История Рима от основания города

Книга XLV, гл. 34

34. Haud pro­cul in­de Ani­ci castra abe­rant. Ad quem lit­te­ris mis­sis, ne quid ad ea quae fie­rent mo­ve­re­tur: se­na­tum prae­dam Epi­ri ci­vi­ta­tium, quae ad Per­sea de­fe­cis­sent, exer­ci­tui de­dis­se suo, [2] mis­sis cen­tu­rio­ni­bus in sin­gu­las ur­bes, qui se di­ce­rent ad prae­si­dia de­du­cen­da ve­nis­se, ut li­be­ri Epi­ro­tae si­cut Ma­ce­do­nes es­sent, de­nos prin­ci­pes ex sin­gu­lis evo­ca­vit ci­vi­ta­ti­bus; qui­bus cum de­nun­tias­set ut aurum at­que ar­gen­tum in pub­li­cum pro­fer­re­tur, per om­nes ci­vi­ta­tes co­hor­tes di­mi­sit. [3] An­te in ul­te­rio­res quam in pro­pio­res pro­fec­ti, ut uno die in om­nes per­ve­ni­re­tur. [4] Edi­ta tri­bu­nis cen­tu­rio­ni­bus­que erant, quae age­ren­tur. Ma­ne om­ne aurum ar­gen­tum­que con­la­tum; ho­ra quar­ta sig­num ad di­ri­pien­das ur­bes da­tum est mi­li­ti­bus; [5] tan­ta­que prae­da fuit, ut in equi­tem quad­rin­ge­ni de­na­rii, pe­di­ti­bus du­ce­ni di­vi­de­ren­tur, cen­tum quin­qua­gin­ta mi­lia ca­pi­tum hu­ma­no­rum ab­du­ce­ren­tur. [6] Mu­ri dein­de di­rep­ta­rum ur­bium di­ru­ti sunt; ea fue­re op­pi­da cir­ca sep­tua­gin­ta. Ven­di­ta prae­da om­nis, in­de ea sum­ma mi­li­ti nu­me­ra­ta est.

[7] Pau­lus ad ma­re Ori­cum des­cen­dit ne­qua­quam, ut ra­tus erat, exple­tis mi­li­tum ani­mis, qui, tam­quam nul­lum in Ma­ce­do­nia ges­sis­sent bel­lum, ex­per­tis re­giae prae­dae es­se in­dig­na­ban­tur. [8] Ori­ci cum mis­sas cum Sci­pio­ne Na­si­ca Ma­xi­mo­que fi­lio co­pias in­ve­nis­set, exer­ci­tu in na­ves im­po­si­to in Ita­liam traie­cit. [9] Et post pau­cos dies Ani­cius con­ven­tu re­li­quo­rum Epi­ro­ta­rum Acar­na­num­que ac­to ius­sis­que in Ita­liam se­qui prin­ci­pi­bus, quo­rum cog­ni­tio­nem cau­sae se­na­tui re­ser­va­rat, et ip­se na­vi­bus ex­pec­ta­tis, qui­bus usus Ma­ce­do­ni­cus exer­ci­tus erat, in Ita­liam traie­cit.

[10] Cum haec in Ma­ce­do­nia Epi­ro­que ges­ta sunt, le­ga­ti, qui cum At­ta­lo ad fi­nien­dum bel­lum in­ter Gal­los et re­gem Eume­nem mis­si erant, in Asiam per­ve­ne­rant. [11] In­du­tiis per hie­mem fac­tis et Gal­li do­mos abie­rant et rex in hi­ber­na con­ces­se­rat Per­ga­mum gra­vi­que mor­bo aeger fue­rat. Ver pri­mum eos do­mo ex­ci­vit iam­que Syn­na­da per­ve­ne­rant et Eume­nes ad Sar­dis un­di­que exer­ci­tum contra­xe­rat. [12] Ibi Ro­ma­ni cum So­lo­vet­tium, du­cem Gal­lo­rum, Syn­na­dis es­se com­pe­ris­sent eo pro­fi­cis­ci dec­re­ve­runt ad col­lo­qui­um; At­ta­lus cum eis pro­fec­tus, sed castra Gal­lo­rum intra­re eum non pla­cuit, ne ani­mi ex dis­cep­ta­tio­ne ir­ri­ta­ren­tur. [13] P. Li­ci­nius con­su­la­ris cum re­gu­lo Gal­lo­rum est lo­cu­tus ret­tu­lit­que fe­ro­cio­rem eum dep­re­can­do fac­tum, [14] ut mi­rum vi­de­ri pos­sit in­ter tam opu­len­tos re­ges, An­tio­chum Pto­le­mae­um­que, tan­tum le­ga­to­rum Ro­ma­no­rum ver­ba va­luis­se ut ex­templo pa­cem fa­ce­rent, apud Gal­los nul­lius mo­men­ti fuis­se.