Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1935/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
6. (1) Òåì íå ìåíåå ñòåíà îáðóøèëàñü óæå âî ìíîãèõ ìåñòàõ, êàê âäðóã ïðèøëà âåñòü î òîì, ÷òî ïðååìíèê Àöèëèÿ âûñàäèëñÿ ñ âîéñêîì â Àïîëëîíèè è èäåò ÷åðåç Ýïèð è Ôåññàëèþ. (2) Ïðè êîíñóëå22 áûëî òðèíàäöàòü òûñÿ÷ ïåõîòû è ïÿòüñîò êîííèêîâ, îí óæå äîñòèã Ìàëèéñêîãî çàëèâà è îòïðàâèë â Ãèïàòó ãîíöîâ ñ ïðèêàçàíèåì ñäàòü ãîðîä. Òàì îòâåòèëè, ÷òî íè÷åãî íå ñòàíóò ïðåäïðèíèìàòü èíà÷å êàê ïî îáùåìó ðåøåíèþ ýòîëèéöåâ. ×òîáû íå çàäåðæèâàòüñÿ íà îñàäó Ãèïàòû, ïîêóäà åùå íå âçÿòà Àìôèññà, êîíñóë ñ ñ.225 âîéñêîì ïîøåë íà Àìôèññó, âûñëàâ âïåðåä ñâîåãî áðàòà Ñöèïèîíà Àôðèêàíñêîãî. (3) Ïåðåä èõ ïðèõîäîì æèòåëè ïîêèíóëè ãîðîä, ïî÷òè ñîâñåì ê òîìó âðåìåíè ëèøèâøèéñÿ ñòåí, è âñå, êàê âîîðóæåííûå, òàê è áåçîðóæíûå, óêðûëèñü çà ñòåíàìè ãîðîäñêîé êðåïîñòè, ñ÷èòàâøåéñÿ íåïðèñòóïíîé. (4) Êîíñóë ïîñòàâèë ëàãåðü â øåñòè ìèëÿõ îòòóäà. Ê íåìó ïðèáûëè àôèíñêèå ïîñëû ïðîñèòü çà ýòîëèéöåâ. Ñïåðâà îíè âñòðåòèëèñü ñ Ïóáëèåì Ñöèïèîíîì, øåäøèì, êàê óæå ãîâîðèëîñü, âïåðåäè âîéñêà, à çàòåì ÿâèëèñü è ê êîíñóëó23. (5) Áîëåå ìÿãêèé îòâåò îíè ïîëó÷èëè îò Ïóáëèÿ Àôðèêàíñêîãî, êîòîðûé èñêàë ñëó÷àÿ äîñòîéíî ïðåêðàòèòü Ýòîëèéñêóþ âîéíó, èáî âçîð åãî îáðàùåí áûë íà Àçèþ è öàðÿ Àíòèîõà. Èòàê, îí âåëåë àôèíÿíàì óâåùåâàòü íå òîëüêî ðèìëÿí, íî è ýòîëèéöåâ, ÷òîáû îíè ìèð ïðåäïî÷ëè âîéíå. (6) Ïî ñîâåòó àôèíÿí èç Ãèïàòû áûñòðî ïðèáûëî ìíîãî÷èñëåííîå ýòîëèéñêîå ïîñîëüñòâî; ñïåðâà îáðàòèëîñü îíî ê Ïóáëèþ Àôðèêàíñêîìó, ÷üÿ ðå÷ü ïåðåä ýòîëèéöàìè åùå óêðåïèëà èõ íàäåæäó íà ìèð. Îí íàïîìíèë èì, ÷òî ïîä åãî ïîêðîâèòåëüñòâî îòäàëèñü ìíîãèå ïëåìåíà, ñïåðâà â Èñïàíèè, à çàòåì â Àôðèêå, è ïîâñþäó îñòàâèë îí áîëüøå ïàìÿòíèêîâ ñâîåé êðîòîñòè è äîáðîòû, ÷åì âîèíñêîé äîáëåñòè. (7) Óæå êàçàëîñü, ÷òî äåëî óëàæåíî, — íî òóò ïîäîñïåë êîíñóë, à îí äàë òîò ñàìûé îòâåò, ñ êàêèì îíè â ñâîå âðåìÿ áûëè îòïðàâëåíû èç ñåíàòà24. Ýòîëèéöåâ îòâåò ýòîò ïîòðÿñ òàê, ñëîâíî îíè åãî âïåðâûå óñëûøàëè: èì ñòàëî ÿñíî, ÷òî íè àôèíñêîå ïîñîëüñòâî, íè ñíèñõîäèòåëüíûé îòâåò Ïóáëèÿ Àôðèêàíñêîãî íè÷åãî íå óëó÷øèëè â èõ ñóäüáå. Ïîñëû ñêàçàëè, ÷òî õîòÿò äîëîæèòü îá ýòîì ñâîèì. |
6. Multis tamen locis decussus murus erat cum adlatum est successorem Apolloniae exposito exercitu per Epirum ac Thessaliam venire. [2] Cum tredecim milibus peditum et quingentis equitibus consul veniebat. Iam in sinum Maliacum venerat; et praemissis Hypatam, qui tradere urbem iuberent, postquam nihil responsum est nisi ex communi Aetolorum decreto facturos, ne teneret se oppugnatio Hypatae nondum Amphissa recepta, praemisso fratre Africano Amphissam ducit. [3] Sub adventum eorum oppidani relicta urbe — iam enim magna ex parte moenibus nudata erat — in arcem, quam inexpugnabilem habent, omnes armati atque inermes concessere. [4] Consul sex milia fere passuum inde posuit castra. Eo legati Athenienses primum ad P. Scipionem praegressum agmen, sicut ante dictum est, deinde ad consulem venerunt, deprecantes pro Aetolis. [5] Clementius responsum ab Africano tulerunt, qui causam relinquendi honeste Aetolici belli quaerens Asiam et regem Antiochum spectabat, iusseratque Athenienses non Romanis solum, ut pacem bello praeferrent, sed etiam Aetolis persuadere. [6] Celeriter auctoribus Atheniensibus frequens ab Hypata legatio Aetolorum venit, et spem pacis eis sermo etiam Africani, quem priorem adierunt, auxit, commemorantis multas gentes populosque in Hispania prius, deinde in Africa in fidem suam venisse; in omnibus se maiora clementiae benignitatisque quam virtutis bellicae monumenta reliquisse. [7] Perfecta videbatur res, cum aditus consul idem illud responsum rettulit, quo fugati ab senatu erant. Eo tamquam novo cum icti Aetoli essent — nihil enim nec legatione Atheniensium nec placido Africani responso profectum videbant — referre ad suos dixerunt velle. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß