Ïåðåâîä Ý. Ã. Þíöà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
25. (1) Êîãäà êàæäûé çàíÿë ñâîå ìåñòî â ñîáðàíèè, ðèìñêèå ïîñëû — êàê òðåòåéñêèå ñóäüè, ôåññàëèéöû, ïåððåáû è àôàìàíû — ÿâíî êàê îáâèíèòåëè, à Ôèëèïï — ÷òîáû âûñëóøàòü îáâèíåíèÿ, êàê ïîäñóäèìûé, (2) ãëàâû äåëåãàöèé ïðîèçíåñëè ðå÷è, êòî â áîëåå, êòî â ìåíåå ðåçêîì òîíå, â çàâèñèìîñòè îò ñâîåãî ðàñïîëîæåíèÿ èëè íåíàâèñòè ê Ôèëèïïó. (3) Ñïîð ðàçãîðåëñÿ î ñòàòóñå Ôèëèïïîïîëÿ, Òðèêêè, Ôàëîðèè, Ýâðèìåí è ïðèëåãàþùèõ ãîðîäîâ. (4) Ìîæíî ëè ñ÷èòàòü èõ ïðèíàäëåæàùèìè ôåññàëèéöàì, õîòÿ ýòîëèéöû ñèëîé èõ çàõâàòèëè è àííåêñèðîâàëè, — ïîòîìó ÷òî, êàê èçâåñòíî, èìåííî ó ýòîëèéöåâ Ôèëèïï îòíÿë èõ78, — èëè îíè èçíà÷àëüíî áûëè ýòîëèéñêèìè ãîðîäàìè? (5) Âåäü Àöèëèé óñòóïèë èõ öàðþ ïðè óñëîâèè, ÷òî îíè äåéñòâèòåëüíî ïðèíàäëåæàò ýòîëèéöàì, è ÷òî îíè âñòóïèëè â Ýòîëèéñêóþ ëèãó äîáðîâîëüíî, à íå âñëåäñòâèå ïðèíóæäåíèÿ ñèëîé. (6) Òàêîé æå ñïîð âîçíèê ïî ïîâîäó ãîðîäîâ Ïåððåáèè è Ìàãíåçèè, òàê êàê ýòîëèéöû, íå óïóñêàâøèå ñëó÷àÿ çàõâàòèòü âñå, ÷òî ìîæíî, âîïðîñ, ÷òî êîìó ïðèíàäëåæèò, çàïóòàëè äî ïîëíîé íåðàçáåðèõè. (7) Äåëî îñëîæíÿëîñü åùå è æàëîáàìè ôåññàëèéöåâ, ÷òî äàæå åñëè ãîðîäà áóäóò èì âîçâðàùåíû, òî Ôèëèïï îòäàñò èõ ðàçãðàáëåííûìè è îïóñòåâøèìè. (8) Âåäü îí, íå ãîâîðÿ óæå î ïîãèáøèõ íà âîéíå, óâåë â Ìàêåäîíèþ è äåðæèò íà ðàáñêèõ ðàáîòàõ ïÿòüñîò çíàòíåéøèõ ôåññàëèéñêèõ þíîøåé, à ãîðîäà, êîòîðûå öàðü áûë âûíóæäåí âîçâðàòèòü, îí ïîñòàðàëñÿ ïðèâåñòè â ïîëíóþ íåïðèãîäíîñòü. (9) Òàê, Ôèâû Ôòèîòèéñêèå áûëè ó ôåññàëèéöåâ åäèíñòâåííûì ïðèáûëüíûì è áîãàòûì ïîðòîâûì ãîðîäîì, íî Ôèëèïï, îñíàñòèâ òàì ðÿä òîðãîâûõ ñóäîâ, çàñòàâèë èõ ïëàâàòü, ìèíóÿ Ôèâû, â Äåìåòðèàäó è ïåðåíåñ âñþ ìîðñêóþ òîðãîâëþ òóäà. (10) Äàæå íàä èõ ïîñëàìè îí ïîçâîëÿåò ñåáå íàñèëèå, õîòÿ òå íàõîäÿòñÿ ïîä çàùèòîé ìåæäóíàðîäíîãî ïðàâà: òàê, íà ôåññàëèéñêèõ ïîñëîâ, íàïðàâëÿâøèõñÿ ê Òèòó Êâèíêöèþ, îí îðãàíèçîâàë íàïàäåíèå èç çàñàäû79. (11) Ñëîâîì, ôåññàëèéöû òåïåðü íàñòîëüêî çàïóãàíû, ÷òî íèêòî èç íèõ äàæå ïèêíóòü íå ñìååò íè ó ñåáÿ â ãîðîäå, íè â îáùåôåññàëèéñêîì ñîáðàíèè. Âåäü ðèìëÿíå, çàùèòíèêè èõ ñâîáîäû, íàõîäÿòñÿ äàëåêî, çàòî ó íèõ ïîä áîêîì æåñòîêèé òèðàí, íå äàþùèé èì ïîëüçîâàòüñÿ áëàãîäåÿíèÿìè ðèìëÿí. Åñëè ó íèõ îòíÿòî ïðàâî ñâîáîäíî âûñêàçûâàòüñÿ, òî ÷òî îñòàåòñÿ îò èõ ñâîáîäû? (12) Äàæå ñåé÷àñ, ïîä çàùèòîé ðèìñêèõ ïîñëîâ, îíè ïðèáåãàþò íå ñòîëüêî ê ñâÿçíûì ðå÷àì, ñêîëüêî ê æàëîáíûì ñòîíàì. Åñëè ðèìëÿíå íå ïðèìóò ìåð, ÷òîáû ïðåñå÷ü ñàìîóïðàâñòâî Ôèëèïïà è èçáàâèòü îò ñòðàõà ãðå÷åñêèå ãîñóäàðñòâà, áëèæàéøèå ê Ìàêåäîíèè, òî íå ñòîèëî è åãî ïîáåæäàòü, è èì âîçâðàùàòü ñâîáîäó. (13) À åñëè îí îòêàæåòñÿ ïîâèíîâàòüñÿ, òî åãî, êàê ñòðîïòèâîãî êîíÿ, íàäî îáóçäàòü ñòðîãîé óçäîé. (14)  ñòîëü ðåçêèõ âûðàæåíèÿõ ãîâîðèëè îðàòîðû, âûñòóïàâøèå ïîä êîíåö, òîãäà êàê ïðåäûäóùèå âûñêàçûâàëèñü ìÿã÷å, çàèñêèâàþùèì òîíîì óïðàøèâàÿ öàðÿ (15) ïðîñòèòü èì ðå÷è â çàùèòó ñâîåé ñâîáîäû, îñòàâèòü ñóðîâîñòü âëàäûêè è ãîñïîäèíà, ïðèó÷àòü ñåáÿ ê ðîëè ñîþçíèêà è äðóãà, áðàòü ïðèìåð ñ ðèìñêîãî íàðîäà, êîòîðûé ïðåäïî÷èòàåò ïðèîáðåòàòü ñåáå ñ.337 ñîþçíèêîâ ñêîðåå ðàñïîëîæåíèåì, íåæåëè ñòðàõîì. (16) Ïîñëå ôåññàëèéöåâ âûñòóïèëè ïåððåáû, óòâåðæäàÿ, ÷òî Ãîííîêîíäèë, ïåðåèìåíîâàííûé Ôèëèïïîì â Îëèìïèàäó, ïðèíàäëåæèò ê Ïåððåáèè, è òðåáóÿ åãî âîçâðàùåíèÿ. Òå æå ïðåòåíçèè áûëè âûäâèíóòû êàñàòåëüíî Ìàëëåè è Ýðèêèíèÿ. (17) Àôàìàíû òðåáîâàëè âåðíóòü èì íåçàâèñèìîñòü è îòäàòü óêðåïëåííûå ïóíêòû Àôèíåé è Ïåòíåé80. |
25. Ibi cum Romani legati disceptatorum loco, Thessali Perrhaebique et Athamanes haud dubii accusatores, Philippus ad audienda crimina tamquam reus consedissent, [2] pro ingenio quisque eorum, qui principes legationum erant, et gratia cum Philippo aut odio acerbius leniusve egerunt. [3] In controversiam autem veniebant Philippopolis Tricca Phaloria et Eurymenae et cetera circa eas oppida, [4] utrum, Thessalorum iuris cum essent, vi ademptae possessaeque ab Aetolis forent — nam Philippum Aetolis ademisse eas constabat — an Aetolica antiquitus ea oppida fuissent: [5] ita enim Acilium regi concessisse, si Aetolorum fuissent, et si voluntate, non si vi atque armis coacti cum Aetolis essent. [6] Eiusdem formulae disceptatio de Perrhaeborum Magnetumque oppidis fuit: omnium enim iura possidendo per occasiones Aetoli miscuerant. [7] Ad haec quae disceptationis erant, querellae Thessalorum adiectae, quod ea oppida, si iam redderentur sibi, spoliata ac deserta redditurus esset: [8] nam praeter belli casibus amissos quingentos principes iuventutis in Macedoniam abduxisse, et opera eorum in servilibus abuti ministeriis; et quae reddiderit coactus Thessalis, inutilia ut redderet curasse. [9] Thebas Phthias unum maritimum emporium fuisse quondam Thessalis quaestuosum et frugiferum: ibi navibus onerariis comparatis regem, quae praeter Thebas Demetriadem cursum derigerent, negotiationem maritimam omnem eo avertisse. [10] Iam ne a legatis quidem, qui iure gentium sancti sint, violandis abstinere: insidias positas euntibus ad T. Quinctium. [11] Itaque ergo in tantum metum omnes Thessalos coniectos, ut non in civitatibus suis, non in communibus gentis conciliis quisquam hiscere audeat. Procul enim abesse libertatis auctores Romanos: lateri adhaerere gravem dominum, prohibentem uti beneficiis populi Romani. Quid autem, si vox libera non sit, liberum esse? [12] Nunc se fiducia et praesidio legatorum ingemiscere magis quam loqui. Nisi provideant aliquid Romani, quo et Graecis Macedoniam accolentibus metus et audacia Philippo minuatur, nequiquam et illum victum et se liberatos esse. [13] Ut equum tenacem, non parentem frenis asperioribus castigandum esse. [14] Haec acerbe postremi, cum priores leniter permulsissent iram eius petentes [15] ut ignosceret pro libertate loquentibus et ut deposita domini acerbitate adsuesceret socium atque amicum sese praestare, et imitaretur populum Romanum, qui caritate quam metu adiungere sibi socios mallet. [16] Thessalis auditis Perrhaebi Gonnocondylum, quod Philippus Olympiadem appellaverat, Perrhaebiae fuisse, et ut sibi restitueretur, agebant; et de Malloea et Ericinio eadem postulatio erat. [17] Athamanes libertatem repetebant et castella Athenaeum et Poetneum. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß