Ïåðåâîä È. È. Ìàõàíüêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
30. (1)  Áëèæíåé Èñïàíèè â ýòî ëåòî íà÷àëàñü áîëüøàÿ âîéíà59. Êåëüòèáåðû ñîáðàëè äî òðèäöàòè ïÿòè òûñÿ÷ ÷åëîâåê, ÷åãî ðàíüøå ïî÷òè íèêîãäà íå áûâàëî. (2) Ïðîâèíöèåé ýòîé âåäàë Êâèíò Ôóëüâèé Ôëàêê. Óçíàâ, ÷òî êåëüòèáåðû âîîðóæàþò ñ.380 ìîëîäåæü, îí íà÷àë ñîáèðàòü, ñêîëüêî ìîã, âñïîìîãàòåëüíûå ñèëû îò ñîþçíèêîâ, íî âñå æå ïî ÷èñëåííîñòè âîéñêà äàëåêî óñòóïàë íåïðèÿòåëþ. (3)  íà÷àëå âåñíû îí ïîâåë âîéñêî â Êàðïåòàíèþ è ïîñòàâèë ëàãåðü ó êðåïîñòè Ýáóðû, à â ñàìîì ãîðîäå îñòàâèë íåáîëüøóþ îõðàíó. ×åðåç íåñêîëüêî äíåé êåëüòèáåðû ñòàëè ëàãåðåì ó ïîäíîæüÿ õîëìà, ïî÷òè ÷òî â äâóõ ìèëÿõ îò ðèìëÿí. (4) Êîãäà ðèìñêèé ïðåòîð óçíàë îá èõ ïîÿâëåíèè, îí ïîñëàë ñâîåãî áðàòà Ìàðêà Ôóëüâèÿ ñ äâóìÿ òóðìàìè60 ñîþçíè÷åñêîé êîííèöû íà ðàçâåäêó, ïðèêàçàâ åìó ïîäîéòè êàê ìîæíî áëèæå ê âðàæåñêîìó âàëó, ÷òîáû óçíàòü, êàê âåëèê ëàãåðü, (5) íî áîÿ íå ïðèíèìàòü, è åñëè îí óâèäèò âûñòóïàþùóþ èç ëàãåðÿ âðàæåñêóþ êîííèöó, òî óéòè. Ìàðê Ôóëüâèé âûïîëíèë ïðèêàçàíèå. Íåñêîëüêî äíåé íå ïðåäïðèíèìàëîñü íèêàêèõ äåéñòâèé, ëèøü òå æå äâå òóðìû ïîêàçûâàëèñü, à ïîòîì îòõîäèëè, êîãäà âðàæåñêàÿ êîííèöà âûñûïàëà èç ëàãåðÿ. (6) Íàêîíåö êåëüòèáåðû, âûéäÿ èç ëàãåðÿ ïî÷òè ñî âñåìè ïåøèìè è êîííûìè ñèëàìè, âûñòðîèëèñü â áîåâîì ïîðÿäêå íà ïîëïóòè ìåæäó äâóõ ëàãåðåé. (7) Ïîëå áûëî ðîâíîå, ïðèãîäíîå äëÿ ñðàæåíèÿ; òàì è ñòîÿëè èñïàíöû, îæèäàÿ íåïðèÿòåëÿ, íî ðèìëÿíå íå âûõîäèëè èç ëàãåðÿ.  òå÷åíèå ÷åòûðåõ äíåé êåëüòèáåðû ñîõðàíÿëè ïðàâèëüíûé ñòðîé íà òîì æå ìåñòå, à ðèìëÿíå íå òðîãàëèñü. (8) Òîãäà êåëüòèáåðû, ïîñêîëüêó ñðàæåíèÿ íå ïðåäâèäåëîñü, îòîøëè îòäûõàòü â ñâîé ëàãåðü, è òîëüêî èõ âñàäíèêè âûåçæàëè ê çàñòàâàì, ÷òîáû áûòü íàãîòîâå, åñëè âðàã ïðèäåò â äâèæåíèå. (9) Ôóðàæ è äðîâà îáà âîéñêà çàãîòîâëÿëè ïîçàäè ñâîèõ ëàãåðåé, íå ìåøàÿ äðóã äðóãó. |
30. Magnum bellum ea aestate coortum in Hispania citeriore. Ad quinque et triginta milia hominum, quantum numquam ferme antea, Celtiberi comparaverant. [2] Q. Fulvius Flaccus eam obtinebat provinciam. Is quia armare iuventutem Celtiberos audierat, et ipse quanta poterat a sociis auxilia contraxerat, sed nequaquam numero militum hostem aequabat. [3] Principio veris exercitum in Carpetaniam duxit et castra locavit ad oppidum Aeburam, modico praesidio in urbe posito. Paucis post diebus Celtiberi milia duo fere inde sub colle posuerunt castra. [4] Quos ubi adesse praetor Romanus sensit, M. Fulvium fratrem cum duabus turmis sociorum equitum ad castra hostium speculatum misit, quam proxime succedere ad vallum iussum ut viseret quanta essent; [5] pugna abstineret reciperetque sese, si hostium equitatum exeuntem vidisset. Ita ut praeceptum erat fecit. Per dies aliquot nihil ultra motum quam ut hae duae turmae ostenderentur, deinde subducerentur, ubi equitatus hostium castris procucurrisset. [6] Postremo Celtiberi, simul omnibus copiis peditum equitumque castris egressi, acie derecta medio fere spatio inter bina castra constiterunt. [7] Campus erat planus omnis et aptus pugnae. Ibi stetere Hispani hostes expectantes. Romanus suos intra vallum continuit. Per quadriduum continuum et illi eodem loco aciem instructam tenuerunt [8] et ab Romanis nihil motum. Inde quievere in castris Celtiberi, quia pugnae copia non fiebat: equites tantum in stationem egrediebantur, ut parati essent si quid ab hoste moveretur. [9] Pone castra utrique pabulatum et lignatum ibant, neutri alteros impedientes. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß