Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XL, ãë. 30

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä È. È. Ìàõàíüêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

30. (1)  Áëèæ­íåé Èñïà­íèè â ýòî ëåòî íà÷à­ëàñü áîëü­øàÿ âîé­íà59. Êåëüò­èáå­ðû ñîáðà­ëè äî òðèä­öà­òè ïÿòè òûñÿ÷ ÷åëî­âåê, ÷åãî ðàíü­øå ïî÷òè íèêî­ãäà íå áûâà­ëî. (2) Ïðî­âèí­öè­åé ýòîé âåäàë Êâèíò Ôóëü­âèé Ôëàêê. Óçíàâ, ÷òî êåëüò­èáå­ðû âîîðó­æà­þò ñ.380 ìîëî­äåæü, îí íà÷àë ñîáè­ðàòü, ñêîëü­êî ìîã, âñïî­ìî­ãà­òåëü­íûå ñèëû îò ñîþç­íè­êîâ, íî âñå æå ïî ÷èñ­ëåí­íî­ñòè âîé­ñêà äàëå­êî óñòó­ïàë íåïðè­ÿ­òå­ëþ. (3)  íà÷à­ëå âåñ­íû îí ïîâåë âîé­ñêî â Êàð­ïå­òà­íèþ è ïîñòà­âèë ëàãåðü ó êðå­ïî­ñòè Ýáó­ðû, à â ñàìîì ãîðî­äå îñòà­âèë íåáîëü­øóþ îõðà­íó. ×åðåç íåñêîëü­êî äíåé êåëüò­èáå­ðû ñòà­ëè ëàãå­ðåì ó ïîä­íî­æüÿ õîë­ìà, ïî÷òè ÷òî â äâóõ ìèëÿõ îò ðèì­ëÿí. (4) Êîãäà ðèì­ñêèé ïðå­òîð óçíàë îá èõ ïîÿâ­ëå­íèè, îí ïîñëàë ñâî­åãî áðà­òà Ìàð­êà Ôóëü­âèÿ ñ äâó­ìÿ òóð­ìà­ìè60 ñîþç­íè­÷å­ñêîé êîí­íè­öû íà ðàç­âåä­êó, ïðè­êà­çàâ åìó ïîäîé­òè êàê ìîæ­íî áëè­æå ê âðà­æå­ñêî­ìó âàëó, ÷òîáû óçíàòü, êàê âåëèê ëàãåðü, (5) íî áîÿ íå ïðè­íè­ìàòü, è åñëè îí óâèäèò âûñòó­ïàþ­ùóþ èç ëàãå­ðÿ âðà­æå­ñêóþ êîí­íè­öó, òî óéòè. Ìàðê Ôóëü­âèé âûïîë­íèë ïðè­êà­çà­íèå. Íåñêîëü­êî äíåé íå ïðåä­ïðè­íè­ìà­ëîñü íèêà­êèõ äåé­ñò­âèé, ëèøü òå æå äâå òóð­ìû ïîêà­çû­âà­ëèñü, à ïîòîì îòõî­äè­ëè, êîãäà âðà­æå­ñêàÿ êîí­íè­öà âûñû­ïà­ëà èç ëàãå­ðÿ. (6) Íàêî­íåö êåëüò­èáå­ðû, âûé­äÿ èç ëàãå­ðÿ ïî÷òè ñî âñå­ìè ïåøè­ìè è êîí­íû­ìè ñèëà­ìè, âûñòðî­è­ëèñü â áîå­âîì ïîðÿä­êå íà ïîë­ïó­òè ìåæ­äó äâóõ ëàãå­ðåé. (7) Ïîëå áûëî ðîâ­íîå, ïðè­ãîä­íîå äëÿ ñðà­æå­íèÿ; òàì è ñòî­ÿ­ëè èñïàí­öû, îæè­äàÿ íåïðè­ÿ­òå­ëÿ, íî ðèì­ëÿíå íå âûõî­äè­ëè èç ëàãå­ðÿ.  òå÷å­íèå ÷åòû­ðåõ äíåé êåëüò­èáå­ðû ñîõðà­íÿ­ëè ïðà­âèëü­íûé ñòðîé íà òîì æå ìåñòå, à ðèì­ëÿíå íå òðî­ãà­ëèñü. (8) Òîãäà êåëüò­èáå­ðû, ïîñêîëü­êó ñðà­æå­íèÿ íå ïðåä­âèäå­ëîñü, îòî­øëè îòäû­õàòü â ñâîé ëàãåðü, è òîëü­êî èõ âñàä­íè­êè âûåç­æà­ëè ê çàñòà­âàì, ÷òîáû áûòü íàãîòî­âå, åñëè âðàã ïðè­äåò â äâè­æå­íèå. (9) Ôóðàæ è äðî­âà îáà âîé­ñêà çàãîòîâ­ëÿ­ëè ïîçà­äè ñâî­èõ ëàãå­ðåé, íå ìåøàÿ äðóã äðó­ãó.

30. Mag­num bel­lum ea aes­ta­te coor­tum in His­pa­nia ci­te­rio­re. Ad quin­que et tri­gin­ta mi­lia ho­mi­num, quan­tum num­quam fer­me an­tea, Cel­ti­be­ri com­pa­ra­ve­rant. [2] Q. Ful­vius Flac­cus eam ob­ti­ne­bat pro­vin­ciam. Is quia ar­ma­re iuven­tu­tem Cel­ti­be­ros audie­rat, et ip­se quan­ta po­te­rat a so­ciis auxi­lia contra­xe­rat, sed ne­qua­quam nu­me­ro mi­li­tum hos­tem aequa­bat. [3] Prin­ci­pio ve­ris exer­ci­tum in Car­pe­ta­niam du­xit et castra lo­ca­vit ad op­pi­dum Aebu­ram, mo­di­co prae­si­dio in ur­be po­si­to. Pau­cis post die­bus Cel­ti­be­ri mi­lia duo fe­re in­de sub col­le po­sue­runt castra. [4] Quos ubi ades­se prae­tor Ro­ma­nus sen­sit, M. Ful­vium frat­rem cum dua­bus tur­mis so­cio­rum equi­tum ad castra hos­tium spe­cu­la­tum mi­sit, quam pro­xi­me suc­ce­de­re ad val­lum ius­sum ut vi­se­ret quan­ta es­sent; [5] pug­na absti­ne­ret re­ci­pe­ret­que se­se, si hos­tium equi­ta­tum exeun­tem vi­dis­set. Ita ut prae­cep­tum erat fe­cit. Per dies ali­quot ni­hil ultra mo­tum quam ut hae duae tur­mae os­ten­de­ren­tur, dein­de sub­du­ce­ren­tur, ubi equi­ta­tus hos­tium castris pro­cu­cur­ris­set. [6] Postre­mo Cel­ti­be­ri, si­mul om­ni­bus co­piis pe­di­tum equi­tum­que castris eg­res­si, acie de­rec­ta me­dio fe­re spa­tio in­ter bi­na castra consti­te­runt. [7] Cam­pus erat pla­nus om­nis et ap­tus pug­nae. Ibi ste­te­re His­pa­ni hos­tes ex­pec­tan­tes. Ro­ma­nus suos intra val­lum con­ti­nuit. Per quad­ri­duum con­ti­nuum et il­li eodem lo­co aciem instruc­tam te­nue­runt [8] et ab Ro­ma­nis ni­hil mo­tum. In­de quie­ve­re in castris Cel­ti­be­ri, quia pug­nae co­pia non fie­bat: equi­tes tan­tum in sta­tio­nem eg­re­die­ban­tur, ut pa­ra­ti es­sent si quid ab hos­te mo­ve­re­tur. [9] Po­ne castra ut­ri­que pa­bu­la­tum et lig­na­tum ibant, neut­ri al­te­ros im­pe­dien­tes.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 59Çäåñü Ëèâèé âîç­âðà­ùà­åò­ñÿ ê ðàñ­ñêà­çó, ïðå­ðâàí­íî­ìó â ãë. 16, 11. Êâèíò Ôóëü­âèé Ôëàêê, î êîòî­ðîì èäåò òóò ðå÷ü, — ýòî ïðå­òîð 182 ã. äî í. ý. (ñì. âûøå, ãë. 1, 2). Ïîñëå ïðå­òó­ðû îí îñòà­âàë­ñÿ íàìåñò­íè­êîì Áëèæ­íåé Èñïà­íèè.
  • 60Òóð­ìà — íåáîëü­øîé êîí­íûé îòðÿä (30 âñàä­íè­êîâ).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364004031 1364004032 1364004033