Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLIV, ãë. 46

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

46. (1) À Ïàâåë ðàçî­ñëàë ïî âñåì ñäàâ­øèì­ñÿ ãîðî­äàì ñâî­èõ ëþäåé, ÷òîáû îíè òàì ðàñ­ïî­ðÿ­æà­ëèñü è ÷òîáû ïîáåæ­äåí­íûå â ýòè ïåð­âûå äíè ìèðà íå ïîòåð­ïå­ëè áû íèêà­êèõ îáèä; ïîñëàí­öåâ öàð­ñêèõ îí çàäåð­æàë ó ñåáÿ è, íå ïîäî­çðå­âàÿ î áåã­ñòâå öàðÿ, ïîñëàë â Àìôè­ïîëü Ïóá­ëèÿ Íàçè­êó ñ íåáîëü­øèì îòðÿäîì ïåõî­òèí­öåâ è êîí­íè­êîâ — (2) è Ñèí­òè­êó136 ðàçî­ðèòü, è íå ïîç­âî­ëèòü öàðþ ÷òî-íèáóäü ïðåä­ïðè­íÿòü. (3) Ìåæ òåì Îêòà­âèé âçÿë Ìåëè­áåþ è ðàç­ãðà­áèë åå; à ó Ýãè­íèÿ, áðàòü êîòî­ðûé ïîñëàí áûë ëåãàò Ãíåé Àíè­öèé, ïðè âûëàç­êå çàùèò­íè­êîâ ãîðî­äà ðèì­ëÿíå ïîòå­ðÿ­ëè äâå­ñòè ÷åëî­âåê — çäåñü íå çíà­ëè åùå, ÷òî âîé­íà îêîí­÷å­íà.

(4) Êîí­ñóë ñî âñåì âîé­ñêîì ïîêè­íóë Ïèä­íó, íàçàâ­òðà áûë îí ó Ïåë­ëû è ïîñòà­âèë ëàãåðü â ìèëå îò ãîðî­äà, íåñêîëü­êî äíåé ñòî­ÿë òàì, ñî âñåõ ñòî­ðîí ðàñ­ñìàò­ðè­âàÿ ðàñ­ïî­ëî­æå­íèå ãîðî­äà, è óáåäèë­ñÿ, ÷òî íå çðÿ çäåñü îáîñ­íî­âà­ëèñü öàðè Ìàêåäî­íèè: (5) ñòî­èò Ïåë­ëà íà õîë­ìå, ãëÿäÿ­ùåì íà çèì­íèé çàêàò137; âîêðóã íåå áîëîòà, íåïðî­õî­äè­ìûå íè ëåòîì, íè çèìîþ, — èõ ïèòà­þò ðàç­ëè­âû ðåê. (6) Êðå­ïîñòü Ôàê âîç­âû­øà­åò­ñÿ, êàê îñò­ðîâ ñðå­äè áîëîò, â òîì ìåñòå, ãäå îíè ïîä­õî­äÿò ê ãîðî­äó âñå­ãî áëè­æå; ñòî­èò îíà íà ãðî­ìàä­íîé ñ.520 íàñû­ïè, ñïî­ñîá­íîé âûäåð­æè­âàòü òÿæåñòü ñòåí è íå ñòðà­äàòü îò âëà­ãè áîëîò, åå îáëå­ãàþ­ùèõ. (7) Èçäà­ëè êàæåò­ñÿ, ÷òî êðå­ïîñòü ñîåäè­íå­íà ñî ñòå­íîþ ãîðî­äà, õîòÿ íà ñàìîì äåëå èõ ðàçäå­ëÿ­åò ðîâ ñ âîäîé, à ñîåäè­íÿ­åò ìîñò, òàê, ÷òîáû âðà­ãó áûëî íå ïîä­ñòó­ïèòü­ñÿ, à ëþáîé ïëåí­íèê, çàòî­÷åí­íûé öàðåì, íå ìîã áû áåæàòü èíà­÷å êàê ÷åðåç ìîñò, êîòî­ðûé ëåã­÷å âñå­ãî îõðà­íÿòü. (8) Òàì, â êðå­ïî­ñòè, áûëà è öàð­ñêàÿ êàç­íà — òîãäà, îäíà­êî, ïóñòàÿ, åñëè íå ñ÷è­òàòü òðåõ­ñîò òàëàí­òîâ, êîòî­ðûå âûñëà­ëè áûëî Ãåí­òèþ, íî ïðè­äåð­æà­ëè. (9) Ïîêóäà ðèì­ëÿíå ñòî­ÿ­ëè ó Ïåë­ëû, ê íèì øëè è øëè ïîñîëü­ñòâà ñ ïîçäðàâ­ëå­íè­ÿ­ìè, îñî­áåí­íî îò ôåñ­ñà­ëèé­öåâ. (10) Çàòåì ïðè­øëî èçâå­ñòèå, ÷òî Ïåð­ñåé óæå íà Ñàìî­ôðà­êèè. Êîí­ñóë îòïðà­âèë­ñÿ ê Àìôè­ïî­ëþ è äîñòèã åãî â ÷åòû­ðå ïåðå­õî­äà. (11) Âñå æèòå­ëè Àìôè­ïî­ëÿ âûñû­ïà­ëè åìó íàâñòðå­÷ó, è áûëî ÿñíî âñÿ­êî­ìó — íå äîá­ðî­ãî, íå ñïðà­âåä­ëè­âî­ãî öàðÿ ëèøèë èõ Ïàâåë <>138.

46. Pau­lus per om­nes de­di­tas ci­vi­ta­tes di­mis­sis qui praees­sent, ne qua iniu­ria in no­va pa­ce vic­tis fie­ret, re­ten­tis­que apud se ca­du­cea­to­ri­bus re­gis P. Na­si­cam, ig­na­rus fu­gae re­gis, Am­phi­po­lim mi­sit cum mo­di­ca pe­di­tum equi­tum­que ma­nu, [2] si­mul ut Sin­ti­cen evas­ta­ret et ad om­nes co­na­tus re­gi im­pe­di­men­to es­set. [3] In­ter haec Me­li­boea a Cn. Oc­ta­vio ca­pi­tur di­ri­pi­tur­que; ad Aegi­nium, ad quod op­pug­nan­dum Cn. Ani­cius le­ga­tus mis­sus erat, du­cen­ti erup­tio­ne ex op­pi­do fac­ta amis­si sunt ig­na­ris Aegi­nien­si­bus de­bel­la­tum es­se.

[4] Con­sul a Pyd­na pro­fec­tus cum to­to exer­ci­tu die al­te­ro Pel­lam per­ve­nit et cum castra mil­le pas­sus in­de po­suis­set, per ali­quot dies ibi sta­ti­va ha­buit, si­tum ur­bis un­di­que as­pi­ciens, quam non si­ne cau­sa de­lec­tam es­se re­giam ani­mad­ver­tit. [5] Si­ta est in tu­mu­lo ver­gen­te in oc­ci­den­tem hi­ber­num; cin­gunt pa­lu­des inex­su­pe­ra­bi­lis al­ti­tu­di­nis aes­ta­te et hie­me, quas res­tag­nan­tes fa­ciunt am­nes. [6] Arx Pha­cus in ip­sa pa­lu­de, qua pro­xi­ma ur­bi est, ve­lut in­su­la emi­net, ag­ge­ri ope­ris in­gen­tis im­po­si­ta, qui et mu­rum sus­ti­neat et umo­re cir­cum­fu­sae pa­lu­dis ni­hil lae­da­tur. [7] Mu­ro ur­bis co­niuncta pro­cul vi­de­tur; di­vi­sa est in­ter­mu­ra­li am­ni et eadem pon­te iuncta, ut nec op­pug­nan­te ex­ter­no adi­tum ab ul­la par­te ha­beat, nec, si quem ibi rex inclu­dat, ul­lum ni­si per fa­cil­li­mae cus­to­diae pon­tem ef­fu­gium. [8] Et ga­za re­gia in eo lo­co erat; sed tum ni­hil prae­ter tre­cen­ta ta­len­ta quae mis­sa Gen­tio re­gi, dein­de re­ten­ta fue­rant, in­ven­tum est. [9] Per quos dies ad Pe­liam sta­ti­va fue­runt, le­ga­tio­nes fre­quen­tes quae ad gra­tu­lan­dum con­ve­ne­rant, ma­xi­me ex Thes­sa­lia, audi­tae sunt. [10] Nun­tio dein­de ac­cep­to Per­sea Sa­moth­ra­cam traie­cis­se, pro­fec­tus a Pel­la con­sul quar­tis castris Am­phi­po­lim per­ve­nit. [11] Ef­fu­sa om­nis ob­viam tur­ba cui­vis in­di­cio erat non bo­no ac ius­to re­ge or­ba­vis­se se Pau­lum . . .

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 136Ñèí­òè­êà — îáëàñòü ñèí­òîâ, ôðà­êèé­ñêî­ãî ïëå­ìå­íè, îáè­òàâ­øå­ãî ñåâåð­íåå áèñàë­òîâ (ñì. â ïðè­ìå÷. 133) ïî îáå ñòî­ðî­íû Ñòðè­ìî­íà. Îá Ýãè­íèè ñì. ïðè­ìå÷. 43 ê êí. XXII. Ìåëè­áåÿ — çäåñü: ãîðîä â Çàïàä­íîé Ôåñ­ñà­ëèè.
  • 137Ò. å. íà þãî-çàïàä.
  • 138 óòðà­÷åí­íîì îêîí­÷à­íèè êíè­ãè, âèäè­ìî, ãîâî­ðè­ëîñü î âñòóï­ëå­íèè Ïàâ­ëà â Àìôè­ïîëü è î äàëü­íåé­øåì ïîõî­äå íà âîñòîê (ñð.: XLV, 4, 2).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004323 1364004404 1364004409 1364004500 1364004501 1364004502