Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XL, ãë. 54

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä È. È. Ìàõàíüêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

54. (1)  ýòîì æå ãîäó134 óìåð Ôèëèïï, öàðü ìàêåäî­íÿí, ñëîì­ëåí­íûé ñòà­ðî­ñòüþ è ïîòå­ðåé ñûíà. (2) Îí ïðî­âî­äèë çèìó â Äåìåò­ðè­à­äå, óäðó­÷åí­íûé òîñ­êîé ïî ñûíó è ðàñ­êà­è­âà­ÿñü â ñâî­åé æåñòî­êî­ñòè. (3) Òðå­âî­æèë åãî è äðó­ãîé ñûí, êîòî­ðûé è ñåáå, è äðó­ãèì êàçàë­ñÿ óæå íåñî­ìíåí­íûì öàðåì; áåñ­ïî­êî­è­ëè îäè­íî­êàÿ ñòà­ðîñòü, îáðà­ùåí­íûå íà íåãî âçî­ðû âñåõ, êîãäà îäíè òîëü­êî è æäà­ëè, ïîêà îí óìðåò, à äðó­ãèå äàæå è íå æäà­ëè. (4) Ìó÷å­íèÿ Ôèëèï­ïà óñè­ëè­âà­ëèñü; èõ äåëèë ñ íèì Àíòè­ãîí, ñûí Ýõå­êðà­òà, íîñèâ­øèé èìÿ ñâî­åãî äÿäè ïî îòöó, êîòî­ðûé êîãäà-òî áûë îïå­êó­íîì Ôèëèï­ïà. Òîò Àíòè­ãîí áûë ìóæ öàð­ñêî­ãî âåëè­÷èÿ, ïðî­ñëà­âèâ­øèé­ñÿ çíà­ìå­íè­òîé áèò­âîé ïðî­òèâ Êëåî­ìå­íà Ëàêåäå­ìîí­ñêî­ãî135. (5) Ãðå­êè íàçû­âà­ëè åãî Îïå­êó­íîì136, ÷òîáû òåì îòëè­÷àòü åãî îò äðó­ãèõ öàðåé. (6) Ñûí áðà­òà åãî Ýõå­êðà­òà — Àíòè­ãîí åäèí­ñò­âåí­íûé ñðå­äè áëèç­êèõ äðó­çåé ñîõðà­íèë âåð­íîñòü Ôèëèï­ïó, è ýòà âåð­íîñòü ñäå­ëà­ëà Ïåð­ñåÿ åãî çëåé­øèì âðà­ãîì. (7) Àíòè­ãîí ñîçíà­âàë, êàêàÿ îïàñ­íîñòü áóäåò åìó ãðî­çèòü, åñëè Ïåð­ñåé ñòàíåò öàðåì, è, ïîíÿâ, ÷òî öàðü íåòâåðä äóõîì, ñëû­øà ïîðîþ åãî ñòå­íà­íüÿ ïî ñûíó, (8) îí òî âûñëó­øè­âàë Ôèëèï­ïà, òî ñàì áåðåäèë ïàìÿòü öàðÿ, çàâî­äÿ ðå÷ü î ñîäå­ÿí­íîì áåç­ðàñ­ñóä­íî è âñòðå­÷àÿ åãî ñåòî­âà­íèÿ ñâî­è­ìè. È õîòü èñòè­íà, êàê âîäèò­ñÿ, âûêà­çû­âà­ëà ñåáÿ ïîíå­ìíî­ãó, Àíòè­ãîí íå æàëåë óñè­ëèé ïîñêî­ðåé âûâå­ñòè âñå íàðó­æó.

(9) Íàè­áî­ëåå ïîäî­çðè­òåëü­íûå èç âåðî­ÿò­íûõ ïîñîá­íè­êîâ çëî­äå­ÿ­íèÿ áûëè Àïåë­ëåñ è Ôèëîêë, ïîñëàí­íûå â Ðèì è ïðè­âåç­øèå îòòóäà ãóáè­òåëü­íîå äëÿ Äåìåò­ðèÿ ïèñü­ìî îò èìå­íè Ôëà­ìè­íè­íà.

54. Eodem an­no Phi­lip­pus rex Ma­ce­do­num, se­nio et mae­ro­re con­sumptus post mor­tem fi­lii, de­ces­sit. [2] De­met­ria­de hi­ber­na­bat, cum de­si­de­rio an­xius fi­lii, tum pae­ni­ten­tia cru­de­li­ta­tis suae. [3] Sti­mu­la­bat ani­mum et al­ter fi­lius haud du­bie et sua et alio­rum opi­nio­ne rex, con­ver­si­que in eum om­nium ocu­li, et des­ti­tu­ta se­nec­tus aliis exspec­tan­ti­bus suam mor­tem, aliis ne exspec­tan­ti­bus qui­dem. [4] Quo ma­gis an­ge­ba­tur, et cum eo An­ti­go­nus Echec­ra­tis fi­lius, no­men pat­rui An­ti­go­ni fe­rens, qui tu­tor Phi­lip­pi fue­rat, re­giae vir maies­ta­tis, no­bi­li etiam pug­na ad­ver­sus Cleo­me­nem La­ce­dae­mo­nium cla­rus. [5] Tu­to­rem eum Grae­ci, ut cog­no­mi­ne a ce­te­ris re­gi­bus dis­tin­gue­rent, ap­pel­la­runt. [6] Hui­us frat­ris fi­lius An­ti­go­nus ex ho­no­ra­tis Phi­lip­pi ami­cis unus in­cor­rup­tus per­man­se­rat, eique ea fi­des ne­qua­quam ami­cum Per­sea ini­mi­cis­si­mum fe­ce­rat. [7] Is pros­pi­ciens ani­mo quan­to cum pe­ri­cu­lo suo he­re­di­tas reg­ni ven­tu­ra es­set ad Per­sea, ut pri­mum la­ba­re ani­mum re­gis et in­ge­mis­ce­re in­ter­dum fi­lii de­si­de­rio sen­sit, [8] nunc prae­ben­do aures, nunc la­ces­sen­do etiam men­tio­nem rei te­me­re ac­tae, sae­pe que­ren­ti que­rens et ip­se ade­rat. Et cum mul­ta, ut ad­so­let, ve­ri­tas prae­be­ret ves­ti­gia sui, om­ni ope adiu­va­bat, quo ma­tu­rius om­nia ema­na­rent. [9] Sus­pec­ti ut mi­nistri fa­ci­no­ris Apel­les ma­xi­me et Phi­loc­les erant, qui Ro­mam le­ga­ti fue­rant lit­te­ras­que exi­tia­les De­met­rio sub no­mi­ne Fla­mi­ni­ni at­tu­le­rant.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 134Ëèâèé âîç­âðà­ùà­åò­ñÿ ê èçëî­æå­íèþ, ïðå­ðâàí­íî­ìó íà ãë. 24, 8.
  • 135Ñð.: XXXIV, 28, 1.
  • 136Ïðî­çâè­ùå Îïå­êóí ñîîò­âåò­ñò­âó­åò íå òîìó íàñìåø­ëè­âî­ìó ïðî­çâè­ùó (ñð.: Ïëó­òàðõ, Ãàé Ìàð­öèé Êîðèî­ëàí, 11; Ýìè­ëèé Ïàâåë, 8), ñ êàêèì Àíòè­ãîí III âîøåë â èñòî­ðèþ («Äîñîí» — «Ñîáè­ðàþ­ùèé­ñÿ îäà­ðèòü», ò. å. «Âå÷­íî îáå­ùàþ­ùèé»), à äðó­ãî­ìó, áîëåå óâà­æè­òåëü­íî­ìó, — «Ýïèò­ðîï» (ñì.: Àôè­íåé, VI, 625).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364004055 1364004056 1364004057