Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLIV, ãë. 30

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

30. (1) Íàñòà­ëà âåñ­íà84, è íîâûå ïîë­êî­âîä­öû ÿâè­ëèñü â ïðî­âèí­öèè: êîí­ñóë Ýìè­ëèé — â Ìàêåäî­íèþ, Îêòà­âèé — â Îðåé85, ãäå ñòî­ÿë ôëîò, Àíè­öèé — â Èëëè­ðèþ âîå­âàòü ñ Ãåí­òè­åì. (2) Ó ýòî­ãî Ãåí­òèÿ, ñûíà öàðÿ èëëè­ðèé­öåâ Ïëåâ­ðà­òà è Ýâðèäè­êè, áûëî äâà áðà­òà, îäèí êðîâ­íûé è åäè­íî­óòðîá­íûé, ïî èìå­íè Ïëà­òîð, à âòî­ðîé, Êàðà­âàí­òèé, áûë ðîæ­äåí Ýâðèäè­êîé îò äðó­ãî­ãî îòöà. (3) Ýòî­ãî Ãåí­òèé îïà­ñàë­ñÿ ìåíü­øå êàê áåç­ðîä­íî­ãî, à Ïëà­òî­ðà è äâóõ åãî äðó­çåé, Ýòò­ðè­òà è Ýïè­êà­äà, ìóæåé âåñü­ìà äåÿ­òåëü­íûõ, ïðåä­ïî­÷åë óáèòü, ÷òîáû ñïî­êîé­íåå áûëî öàð­ñò­âî­âàòü. (4) Õîäè­ëè ñëó­õè, ÷òî îí ïîçà­âèäî­âàë áðà­òó, êîãäà òîò îáðó­÷èë­ñÿ ñ Ýòó­òîþ, äî÷å­ðüþ äàð­äàí­ñêî­ãî âîæäÿ Ìîíó­íà, è êàê áû ïîëó­÷èë ñåáå âìå­ñòå ñ æåíîþ âñå äàð­äàí­ñêîå ïëå­ìÿ. Ýòî áûëî ïîõî­æå íà ïðàâ­äó, âåäü Ãåí­òèé, óáèâ áðà­òà, è âïðÿìü æåíèë­ñÿ íà ýòîé äåâè­öå. (5) À èçáà­âèâ­øèñü îò ñòðà­õà ïåðåä áðà­òîì, Ãåí­òèé ñòàë íåâû­íî­ñèì äëÿ ñîïëå­ìåí­íè­êîâ, èáî ïðè­ðîä­íóþ ñâîþ íåîáóçäàí­íîñòü óñó­ãóá­ëÿë ïüÿí­ñò­âîì.

(6) Îí-òî, ïîä­äàâ­øèñü, êàê óæå áûëî ñêà­çà­íî, ïîä­ñòðå­êà­òåëü­ñòâàì, âñòó­ïèë â âîé­íó ñ Ðèìîì è ñîáðàë ñâîè ñèëû â Ëèñ­ñå86, ñ.508 âñå­ãî ïÿò­íà­äöàòü òûñÿ÷ âîè­íîâ. (7) Îòñþäà Ãåí­òèé îòïðà­âèë áðà­òà Êàðà­âàí­òèÿ ñ òûñÿ­÷üþ ïåøèõ è ïÿòüþ äåñÿò­êà­ìè êîí­íûõ íà ïëå­ìÿ êàâè­åâ87, ÷òîáû ïîä­÷è­íèòü èõ ñèëîé èëè óãðî­çà­ìè, à ñàì ïîøåë ê Áàñ­ñà­íèè, ãîðî­äó â ïÿòè ìèëÿõ îò Ëèñ­ñà. (8) Æèòå­ëè Áàñ­ñà­íèè áûëè ñîþç­íè­êà­ìè ðèì­ëÿí. Ãåí­òèé âûñëàë ëþäåé ïîïû­òàòü èõ, íå ïåðå­äà­äóò­ñÿ ëè, íî òå ïðåä­ïî­÷ëè òåð­ïåòü îñà­äó. (9) Êàðà­âàí­òèÿ ó êàâè­åâ âñòðå­÷à­ëè ïî-ðàç­íî­ìó — â Äóð­íèè ïðè­íÿ­ëè ïðè­âåò­ëè­âî, â Êàðà­âàí­äèñ íå ïóñòè­ëè, à êîãäà îí ñòàë îïó­ñòî­øàòü çåì­ëè ýòî­ãî ãîðîä­êà, ëþäè ñ ïîëåé, ñáå­æàâ­øèñü, óáè­ëè íåñêîëü­êî âîè­íîâ.

(10) Ê òîìó âðå­ìå­íè Àïïèé Êëàâ­äèé, ïîïîë­íèâ ñâîå âîé­ñêî ñèëà­ìè áóë­ëèä­öåâ88, àïîë­ëî­íèé­öåâ è äèððà­õèé­öåâ, ïîêè­íóë ìåñòî çèìîâ­êè è ñòî­ÿë ëàãå­ðåì ó ðåêè Ãåíó­ñà89; (11) óçíàâ î äîãî­âî­ðå Ïåð­ñåÿ ñ Ãåí­òè­åì è âîç­ìó­òèâ­øèñü íàñè­ëè­åì èëëè­ðèé­ñêî­ãî öàðÿ íàä ðèì­ñêè­ìè ïîñëà­ìè, îí ðåøè­òåëü­íî âîç­íà­ìå­ðèë­ñÿ âîå­âàòü. (12) Ïðå­òîð Àíè­öèé â Àïîë­ëî­íèè, ïîëó­÷èâ òåì âðå­ìå­íåì ñâåäå­íèÿ îá èëëè­ðèé­ñêèõ äåëàõ, îòïðà­âèë ê Àïïèþ ïèñü­ìî ñ ðàñ­ïî­ðÿ­æå­íè­åì æäàòü åãî ó Ãåíó­ñà, à ÷åðåç òðè äíÿ è ñàì ÿâèë­ñÿ â ëàãåðü, (13) ïîïîë­íèâ ñâîå âîé­ñêî âñïî­ìî­ãà­òåëü­íû­ìè ñèëà­ìè ïàð­ôè­íîâ — äâó­ìÿ òûñÿ­÷à­ìè ïåøèõ è äâó­ìÿ ñîò­íÿ­ìè êîí­íûõ (íàä ïåõîòîþ íà÷àëü­ñò­âî­âàë Ýïè­êàä, íàä êîí­íè­öåé — Àëãàëüñ). Îí ãîòî­âèë­ñÿ èäòè íà Èëëè­ðèþ ñ ãëàâ­íîé öåëüþ îñâî­áî­äèòü áàñ­ñà­íèé­öåâ îò îñà­äû. Íàñòóï­ëå­íèå åãî áûëî çàäåð­æà­íî ñëó­õà­ìè î ðàç­áîå íà ïîáå­ðå­æüå: (14) òàì áûëî âîñåìü­äå­ñÿò ëåã­êèõ ñóäîâ, ïîñëàí­íûõ Ãåí­òè­åì ïî íàó­ùå­íüþ Ïàí­òàâ­õà äëÿ ðàçî­ðå­íèÿ ïîëåé Äèððà­õèÿ è Àïîë­ëî­íèè. (15) Òîãäà ôëîò ó <>90 è ñäà­ëèñü åìó.

30. Iam ve­ris prin­ci­pium erat no­vi­que du­ces in pro­vin­cias ve­ne­rant, con­sul Aemi­lius in Ma­ce­do­niam, Oc­ta­vius Ore­um ad clas­sem, Ani­cius in Il­ly­ri­cum, cui bel­lan­dum ad­ver­sus Gen­tium erat. [2] Gen­tius pat­re Pleu­ra­to, re­ge Il­ly­rio­rum, et mat­re Eury­di­ca ge­ni­tus frat­res duos, Pla­to­rem ut­ro­que pa­ren­te, Ca­ra­van­tium mat­re eadem na­tum, ha­buit. [3] Hoc prop­ter ig­no­bi­li­ta­tem pa­ter­nam mi­nus sus­pec­to Pla­to­rem oc­ci­dit et duos ami­cos eius, Ettri­tum et Epi­ca­dum, im­pig­ros vi­ros, quo tu­tius reg­na­ret. [4] Fa­ma fuit Mo­nu­ni, Dar­da­no­rum prin­ci­pis, fi­liam Etu­tam pac­to frat­ri eum in­vi­dis­se, tam­quam his nup­tiis adiun­gen­ti si­bi Dar­da­no­rum gen­tem; et si­mil­li­mum id ve­ro fe­cit duc­ta ea vir­go Pla­to­re in­ter­fec­to. [5] Gra­vis dein­de dempto a frat­re me­tu po­pu­la­ri­bus es­se coe­pit; et vio­len­tiam in­si­tam in­ge­nio in­tem­pe­ran­tia vi­ni ac­cen­de­bat. [6] Ce­te­rum, si­cut an­te dic­tum est, ad Ro­ma­num in­ci­ta­tus bel­lum Lis­sum om­nis co­pias contra­xit. [7] Quin­de­cim mi­lia ar­ma­to­rum fue­runt. In­de frat­re in Ca­vio­rum gen­tem vi aut ter­ro­re su­bi­gen­dam cum mil­le pe­di­ti­bus et quin­qua­gin­ta equi­ti­bus mis­so, ip­se ad Bas­sa­niam ur­bem quin­que mi­lia ab Lis­so du­cit. [8] So­cii erant Ro­ma­no­rum; ita­que per prae­mis­sos nun­tios pri­us tempta­ti ob­si­dio­nem pa­ti quam de­de­re se­se ma­lue­runt. [9] Ca­ra­van­tium in Ca­viis Dur­nium op­pi­dum ad­ve­nien­tem be­nig­ne ac­ce­pit; Ca­ra­van­dis, al­te­ra urbs, exclu­sit; et ag­ros eorum cum ef­fu­se vas­ta­ret, ali­quot pa­la­ti mi­li­tes ag­res­tium con­cur­su in­ter­fec­ti sunt. [10] Iam et Ap. Clau­dius ad­sumptis ad eum exer­ci­tum quem ha­be­bat Bul­li­no­rum et Apol­lo­nia­tium et Dyr­ra­chi­no­rum auxi­liis pro­fec­tus ex hi­ber­nis cir­ca Ge­nu­sum am­nem castra ha­be­bat, [11] audi­to foe­de­re in­ter Per­sea et Gen­tium et le­ga­to­rum vio­la­to­rum iniu­ria ac­cen­sus, bel­lum haud du­bie ad­ver­sus eum ges­tu­rus. [12] Ani­cius prae­tor eo tem­po­re Apol­lo­niae audi­tis quae in Il­ly­ri­co ge­re­ren­tur prae­mis­sis­que ad Ap­pium lit­te­ris, ut se ad Ge­nu­sum op­pe­ri­re­tur, tri­duo et ip­se in castra ve­nit [13] et ad ea quae ha­be­bat auxi­lia a Par­thi­no­rum iuven­tu­te adiunctis duo­bus mi­li­bus pe­di­tum et equi­ti­bus du­cen­tis — pe­di­ti­bus Epi­ca­dus, equi­ti­bus Al­gal­sus praee­rat — pa­ra­bat du­ce­re in Il­ly­ri­cum, ma­xi­me ut Bas­sa­ni­tas sol­ve­ret ob­si­dio­ne. Te­nuit im­pe­tum eius fa­ma lem­bo­rum vas­tan­tium ma­ri­ti­mam oram. [14] Oc­to­gin­ta erant lem­bi, auc­to­re Pan­tau­cho mis­si a Gen­tio ad Dyr­ra­chi­no­rum et Apol­lo­nia­tium ag­ros po­pu­lan­dos. [15] Tum clas­sis ad . . . . to eo tra­di­de­runt se.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 84Êîíåö àïðå­ëÿ ïî ðèì­ñêî­ìó êàëåí­äà­ðþ, â äåé­ñò­âè­òåëü­íî­ñòè, — íà÷à­ëî ôåâ­ðà­ëÿ. Ñì. íèæå: ãë. 37, 5—9.
  • 85Ñì. ïðè­ìå÷. 112 ê êí. XXXI. Î Ãåí­òèè ñð.: Ïîëè­áèé, XXIX, 13 (6).
  • 86Ëèññ — ãîðîä â Èëëè­ðèè. Ñ 213 ã. äî í. ý. áûë êàêîå-òî âðå­ìÿ àâòî­íîì­íûì ãîðî­äîì ïîä ìàêåäîí­ñêèì âåð­õî­âåí­ñò­âîì. Âî II â. äî í. ý. — â öàð­ñòâå Ãåí­òèÿ.
  • 87Êàâèè — èëëè­ðèé­ñêîå ïëå­ìÿ. Îáè­òà­ëè, âèäè­ìî, ê þãó îò Äèððà­õèÿ. Ñð. ñîâðå­ìåí­íûé òîïî­íèì «Êàâàÿ» (þæíåå Äóððå­ñà).
  • 88Ñì. ïðè­ìå÷. 31 ê êí. XXXVI.
  • 89Ðåêà â Èëëè­ðèè (ñîâð. Àëáà­íèè, âïà­äà­åò â Àäðè­à­òè­÷å­ñêîå ìîðå þæíåå Äóððå­ñà).
  • 90Â îðè­ãè­íà­ëå óòå­ðÿí ëèñò. Ïî ñîîá­ùå­íèþ Àïïè­à­íà (Èëëè­ðèé­ñêèå âîé­íû, 9, 26), Àíè­öèé «çàõâà­òèë íåñêîëü­êî ëåã­êèõ êîðàá­ëåé Ãåí­òèÿ è, ïðè­íóäèâ åãî ê ñðà­æå­íèþ, ðàç­áèë íà ñóøå è çàïåð â êðå­ïî­ñòè».
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004412 1364004413 1364004421 1364004431 1364004432 1364004433