Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
12. (1) È â ýòîì ãîäó, è â ñëåäóþùåì [442— (6) Çà ýòèì ãîäîì ïîêîÿ ïîñëåäîâàëî êîíñóëüñòâî Ïðîêóëà Ãåãàíèÿ Ìàöåðèíà è Ëóöèÿ Ìåíåíèÿ Ëàíàòà [440 ã.], ïàìÿòíîå ìíîãèìè íàïàñòÿìè, îïàñíîñòÿìè è ãîëîäîì. Ïîãðÿçøèå â ðàçäîðàõ, ðèìëÿíå ÷óòü áûëî íå ïîïàëè ïîä ÿðìî öàðñêîé âëàñòè; íåäîñòàâàëî ëèøü âîéíû, è åñëè áû ïîëîæåíèå óñóãóáèëîñü åþ, òî è (7) ñ ïîìîùüþ âñåõ áîãîâ åäâà ëè óäàëîñü áû îäîëåòü íåâçãîäû. Íà÷àëèñü îíè ñ ãîëîäà; ãîä ëè áûë íåóðîæàéíûé, èëè, ñîáëàçíèâøèñü ãîðîäñêîé æèçíüþ è ñõîäêàìè, çåìëåäåëüöû îñòàâèëè íåâîçäåëàííîé ïàøíþ — òî÷íî íåèçâåñòíî. Ïàòðèöèè âèíèëè ïëåáååâ â ïðàçäíîñòè, à íàðîäíûå òðèáóíû — òî ïàòðèöèåâ â êîâàðñòâå, òî êîíñóëîâ â íåðàäèâîñòè. (8) Íàêîíåö, ïëåáåè áåç ïîìåõ ñî ñòîðîíû ñåíàòà äîáèëèñü òîãî, ÷òî ðàñïîðÿäèòåëåì ïðîäîâîëüñòâåííîãî ñíàáæåíèÿ35 èçáðàëè Ëóöèÿ Ìèíóöèÿ, êîòîðûé, çàíèìàÿ ýòó äîëæíîñòü, áîëüøå ïðåóñïåë â çàùèòå ñâîáîäû, ÷åì â âûïîëíåíèè ñâîèõ ïðÿìûõ îáÿçàííîñòåé, õîòÿ, â êîíöå êîíöîâ íàëàäèâ ïîäâîç õëåáà, îí ïî çàñëóãàì ñíèñêàë è áëàãîäàðíîñòü, è ñëàâó. (9) Îí ðàçîñëàë ñóøåé è ìîðåì ïîñîëüñòâà ê ñîñåäíèì íàðîäàì, íî òùåòíî — (10) ëèøü èç Ýòðóðèè ïîäâåçëè íåìíîãî õëåáà, — è çàíÿëñÿ ðàñïðåäåëåíèåì îñòàòêîâ, ïðèíóæäàÿ âñåõ îáúÿâëÿòü îá èìåþùèõñÿ çàïàñàõ è ïðîäàâàòü èçëèøêè ñâåðõ ïîëîæåííîãî íà ìåñÿö, óðåçàÿ äíåâíîé ïàåê ðàáîâ, îáâèíÿÿ è òåì îáðåêàÿ íàðîäíîìó ãíåâó õëåáîòîðãîâöåâ. (11) Ñòðîãèìè ìåðàìè îí ñêîðåå îáíàæèë, ÷åì îñëàáèë, íóæäó, è ìíîãèå ïîòåðÿâøèå ñ.189 íàäåæäó, ÷òîá íå èñïóñêàòü äóõ â ìó÷åíèÿõ, çàêóòàâ ãîëîâó, áðîñàëèñü â Òèáð36. |
12. pax domi forisque fuit et hoc et insequente anno C. Furio Paculo et M. Papirio Crasso consulibus. [2] ludi ab decemviris per secessionem plebis a patribus ex senatus consulto voti eo anno facti sunt. [3] causa seditionum nequiquam a Poetelio quaesita, qui tribunus plebis iterum ea ipsa denuntiando factus neque [4] ut de agris dividendis plebi referrent consules ad senatum pervincere potuit, et cum magno certamine obtinuisset ut consulerentur patres, consulum an tribunorum placeret comitia haberi, consules creari iussi sunt; [5] ludibrioque erant minae tribuni denuntiantis se dilectum impediturum, cum quietis finitimis neque bello neque belli apparatu opus esset. [6] sequitur hanc tranquillitatem rerum annus Proculo Geganio Macerino L. Menenio Lanato consulibus multiplici clade ac periculo insignis, seditionibus, fame, regno prope per largitionis dulcedinem in cervices accepto; [7] unum afuit bellum externum; quo si adgravatae res essent, vix ope deorum omnium resisti potuisset. coepere a fame mala, seu adversus annus frugibus fuit, seu dulcedine contionum et urbis deserto agrorum cultu; nam utrumque traditur. et patres plebem desidem et tribuni plebis nunc fraudem nunc neglegentiam consulum accusabant. [8] postremo perpulere plebem haud adversante senatu ut L. Minucius praefectus annonae crearetur, felicior in eo magistratu ad custodiam libertatis futurus quam ad curationem ministerii sui, quamquam postremo annonae quoque levatae haud immeritam et gratiam et gloriam tulit. [9] qui cum multis circa finitimos populos legationibus terra marique nequiquam missis, nisi quod ex Etruria haud ita multum frumenti advectum est, nullum momentum annonae fecisset, et revolutus ad dispensationem inopiae, [10] profiteri cogendo frumentum et vendere quod usui menstruo superesset, fraudandoque parte diurni cibi servitia, criminando inde et obiciendo irae populi frumentarios, acerba inquisitione aperiret magis quam levaret inopiam, [11] multi ex plebe, spe amissa, potius quam ut cruciarentur trahendo animam, capitibus obvolutis se in Tiberim praecipitaverunt. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß