Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLII, ãë. 31

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

31. (1) Çàòåì ñåíàò ïîñòà­íî­âèë, ÷òîáû êîí­ñó­ëû ïî âçà­èì­íî­ìó ñîãëà­øå­íèþ èëè ïî æðå­áèþ ðàçäå­ëè­ëè ìåæ­äó ñîáîé ïðî­âèí­öèè Èòà­ëèþ è Ìàêåäî­íèþ. Òîò, êîìó äîñòà­íåò­ñÿ Ìàêåäî­íèÿ, äîë­æåí íà÷àòü âîé­íó ñ Ïåð­ñå­åì è åãî ñòî­ðîí­íè­êà­ìè, åñëè îíè íå äàäóò óäî­âëå­òâî­ðå­íèÿ íàðî­äó ðèì­ñêî­ìó. (2) Ñåíàò ðåøèë òàê­æå, ÷òî ñëå­äó­åò íàáðàòü ÷åòû­ðå íîâûõ ëåãè­î­íà, ïî äâà íà êàæ­äî­ãî êîí­ñó­ëà. Ïðî­âèí­öèè Ìàêåäî­íèè áûëî îêà­çà­íî ïðåä­ïî­÷òå­íèå â òîì, ÷òî åñëè ëåãè­î­íû îäíî­ãî êîí­ñó­ëà ñîñòàâ­ëÿ­ëèñü ïî ñòà­ðî­ìó îáûê­íî­âå­íèþ èç ïÿòè òûñÿ÷ äâóõ­ñîò ïåõî­òèí­öåâ êàæ­äûé, òî äëÿ ìàêåäîí­ñêèõ áûëî ïðè­êà­çà­íî íàáðàòü ïî øåñòü òûñÿ÷ ïåõî­òèí­öåâ74; ÷èñ­ëî âñàä­íè­êîâ îñòà­ëîñü îäè­íà­êî­âûì äëÿ âñåõ ëåãè­î­íîâ — òðè­ñòà ÷åëî­âåê. (3) Óâå­ëè­÷è­ëè òàê­æå ÷èñ­ëî âîè­íîâ â ñîþç­íè­÷å­ñêîì âîé­ñêå äëÿ îäíî­ãî êîí­ñó­ëà: â Ìàêåäî­íèþ åìó ïðåä­ñòî­ÿ­ëî ïåðå­ïðà­âèòü øåñò­íà­äöàòü òûñÿ÷ ïåõî­òèí­öåâ è âîñåìü­ñîò âñàä­íè­êîâ, íå ñ÷è­òàÿ òåõ øåñòè­ñîò, êîòî­ðûå óæå áûëè ïåðå­ïðàâ­ëå­íû òóäà Ãíå­åì Ñèöè­íè­åì. (4) Äëÿ Èòà­ëèè íàøëè äîñòà­òî÷­íûì äâå­íà­äöàòü òûñÿ÷ ïåõî­òèí­öåâ è øåñòü­ñîò âñàä­íè­êîâ èç ñîþç­íè­êîâ. È åùå îäíî ïðå­èìó­ùå­ñòâî áûëî äàíî ïðî­âèí­öèè Ìàêåäî­íèè: êîí­ñóë åå ïî æåëà­íèþ ìîã ïðè­çâàòü íà ñëóæ­áó âåòå­ðà­íîâ — öåí­òó­ðè­î­íîâ è âîè­íîâ íå ñòàð­øå ïÿòè­äå­ñÿ­òè ëåò. (5)  ñâÿ­çè ñ Ìàêåäîí­ñêîé âîé­íîé ââå­ëè òàê­æå íîâ­øå­ñòâî, êàñàâ­øå­å­ñÿ âîåí­íûõ òðè­áó­íîâ: ïî ïîñòà­íîâ­ëå­íèþ ñåíà­òà êîí­ñó­ëû âîøëè ê íàðî­äó ñ ïðåä­ëî­æå­íè­åì, ÷òîáû â ýòîì ãîäó âîåí­íûå òðè­áó­íû íå èçáè­ðà­ëèñü íàðîä­íûì ãîëî­ñî­âà­íè­åì, íî íàçíà­÷à­ëèñü ïî óñìîò­ðå­íèþ è âûáî­ðó êîí­ñó­ëîâ è ïðå­òî­ðîâ75. Ìåæ­äó ïðå­òî­ðà­ìè âëàñòü ðàçäå­ëå­íà áûëà òàê: (6) òîò, êîìó ïî æðå­áèþ ñ.441 äîñòà­íåò­ñÿ ìåñòî, íàçíà­÷àå­ìîå ñåíà­òîì, (7) äîë­æåí áûë îòïðà­âèòü­ñÿ â Áðóí­äè­çèé ê ôëîòó; òàì åìó ñëå­äî­âà­ëî ïðî­èç­âå­ñòè ñìîòð ìîðÿ­êàì, ðàñ­ïó­ñòèòü íåïðè­ãîä­íûõ ê ñëóæ­áå è ïîïîë­íèòü íåäî­ñòàþ­ùåå ÷èñ­ëî âîëü­íîîò­ïó­ùåí­íè­êà­ìè è îçà­áî­òèòü­ñÿ òåì, ÷òîáû äâå òðå­òè âñåõ ìîðÿ­êîâ ñîñòî­ÿ­ëè èç ðèì­ñêèõ ãðàæ­äàí è îäíà òðåòü — èç ñîþç­íè­êîâ. (8) Îïðå­äå­ëè­ëè, ÷òî õëåá äëÿ ôëîòà è äëÿ ëåãè­î­íîâ áóäåò ïîä­âî­çèòü­ñÿ èç Ñèöè­ëèè è Ñàð­äè­íèè; ïðå­òî­ðàì, êîòî­ðûì äîñòà­íóò­ñÿ ýòè ïðî­âèí­öèè, ïîñòà­íî­âè­ëè ïîðó­÷èòü ïîòðå­áî­âàòü îò ñàð­äîâ è ñèöè­ëèé­öåâ õëåá­íóþ äåñÿ­òè­íó76, êîòî­ðóþ íàä­ëå­æèò äîñòà­âèòü ê âîé­ñêó, ñòî­ÿ­ùå­ìó â Ìàêåäî­íèè. (9) Ñèöè­ëèþ ïî æðå­áèþ ïîëó­÷èë Ãàé Êàíè­íèé Ðåáèë, Ñàð­äè­íèþ — Ëóöèé Ôóðèé Ôèë, Èñïà­íèþ — Ëóöèé Êàíó­ëåé, ñóäî­ïðî­èç­âîä­ñòâî â ãîðî­äå — Ãàé Ñóëü­ïè­öèé Ãàëü­áà, ñóäî­ïðî­èç­âîä­ñòâî ìåæ­äó èíî­çåì­öà­ìè — Ëóöèé Âèë­ëèé Àííàë. Ãàþ Ëóêðå­öèþ Ãàë­ëó âûïàë æðå­áèé åõàòü ê ìåñòó, íàçíà­÷åí­íî­ìó ñåíà­òîì.

31. Se­na­tus con­sul­tum in­de fac­tum est ut con­su­les in­ter se pro­vin­cias Ita­liam et Ma­ce­do­niam com­pa­ra­rent sor­ti­ren­tur­ve; cui Ma­ce­do­nia ob­ve­nis­set, ut is re­gem Per­sea qui­que eius sec­tam se­cu­ti es­sent, ni­si po­pu­lo Ro­ma­no sa­tis­fe­cis­sent, bel­lo per­se­que­re­tur. [2] Le­gio­nes quat­tuor no­vas scri­bi pla­cuit, bi­nas sin­gu­lis con­su­li­bus. Id prae­ci­pui pro­vin­ciae Ma­ce­do­niae da­tum quod, cum al­te­rius con­su­lis le­gio­ni­bus qui­na mi­lia et du­ce­ni pe­di­tes ex ve­te­re insti­tu­to da­ren­tur in sin­gu­las le­gio­nes, in Ma­ce­do­niam se­na mi­lia pe­di­tum scri­bi ius­sa, equi­tes tre­ce­ni aequa­li­ter in sin­gu­las le­gio­nes. [3] Et in so­cia­li exer­ci­tu con­su­li al­te­ri auc­tus nu­me­rus: se­de­cim mi­lia pe­di­tum oc­tin­gen­tos equi­tes, prae­ter eos quos Cn. Si­ci­nius du­xis­set, ses­cen­tos equi­tes, in Ma­ce­do­niam trai­ce­ret. [4] Ita­liae sa­tis vi­sa duo­de­cim mi­lia so­cio­rum pe­di­tum, ses­cen­ti equi­tes. Il­lud quo­que prae­ci­puum da­tum sor­ti Ma­ce­do­niae, ut cen­tu­rio­nes mi­li­tes­que ve­te­res scri­be­ret quos vel­let con­sul us­que ad quin­qua­gin­ta an­nos. [5] In tri­bu­nis mi­li­tum no­va­tum eo an­no prop­ter Ma­ce­do­ni­cum bel­lum, quod con­su­les ex se­na­tus con­sul­to ad po­pu­lum tu­le­runt, ne tri­bu­ni mi­li­tum eo an­no suffra­giis crea­ren­tur, sed con­su­lum prae­to­rum­que in iis fa­cien­dis iudi­cium ar­bit­rium­que es­set. [6] In­ter prae­to­res ita par­ti­ta im­pe­ria: prae­to­rem, cui­us sors fuis­set ut iret quo se­na­tus cen­suis­set, Brun­di­sium ad clas­sem ire pla­cuit, [7] at­que ibi re­cog­nos­ce­re so­cios na­va­les, di­mis­sis­que si qui pa­rum ido­nei es­sent, supple­men­tum le­ge­re ex li­ber­ti­nis et da­re ope­ram ut duae par­tes ci­vium Ro­ma­no­rum, ter­tia so­cio­rum es­set. [8] Com­mea­tus clas­si le­gio­ni­bus ut ex Si­ci­lia Sar­di­nia­que sub­ve­he­ren­tur, prae­to­ri­bus, qui eas pro­vin­cias sor­ti­ti es­sent, man­da­ri pla­cuit ut al­te­ras de­ci­mas Si­cu­lis Sar­dis­que im­pe­ra­rent, quod fru­men­tum ad exer­ci­tum in Ma­ce­do­niam por­ta­re­tur. [9] Si­ci­liam C. Ca­ni­nius Re­bi­lus est sor­ti­tus, L. Fu­rius Phi­lus Sar­di­niam, L. Ca­nu­lei­us His­pa­niam, C. Sul­pi­cius Gal­ba ur­ba­nam iuris­dic­tio­nem L. Vil­lius An­na­lis in­ter pe­reg­ri­nos; C. Luc­re­tio Gal­lo, quo se­na­tus cen­suis­set sors ob­ve­nit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 74Ëèâèé íå ðàç ñîîá­ùà­åò î ëåãè­î­íàõ ïî 6 è áîëåå òûñÿ÷ ÷åëî­âåê (ñì.: XXXV, 2, 4; XLIII, 12, 3—4; XLIV, 21, 8). Ñîãëàñ­íî Ïîëè­áèþ (III, 107, 11; VI, 20, 8), íîð­ìàëü­íàÿ ÷èñ­ëåí­íîñòü ëåãè­î­íà ñîñòàâ­ëÿ­ëà 4200 ÷åëî­âåê (ïåõîòû), â îñî­áûõ ñëó­÷à­ÿõ — 5 òûñ. ÷åëî­âåê.
  • 7524 âîé­ñêî­âûõ òðè­áó­íà (ïî øåñòü íà êàæ­äûé èç ÷åòû­ðåõ ëåãè­î­íîâ, ñîñòàâ­ëÿâ­øèõ âîé­ñêî äâóõ êîí­ñó­ëîâ) ïåð­âî­íà­÷àëü­íî íàçíà­÷à­ëèñü ñàìè­ìè êîí­ñó­ëà­ìè. Ñ 361 ã. äî í. ý. íàðîä­íîå ñîáðà­íèå ñòà­ëî èçáè­ðàòü øåñòå­ðûõ (ñì.: VII, 5, 9), à ñ 311 ã. äî í. ý. — 16 (IX, 30, 3). Ñ 207 ã. äî í. ý. íàðî­äó áûë ïåðå­äàí âûáîð âñåõ 24, íî, êàê ìû âèäèì, íàðîä íå âñå­ãäà ïîëü­çî­âàë­ñÿ ýòèì ïðà­âîì.
  • 76Ñì. âûøå: XXXVI, 2, 12; XXVII, 2, 12, à òàê­æå ïðè­ìå÷. 11 ê êí. XXXVI è 8 ê êí. XXVII.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1260010223 1327007031 1327008013 1364004232 1364004233 1364004234