История Рима от основания города

Книга XLV, гл. 42

42. Haec tan­to dic­ta ani­mo ma­gis con­fu­de­re audien­tium ani­mos quam si mi­se­ra­bi­li­ter or­bi­ta­tem suam def­len­do lo­cu­tus es­set.

[2] Cn. Oc­ta­vius ka­len­dis De­cembri­bus de re­ge Per­seo na­va­lem tri­um­phum egit. Is tri­um­phus si­ne cap­ti­vis fuit, si­ne spo­liis. [3] De­dit so­ciis na­va­li­bus in sin­gu­los de­na­rios sep­tua­ge­nos qui­nos, gu­ber­na­to­ri­bus, qui in na­vi­bus fue­rant, dup­lex, ma­gistris na­vium quad­rup­lex.

[4] Se­na­tus dein­de ha­bi­tus est. Pat­res cen­sue­runt ut Q. Cas­sius Per­sea re­gem cum Ale­xandro fi­lio Al­bam in cus­to­diam du­ce­ret; co­mi­tes, pe­cu­niam, ar­gen­tum, instru­men­tum, quod ha­be­ret, ni­hil det­ra­hens ha­be­re si­ne­ret; [5] Bithys, fi­lius Co­tyis, re­gis Thra­cum, cum ob­si­di­bus in cus­to­diam Car­seo­los est mis­sus. Ce­te­ros cap­ti­vos, qui in tri­um­pho duc­ti erant, in car­ce­rem con­di pla­cuit.

[6] Pau­cos post dies, quam haec ac­ta erant, le­ga­ti ab Co­tye, re­ge Thra­cum, ve­ne­runt pe­cu­niam ad re­di­men­dum fi­lium alios­que ob­si­des ad­por­tan­tes. [7] Eis in se­na­tum intro­duc­tis et id ip­sum ar­gu­men­ti prae­ten­den­ti­bus ora­tio­ni, non sua vo­lun­ta­te Co­tyn bel­lo iuvis­se Per­sea, quod ob­si­des da­re coac­tus es­set, oran­ti­bus­que ut eos pre­tio, quan­tum ip­si sta­tuis­sent pat­res, re­di­mi pa­te­ren­tur, [8] res­pon­sum ex auc­to­ri­ta­te se­na­tus est, po­pu­lum Ro­ma­num me­mi­nis­se ami­ci­tiae, quae cum Co­tye maio­ri­bus­que eius et gen­te Thra­cum fuis­set. [9] Ob­si­des da­tos cri­men, non cri­mi­nis de­fen­sio­nem es­se, cum Thra­cum gen­ti ne quie­tus qui­dem Per­seus, ne­dum bel­lo Ro­ma­no oc­cu­pa­tus ti­men­dus fue­rit. [10] Ce­te­rum, et­si Co­tys Per­sei gra­tiam prae­tu­lis­set ami­ci­tiae po­pu­li Ro­ma­ni, ma­gis quid se dig­num es­set, quam quid me­ri­to eius fie­ri pos­set, aes­ti­ma­tu­rum, fi­lium at­que ob­si­des ei re­mis­su­rum. [11] Be­ne­fi­cia gra­tui­ta es­se po­pu­li Ro­ma­ni; pre­tium eorum mal­le re­lin­que­re in ac­ci­pien­tium ani­mis quam prae­sens exi­ge­re.

Le­ga­ti tres no­mi­na­ti, T. Quincti­us Fla­mi­ni­nus, C. Li­ci­nius Ner­va, M. Ca­ni­nius Re­bi­lus, qui ob­si­des in Thra­ciam re­du­ce­rent; et Thra­ci­bus mu­ne­ra da­ta in sin­gu­los bi­num mi­lium aeris. [12] Bithys cum ce­te­ris ob­si­di­bus a Car­seo­lis ac­cer­si­tus ad pat­rem cum le­ga­tis mis­sus.

Na­ves re­giae cap­tae de Ma­ce­do­ni­bus in­vi­si­ta­tae an­te mag­ni­tu­di­nis in cam­po Mar­tio sub­duc­tae sunt.