Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLII, ãë. 55

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002.
Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

55. (1)  ýòè æå äíè ðèì­ñêèé êîí­ñóë Ëèöè­íèé, íàïðàâ­ëÿâ­øèé­ñÿ ñ âîé­ñêîì â Ôåñ­ñà­ëèþ, øåë ñíà­÷à­ëà óäîá­íûì ïóòåì ÷åðåç Ýïèð, (2) à çàòåì, êîãäà ïåðå­øåë â Àôà­ìà­íèþ, îáëàñòü ãîðè­ñòóþ è ïî÷òè áåç­äî­ðîæ­íóþ, íåáîëü­øè­ìè ïåðå­õî­äà­ìè ñ òðóäîì äîáðàë­ñÿ äî Ãîìô. (3) È åñëè áû â òî âðå­ìÿ, êîãäà êîí­ñóë âåë íåäàâ­íî íàáðàí­íîå âîé­ñêî è ëþäè, è ëîøà­äè åãî áûëè ñèëü­íî èçìó­÷å­íû, Ïåð­ñåé áû çàãî­ðî­äèë åìó ïóòü ñî ñâå­æèì âîé­ñêîì, ãîòî­âûì ê áèò­âå, â óäîá­íîì ìåñòå è â óäîá­íóþ ìèíó­òó, òî ðèì­ëÿ­íàì ïðè­øëîñü áû ïîíå­ñòè áîëü­øèå ïîòå­ðè, ÷åãî íå îòðè­öà­þò è îíè ñàìè. (4) Çàòî, áåñ­ïðå­ïÿò­ñò­âåí­íî äîáðàâ­øèñü äî Ãîìô, îíè ñ.459 ïðå­èñ­ïîë­íè­ëèñü ðàäî­ñòè ïî ñëó­÷àþ ïåðå­õî­äà ÷åðåç îïàñ­íîå óùå­ëüå è, êðî­ìå òîãî, ïðî­íèê­ëèñü ïðå­çðå­íè­åì ê âðà­ãó, íå óìå­þ­ùå­ìó èñïîëü­çî­âàòü ñâîè ïðå­èìó­ùå­ñòâà. (5) Ñîâåð­øèâ íàä­ëå­æà­ùèì îáðà­çîì æåðò­âî­ïðè­íî­øå­íèÿ è ðàñ­ïðå­äå­ëèâ ìåæ­äó âîè­íà­ìè õëåá, êîí­ñóë çàäåð­æàë­ñÿ çäåñü íà íåñêîëü­êî äíåé, ÷òîáû äàòü îòäûõ âüþ÷­íûì æèâîò­íûì è ëþäÿì, à êîãäà óçíàë, ÷òî ìàêåäî­íÿíå â áåñ­ïî­ðÿä­êå áðî­äÿò ïî âñåì óãîë­êàì Ôåñ­ñà­ëèè, îïó­ñòî­øàÿ ïîëÿ ñîþç­íè­êîâ, òî ïîâåë äîñòà­òî÷­íî óæå îòäîõ­íóâ­øóþ àðìèþ ê Ëàðè­ñå. (6) Íà ðàñ­ñòî­ÿ­íèè ïðè­ìåð­íî òðåõ ìèëü îò Òðè­ïî­ëÿ, èçâåñò­íî­ãî ïîä èìå­íåì Ñêåà156, îí ðàç­áèë ëàãåðü íà áåðå­ãó Ïåíåÿ. (7)  òî æå ñàìîå âðå­ìÿ Ýâìåí íà êîðàá­ëÿõ ïðè­áûë â Õàë­êèäó âìå­ñòå ñ áðà­òüÿ­ìè Àòòà­ëîì è Àôè­íå­åì, åùå îäèí áðàò åãî, Ôèëå­òåð, áûë îñòàâ­ëåí â Ïåð­ãà­ìå äëÿ çàùè­òû ãîñóäàð­ñòâà. Èç Õàë­êèäû Ýâìåí è Àòòàë ÿâè­ëèñü ê êîí­ñó­ëó ñ ÷åòûðü­ìÿ òûñÿ­÷à­ìè ïåõî­òèí­öåâ è òûñÿ­÷üþ âñàä­íè­êîâ, (8) îñòà­âèâ â Õàë­êèäå äâå òûñÿ­÷è ïåõî­òèí­öåâ âî ãëà­âå ñ Àôè­íå­åì. Ñþäà æå íà ïîìîùü ðèì­ëÿ­íàì ñîøëèñü è äðó­ãèå âñïî­ìî­ãà­òåëü­íûå âîé­ñêà îò ñàìûõ ðàç­íûõ íàðî­äîâ Ãðå­öèè, áî́ëüøàÿ ÷àñòü êîòî­ðûõ óæå ïðå­äà­íà çàáâå­íèþ ïî ïðè­÷èíå èõ ìàëî­÷èñ­ëåí­íî­ñòè. (9) Àïîë­ëî­íèé­öû ïðè­ñëà­ëè òðè­ñòà êîí­íè­êîâ è ñòî ïåõî­òèí­öåâ. Ýòî­ëèé­ñêèõ êîí­íè­êîâ áûëî òîæå íå áîëåå îäíîé àëû157 — ñòîëü­êî èõ ÿâè­ëîñü îò âñå­ãî ïëå­ìå­íè; (10) íå áîëåå òðåõ­ñîò âñàä­íè­êîâ ïðè­ñëà­ëè â ðèì­ñêèé ëàãåðü ôåñ­ñà­ëèé­öû158, îò êîòî­ðûõ îæè­äà­ëè âíà­÷à­ëå âñåé êîí­íè­öû. Àõå­ÿíå ïðè­ñëà­ëè äî òûñÿ­÷è ïÿòè­ñîò ìîëî­äûõ ëþäåé, ïðå­èìó­ùå­ñò­âåí­íî â êðèò­ñêîì âîîðó­æå­íèè159.

55. Con­sul Ro­ma­nus, per eos­dem dies Thes­sa­liam cum exer­ci­tu pe­tens, iter ex­pe­di­tum pri­mo per Epi­rum ha­buit; [2] dein­de, postquam in Atha­ma­niam est transgres­sus, as­pe­ri ac pro­pe in­vii so­li, cum in­gen­ti dif­fi­cul­ta­te par­vis iti­ne­ri­bus aeg­re Gom­phos per­ve­nit; [3] cui si ve­xa­tis ho­mi­ni­bus equis­que ti­ro­nem exer­ci­tum du­cen­ti acie instruc­ta et lo­co suo et tem­po­re obsti­tis­set rex, ne Ro­ma­ni qui­dem ab­nuunt mag­na sua cum cla­de fuis­se pug­na­tu­ros. [4] Postquam Gom­phos si­ne cer­ta­mi­ne ven­tum est, prae­ter gau­dium pe­ri­cu­lo­si sal­tus su­pe­ra­ti, con­temptus quo­que hos­tium adeo ig­no­ran­tium op­por­tu­ni­ta­tes suas ac­ces­sit. [5] Sac­ri­fi­cio ri­te per­fec­to con­sul et fru­men­to da­to mi­li­ti­bus pau­cos ad re­quiem iumen­to­rum ho­mi­num­que mo­ra­tus dies, cum audi­ret va­ga­ri Ma­ce­do­nas ef­fu­sos per Thes­sa­liam vas­ta­ri­que so­cio­rum ag­ros, sa­tis iam re­fec­tum mi­li­tem ad La­ri­sam du­cit. [6] In­de cum tria mi­lia fer­me abes­set, ad Tri­po­lim — Scaeam vo­cant — su­per Pe­neum am­nem po­suit castra. [7] Per idem tem­pus Eume­nes ad Chal­ci­dem na­vi­bus ac­ces­sit cum At­ta­lo at­que Athe­naeo frat­ri­bus, Phi­le­tae­ro frat­re re­lic­to Per­ga­mi ad tu­te­lam reg­ni. [8] Chal­ci­de cum At­ta­lo et quat­tuor mi­li­bus pe­di­tum, mil­le equi­tum ad con­su­lem ve­nit; Chal­ci­de re­lic­ta duo mi­lia pe­di­tum, qui­bus Athe­nae­us prae­po­si­tus. Et alia eodem auxi­lia Ro­ma­nis ex om­ni­bus un­di­que Grae­ciae po­pu­lis con­ve­ne­runt, quo­rum ple­ra­que — adeo par­va erant — in ob­li­vio­nem ad­duc­ta. [9] Apol­lo­nia­tae tre­cen­tos equi­tes cen­tum pe­di­tes mi­se­runt. Aeto­lo­rum alae uni­us instar, quan­tum ab to­ta gen­te equi­tum erat ve­ne­rant, [10] et Thes­sa­lo­rum, quo­rum om­nis equi­ta­tus spe­ra­tus erat, non plus quam tre­cen­ti erant equi­tes in castris Ro­ma­nis. Achaei iuven­tu­tis suae, Cre­ti­co ma­xi­me ar­ma­tu, ad mil­le quin­gen­tos de­de­runt.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 156Òðåõ­ãðà­äüÿ (ñì. âûøå, ïðè­ìå÷. 154), êîòî­ðîå íàçû­âà­þò Ñêåé­ñêèì («Çàïàä­íûì») (ãðå÷.).
  • 157Êîí­íûé îòðÿä ïåð­âî­íà­÷àëü­íî â 300, à çàòåì â 500 ÷åëî­âåê.
  • 158Íèæå (â ãë. 58, 14) ãîâî­ðèò­ñÿ î 400 ôåñ­ñà­ëèé­ñêèõ âñàä­íè­êàõ.
  • 159Ò. å. ïðà­ùà­ìè è ëóêà­ìè.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1260010223 1327007031 1327008013 1364004256 1364004257 1364004258