Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
ò. III, ñ. 420 1. (1) Êîíñóëû Ëóöèé Ïîñòóìèé Àëüáèí è Ìàðê Ïîïèëèé Ëåíàò ïðåæäå âñåãî ñäåëàëè â ñåíàòå äîêëàä î ïðîâèíöèÿõ è îá àðìèÿõ. (2) Ñåíàò íàçíà÷èë èì îáîèì ïðîâèíöèþ Ëèãóðèþ, ÷òîáû îíè íàáðàëè äëÿ ýòîé îáëàñòè íîâûå ëåãèîíû — êàæäûé ïî äâà, è ïî äåñÿòü òûñÿ÷ ïåõîòèíöåâ, è ïî øåñòüñîò âñàäíèêîâ èç ñîþçíèêîâ ëàòèíÿí, à òàêæå òðè òûñÿ÷è ïåõîòèíöåâ è äâåñòè âñàäíèêîâ èç ðèìëÿí äëÿ ïîïîëíåíèÿ âîéñê, íàõîäèâøèõñÿ â Èñïàíèè. (3) Êðîìå òîãî, ñåíàò ïðèêàçàë íàáðàòü ïîëòîðû òûñÿ÷è ïåõîòèíöåâ è ñòî âñàäíèêîâ èç ðèìñêèõ ãðàæäàí, ÷òîáû ïðåòîð, êîòîðîìó äîñòàíåòñÿ ïðîâèíöèÿ Ñàðäèíèÿ, ïåðåïðàâèëñÿ ñ ýòèì âîéñêîì íà îñòðîâ Êîðñèêó è âåë òàì âîéíó; (4) ïîêà æå Ñàðäèíèåé äîëæåí áûë óïðàâëÿòü ïðåæíèé ïðåòîð Ìàðê Àòèëèé. (5) Çàòåì ïðåòîðû ïî æðåáèþ ðàçäåëèëè ìåæäó ñîáîé ïðîâèíöèè: Àâë Àòèëèé Ñåððàí ïîëó÷èë ãîðîäñêóþ ïðåòóðó, Ãàé Êëàâäèé Ñàêñóëà[1] — ñóäîïðîèçâîäñòâî ìåæäó ãðàæäàíàìè è èíîñòðàíöàìè, Íóìåðèé Ôàáèé Áóòåîí — Áëèæíþþ Èñïàíèþ, Ìàðê Ìàòèåí1 — Äàëüíþþ Èñïàíèþ, Ìàðê Ôóðèé Êðàññèïåä — Ñèöèëèþ, Ãàé Öèöåðåé — Ñàðäèíèþ. (6) Äî îòúåçäà äîëæíîñòíûõ ëèö â ïðîâèíöèè ñåíàò ïîâåëåë êîíñóëó Ëóöèþ Ïîñòóìèþ îòïðàâèòüñÿ â Êàìïàíèþ äëÿ ðàçãðàíè÷åíèÿ âëàäåíèé ÷àñòíûõ ëèö è ãîñóäàðñòâåííûõ çåìåëü, òàê êàê áûëî èçâåñòíî, ÷òî ñîáñòâåííèêè, ïîíåìíîãó îòîäâèãàÿ ìåæè íà ñâîèõ ó÷àñòêàõ, çàâëàäåëè îãðîìíûì êîëè÷åñòâîì çåìëè2. (7) Êîíñóë áûë çîë íà ïðåíåñòèíöåâ: íåçàäîëãî äî ýòîãî îí ïðèåçæàë ê íèì êàê ÷àñòíîå ëèöî äëÿ ñîâåðøåíèÿ æåðòâîïðèíîøåíèé â õðàìå Ôîðòóíû3 — è òîãäà íè ãîðîä, íè åãî æèòåëè íå îêàçàëè åìó íèêàêèõ ïî÷åñòåé. Ïîýòîìó òåïåðü, ïðåæäå ÷åì âûåõàòü èç Ðèìà, îí ïîñëàë â Ïðåíåñòó ïèñüìî, òðåáóÿ, ÷òîáû äîëæíîñòíûå ëèöà âûøëè åìó íàâñòðå÷ó, îòâåëè íà ñðåäñòâà ãîðîäà êâàðòèðó, ãäå áû îí ìîã îñòàíîâèòüñÿ, è äåðæàëè íàãîòîâå âüþ÷íûõ æèâîòíûõ íà ñëó÷àé åãî îòúåçäà. (8) Äî ñèõ ïîð åùå íèêòî è íèêîãäà íå áûë â òÿãîñòü ñîþçíèêàì è íå ââîäèë èõ íè â êàêèå èçäåðæêè4. (9) Äëÿ òîãî è ñíàáæàëè äîëæíîñòíûõ ëèö ìóëàìè, ïàëàòêàìè è äðóãèì íåîáõîäèìûì âîåííûì ñíàðÿæåíèåì, ÷òîáû îíè íå òðåáîâàëè íè÷åãî ýòîãî îò ñîþçíèêîâ. (10) Îíè èìåëè ÷àñòíûå ãîñòåïðèèìíûå ñîþçû5, ïîääåðæèâàëè èõ ðàäóøíî è ùåäðî, è äîìà èõ â Ðèìå áûëè âñåãäà îòêðûòû äëÿ ïðèåçæèõ äðóçåé, ó êîòîðûõ îíè îáûêíîâåííî îñòàíàâëèâàëèñü ñàìè. (11) Òîëüêî ïîñëû, ñïåøíî îòïðàâëÿåìûå êóäà-ëèáî, òðåáîâàëè äëÿ ñåáÿ ïî îäíîìó ìóëó ó ãîðîäîâ, ÷åðåç êîòîðûå ïðîëåãàë èõ ïóòü. Íèêàêèõ äðóãèõ ðàñõîäîâ íà ðèìñêèõ äîëæíîñòíûõ ëèö ñîþçíèêè íå íåñëè. (12) Èòàê, êîíñóëó ïðè èñïîëíåíèè ñâîèõ îáÿçàííîñòåé íå ñëåäîâàëî âûìåùàòü ñâîé — õîòÿ áû è ñïðàâåäëèâûé — ãíåâ, è ìîë÷àíèå ñëèøêîì ñêðîìíûõ èëè áîÿçëèâûõ ïðåíåñòèíöåâ äàëî ñ ýòîé ñ.421 ïîðû ðèìñêèì äîëæíîñòíûì ëèöàì ïðàâî, òî÷íî ïðèìåð Ïîñòóìèÿ áûë îäîáðåí, ïðåäúÿâëÿòü ê ñîþçíèêàì âñå áîëåå è áîëåå òÿæåëûå òðåáîâàíèÿ. |
1. L. Postumius Albinus M. Popilius Laenas consules cum omnium primum de provinciis et exercitibus ad senatum rettulissent, [2] Ligures utrique decreti sunt, ut novas ambo quibus eam provinciam obtinerent legiones — binae singulis decretae — et socium Latini nominis dena milia peditum et sescenos equites, et supplementum Hispaniae tria milia peditum Romanorum scriberent et ducentos equites. [3] Ad hoc mille et quingenti pedites Romani cum centum equitibus scribi iussi, cum quibus praetor cui Sardinia obtigisset in Corsicam transgressus bellum gereret; [4] interim M. Atilius, vetus praetor, provinciam obtineret Sardiniam. [5] Praetores deinde provincias sortiti sunt, A. Atilius Serranus urbanam, C. Cluvius Saxula inter cives et peregrinos, N. Fabius Buteo Hispaniam citeriorem, M. Matienus ulteriorem, M. Furius Crassipes Siciliam, C. Cicereius Sardiniam. [6] Priusquam in provincias magistratus proficiscerentur, senatui placuit, L. Postumium consulem ad agrum publicum a privato terminandum in Campaniam ire, cuius ingentem modum possidere privatos paulatim proferendo fines constabat. [7] Hic iratus Praenestinis, quod, cum eo privatus sacrificii in templo Fortunae faciendi causa profectus esset, nihil in se honorifice neque publice neque privatim factum a Praenestinis esset, priusquam ab Roma proficisceretur, litteras Praeneste misit ut sibi magistratus obviam exiret, locum publice pararent ubi deverteretur, iumentaque cum exiret inde praesto essent. [8] Ante hunc consulem nemo umquam sociis in ulla re oneri aut sumptui fuit. [9] Ideo magistratus mulis tabernaculisque et omni alio instrumento militari ornabantur, ne quid tale imperarent sociis. [10] Privata hospitia habebant; ea benigne comiterque colebant, domusque eorum Romae hospitibus patebant, apud quos ipsis deverti mos esset. [11] Legati qui repente aliquo mitterentur singula iumenta per oppida, iter qua faciendum erat, imperabant; aliam impensam socii in magistratus Romanos non faciebant. [12] Ira consulis etiamsi iusta, non tamen in magistratu exercenda, et silentium nimis aut modestum aut timidum Praenestinorum ius, velut probato exemplo, magistratibus fecit graviorum in dies talis generis imperiorum. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß