ñó­ëó âîç­âðà­òèòü­ñÿ ñ ëåãè­î­íà­ìè â ïðî­âèí­öèþ è ïðè­ëî­æèòü óñè­ëèÿ ê ïîêî­ðå­íèþ ëèãó­ðèé­öåâ. Åñëè èõ íå ïîä­÷è­íèòü ãîñ­ïîä­ñòâó è âëà­ñòè íàðî­äà ðèì­ñêî­ãî, òî íå óñïî­êî­ÿò­ñÿ è áîéè. Êàê ìèð, òàê è âîé­íà âîç­ìîæ­íû ëèøü ñ îáî­è­ìè ïëå­ìå­íà­ìè ñðà­çó. (10) À ñïó­ñòÿ íåñêîëü­êî ìåñÿ­öåâ ïîñëå ïîáåäû íàä ëèãó­ðèé­öà­ìè, óæå ïðî­êîí­ñó­ëîì Ïóá­ëèé Êîð­íå­ëèé âåð­íåò­ñÿ ñ òðè­óì­ôîì, ïî ïðè­ìå­ðó ìíî­ãèõ, êòî íå ïðàçä­íî­âàë åãî âî âðå­ìÿ îòïðàâ­ëå­íèÿ äîëæ­íî­ñòè.

39. Per eos­dem dies M. Ful­vius No­bi­lior ex ul­te­rio­re His­pa­nia ovans ur­bem est ingres­sus. [2] Ar­gen­ti transtu­lit duo­de­cim mi­lia pon­do, bi­ga­ti ar­gen­ti cen­tum tri­gin­ta, auri cen­tum vi­gin­ti sep­tem pon­do.

[3] P. Cor­ne­lius con­sul ob­si­di­bus a Boio­rum gen­te ac­cep­tis ag­ri par­te fe­re di­mi­dia eos mul­ta­vit, quo si vel­let, po­pu­lus Ro­ma­nus co­lo­nias mit­te­re pos­set. [4] In­de Ro­mam ut ad tri­um­phum haud du­bium de­ce­dens exer­ci­tum di­mi­sit, et ades­se Ro­mae ad diem tri­um­phi ius­sit; [5] ip­se pos­te­ro die quam ve­nit se­na­tu in aedem Bel­lo­nae vo­ca­to cum de re­bus ab se ges­tis dis­se­ruis­set, pos­tu­la­vit ut si­bi tri­um­phan­ti li­ce­ret ur­bem in­ve­hi. [6] P. Sempro­nius Blae­sus tri­bu­nus ple­bis non ne­gan­dum Sci­pio­ni, sed dif­fe­ren­dum ho­no­rem tri­um­phi cen­se­bat: bel­la Li­gu­rum Gal­li­cis sem­per iuncta fuis­se; eas in­ter se gen­tes mu­tua ex pro­pin­quo fer­re auxi­lia. [7] Si P. Sci­pio de­vic­tis acie Bois aut ip­se cum vic­to­re exer­ci­tu in ag­rum Li­gu­rum tran­sis­set, aut par­tem co­pia­rum Q. Mi­nu­cio mi­sis­set, qui iam ter­tium ibi an­num du­bio de­ti­ne­re­tur bel­lo, de­bel­la­ri cum Li­gu­ri­bus po­tuis­se; [8] nunc ad tri­um­phum fre­quen­tan­dum de­duc­tos es­se mi­li­tes, qui eg­re­giam na­va­re ope­ram rei pub­li­cae po­tuis­sent, pos­sent etiam, si se­na­tus, quod fes­ti­na­tio­ne tri­um­phi prae­ter­mis­sum es­set, id res­ti­tue­re dif­fe­ren­do tri­um­pho vel­let. [9] Iube­rent con­su­lem cum le­gio­ni­bus re­di­re in pro­vin­ciam, da­re ope­ram, ut Li­gu­res su­bi­gan­tur. Ni­si il­li co­gan­tur in ius iudi­cium­que po­pu­li Ro­ma­ni, ne Boios qui­dem quie­tu­ros; aut pa­cem aut bel­lum ut­ro­bi­que ha­ben­da. [10] De­vic­tis Li­gu­ri­bus, pau­cos post men­ses pro­con­su­lem P. Cor­ne­lium mul­to­rum exemplo, qui in ma­gistra­tu non tri­um­pha­ve­runt, tri­um­pha­tu­rum es­se.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 97Ñì. âûøå, ãë. 21, 10—11 è ïðè­ìå÷. 67.
  • 98«Áèãà­òîâ» — ñì. ïðè­ìå÷. 61 ê êí. XXXIII.
  • 99Ìàãè­ñò­ðàò, ñàìî­âîëü­íî îñòàâ­ëÿâ­øèé ñâîþ ïðî­âèí­öèþ äàæå ðàäè ïîäîá­íîé öåëè, íåñ çà ýòî îòâåò­ñò­âåí­íîñòü (ñð.: XXXVII, 47, 6), òàê ÷òî äîâî­äû Áëå­çà, ïî ìåíü­øåé ìåðå, ñîìíè­òåëü­íû.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1260010226 1327007032 1327008059 1364003640 1364003641 1364003642