Всеобщая история

Кн. II, гл. 23

23. οἱ δὲ Γαι­σάται Γα­λάται συσ­τη­σάμε­νοι δύ­ναμιν πο­λυ­τε­λῆ καὶ βα­ρεῖαν ἧκον ὑπε­ράραν­τες τὰς Ἄλπεις εἰς τὸν Πά­δον πο­ταμὸν ἔτει με­τὰ τὴν τῆς χώ­ρας διάδο­σιν ὀγδόῳ. [2] τὸ μὲν οὖν τῶν Ἰνσόμβρων καὶ Βοίων γέ­νος ἔμει­νε γεν­ναίως ἐν ταῖς ἐξ ἀρχῆς ἐπι­βο­λαῖς, οἱ δ᾽ Οὐένε­τοι καὶ Γο­νομά­νοι, διαπ­ρεσβευ­σαμέ­νων Ῥω­μαίων, τού­τοις εἵλον­το συμ­μα­χεῖν. [3] διὸ καὶ μέ­ρος τι τῆς δυ­νάμεως κα­ταλι­πεῖν ἠναγ­κάσθη­σαν οἱ βα­σιλεῖς τῶν Κελ­τῶν φυ­λακῆς χά­ριν τῆς χώ­ρας πρὸς τὸν ἀπὸ τού­των φό­βον. [4] αὐτοὶ δ᾽ ἐξά­ραν­τες παντὶ τῷ στρα­τεύμα­τι κα­τατε­θαρ­ρη­κότως ὥρμη­σαν, ποιούμε­νοι τὴν πο­ρείαν ὡς ἐπὶ Τυρ­ρη­νίας, ἔχον­τες πε­ζοὺς μὲν εἰς πεν­τα­κισ­μυ­ρίους, ἱπ­πεῖς δὲ καὶ συ­νωρί­δας εἰς δισ­μυ­ρίους. [5] Ῥω­μαῖοι δ᾽ ὡς θᾶτ­τον ἤκου­σαν τοὺς Κελ­τοὺς ὑπερ­βεβλη­κέναι τὰς Ἄλπεις, Λεύκιον μὲν Αἰμί­λιον ὕπα­τον με­τὰ δυ­νάμεως ἐξα­πέσ­τει­λαν ὡς ἐπ᾽ Ἀρι­μίνου, τη­ρήσον­τα ταύτῃ τῶν ἐναν­τίων τὴν ἔφο­δον, ἕνα δὲ τῶν ἑξα­πελέ­κεων εἰς Τυρ­ρη­νίαν. [6] ὁ μὲν γὰρ ἕτε­ρος τῶν ὑπά­των Γάιος Ἀτί­λιος προεξε­ληλυ­θὼς ἔτυ­χεν εἰς Σαρ­δό­να με­τὰ τῶν στρα­τοπέ­δων, [7] οἱ δ᾽ ἐν τῇ Ῥώμῃ πάν­τες πε­ριδεεῖς ἦσαν, μέ­γαν καὶ φο­βερὸν αὑτοῖς ὑπο­λαμ­βά­νον­τες ἐπι­φέ­ρεσ­θαι κίν­δυ­νον. ἔπασ­χον δὲ τοῦτ᾽ εἰκό­τως, ἔτι περὶ Γα­λατῶν ἐγκα­θημέ­νου ταῖς ψυ­χαῖς αὐτῶν τοῦ πα­λαιοῦ φό­βου­. [8] διὸ καὶ πρὸς ταύ­την ἀνα­φέρον­τες τὴν ἔν­νοιαν τὰ μὲν συ­νήθ­ροιζον, τὰ δὲ κα­τέγ­ρα­φον στρα­τόπε­δα, τοῖς δ᾽ ἑτοίμοις εἶναι πα­ρήγ­γελ­λον τῶν συμ­μά­χων. [9] κα­θόλου δὲ τοῖς ὑπο­τεταγ­μέ­νοις ἀνα­φέρειν ἐπέ­ταξαν ἀπογ­ρα­φὰς τῶν ἐν ταῖς ἡλι­κίαις, σπου­δάζον­τες εἰδέ­ναι τὸ σύμ­παν πλῆ­θος τῆς ὑπαρ­χού­σης αὐτοῖς δυ­νάμεως. [[10] με­τὰ μὲν δὴ τῶν ὑπά­των ἐξε­ληλυ­θέναι τὸ πλεῖσ­τον ἐσπού­δαζον καὶ ἄρισ­τον τῆς δυ­νάμεως] [11] σί­του δὲ καὶ βε­λῶν καὶ τῆς ἄλ­λης ἐπι­τη­δειότη­τος πρὸς πό­λε­μον τη­λικαύ­την ἐποιήσαν­το κα­τασ­κευὴν ἡλί­κην οὐδείς πω μνη­μο­νεύει πρό­τερον. [12] συ­νηρ­γεῖ­το δ᾽ αὐτοῖς πάν­τα καὶ παν­τα­χόθεν ἑτοίμως. [13] κα­ταπεπ­ληγμέ­νοι γὰρ οἱ τὴν Ἰτα­λίαν οἰκοῦν­τες τὴν τῶν Γα­λατῶν ἔφο­δον οὐκέ­τι Ῥω­μαίοις ἡγοῦν­το συμ­μα­χεῖν οὐδὲ περὶ τῆς τού­των ἡγε­μο­νίας γί­νεσ­θαι τὸν πό­λε­μον, ἀλλὰ περὶ σφῶν ἐνό­μιζον ἕκασ­τοι καὶ τῆς ἰδίας πό­λεως καὶ χώ­ρας ἐπι­φέ­ρεσ­θαι τὸν κίν­δυ­νον. [14] διόπερ ἑτοίμως τοῖς πα­ραγ­γελ­λο­μένοις ὑπή­κουον.