Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLI, ãë. 14

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Â. Í. ×åìáåðäæè.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

14. (1) Ïîêà ñïðàâ­ëÿ­ëè òðè­óìô, ñàìè ëèãó­ðèé­öû, ïîíÿâ, ÷òî íå òîëü­êî êîí­ñóëü­ñêîå âîé­ñêî îòâåäå­íî â Ðèì, (2) íî è ïèçàí­ñêèé ëåãè­îí ðàñ­ïó­ùåí Òèáå­ðè­åì Êëàâ­äè­åì, îñìå­ëå­ëè, òàé­íî ñîáðà­ëè âîé­ñêî, áîêî­âû­ìè äîðî­ãà­ìè ïåðå­øëè ÷åðåç ãîðû è ñïó­ñòè­ëèñü íà ñ.408 ðàâ­íè­íó, îïó­ñòî­øèâ ïî äîðî­ãå çåì­ëè Ìóòè­íû, è âíå­çàï­íûì óäà­ðîì âçÿ­ëè ñàìó êîëî­íèþ. (3) Êîãäà èçâå­ñòèå îá ýòîì ïðè­øëî â Ðèì, ñåíàò ïðè­êà­çàë êîí­ñó­ëó Ãàþ Êëàâ­äèþ êàê ìîæ­íî ñêî­ðåé ïðî­âå­ñòè âûáî­ðû äîëæ­íîñò­íûõ ëèö íà ñëå­äóþ­ùèé ãîä, à ïîòîì âåð­íóòü­ñÿ â ïðî­âèí­öèþ è îòáèòü êîëî­íèþ ó âðà­ãîâ. Èòàê, ïî ðåøå­íèþ ñåíà­òà áûëè ïðî­âåäå­íû âûáî­ðû. (4)  êîí­ñó­ëû âûáðà­ëè Ãíåÿ Êîð­íå­ëèÿ Ñöè­ïè­î­íà Ãèñ­ïàë­ëà è Êâèí­òà Ïåòè­ëèÿ Ñïó­ðè­íà. (5) Çàòåì áûëè èçáðà­íû ïðå­òî­ðû: Ëóöèé Ïîïè­ëèé Ëåíàò[1], Ïóá­ëèé Ëèöè­íèé Êðàññ, Ìàðê Êîð­íå­ëèé Ñöè­ïè­îí, Ëóöèé Ïàïè­ðèé Ìàçîí, Ìàðê Àáó­ðèé, Ëóöèé Àêâè­ëèé Ãàëë. (6) Êîí­ñó­ëó Ãàþ Êëàâ­äèþ ïðî­äëè­ëè íà ãîä âëàñòü íàä ïðî­âèí­öè­åé Ãàë­ëè­åé è, ÷òîáû èñò­ðèé­öû íå ïîñëå­äî­âà­ëè ëèãó­ðèé­ñêî­ìó ïðè­ìå­ðó, åìó ïðè­êà­çà­ëè ïîñëàòü â Èñò­ðèþ ëàòèí­ñêèõ ñîþç­íè­êîâ, âûâåäåí­íûõ áûëî èç ïðî­âèí­öèè ðàäè òðè­óì­ôà.

(7) Êîãäà êîí­ñó­ëû Ãíåé Êîð­íå­ëèé è Êâèíò Ïåòè­ëèé â äåíü âñòóï­ëå­íèÿ â äîëæ­íîñòü ïðè­íî­ñè­ëè ïî îáû­÷àþ â æåðò­âó áûêîâ, â æåðò­âå Êâèí­òà Ïåòè­ëèÿ íà ïå÷å­íè íå îêà­çà­ëîñü ãîëîâ­êè35. Äîëî­æèâ îá ýòîì ñåíà­òó, îí ïîëó­÷èë ïðè­êàç ïðî­äîë­æàòü æåðò­âî­ïðè­íî­øå­íèÿ äî áëà­ãî­ïðè­ÿò­íûõ ïðåä­çíà­ìå­íî­âà­íèé36. (8) Íà çàïðîñ î ïðî­âèí­öè­ÿõ ñåíàò íàçíà­÷èë êîí­ñó­ëàì Ïèçó è Ëèãó­ðèþ37; (9) êòî ïîëó­÷èò Ïèçó, òîìó ñëå­äî­âà­ëî â íàçíà­÷åí­íûé ñðîê âåð­íóòü­ñÿ â Ðèì äëÿ âûáî­ðîâ äîëæ­íîñò­íûõ ëèö. (10) Äàëåå â ïîñòà­íîâ­ëå­íèè ãîâî­ðè­ëîñü, ÷òîáû êàæ­äûé êîí­ñóë íàáðàë ïî äâà íîâûõ ëåãè­î­íà è ïî òðè­ñòà âñàä­íè­êîâ; ëàòèí­ñêèì ñîþç­íè­êàì áûëî ïðè­êà­çà­íî ïîñòà­âèòü äåñÿòü òûñÿ÷ ïåõî­òèí­öåâ è øåñòü­ñîò âñàä­íè­êîâ. (11) Òèáå­ðèþ Êëàâ­äèþ âëàñòü áûëà ïðî­äëå­íà íà âðå­ìÿ äî ïðè­áû­òèÿ â ïðî­âèí­öèþ êîí­ñó­ëà.

14. Cum is tri­um­phus de Li­gu­ri­bus age­ba­tur, Li­gu­res postquam sen­se­runt non con­su­la­rem tan­tum exer­ci­tum Ro­mam ab­duc­tum, [2] sed le­gio­nem ab Ti. Clau­dio Pi­sis di­mis­sam, so­lu­ti me­tu, clam exer­ci­tu in­dic­to, per transver­sos li­mi­tes su­pe­ra­tis mon­ti­bus in cam­pos deg­res­si, ag­rum Mu­ti­nen­sem po­pu­la­ti, re­pen­ti­no im­pe­tu co­lo­niam ip­sam ce­pe­runt. [3] Id ubi Ro­mam al­la­tum est, se­na­tus C. Clau­dium con­su­lem co­mi­tia pri­mo quo­que tem­po­re ha­be­re ius­sit crea­tis­que in an­num ma­gistra­ti­bus in pro­vin­ciam re­di­re et co­lo­niam ex hos­ti­bus eri­pe­re. Ita, uti cen­suit se­na­tus, co­mi­tia ha­bi­ta. [4] Con­su­les crea­ti Cn. Cor­ne­lius Sci­pio His­pal­lus, Q. Pe­ti­lius Spu­ri­nus. [5] Prae­to­res in­de fac­ti M. Po­pi­lius Lae­nas, P. Li­ci­nius Cras­sus, M. Cor­ne­lius Sci­pio, L. Pa­pi­rius Ma­so, M. Abu­rius, L. Aqui­lius Gal­lus. [6] C. Clau­dio con­su­li pro­ro­ga­tum in an­num im­pe­rium et Gal­lia pro­vin­cia; et ne Histri idem, quod et Li­gu­res, fa­ce­rent, so­cios no­mi­nis La­ti­ni in Histriam mit­te­ret, quos tri­um­phi cau­sa de pro­vin­cia de­du­xis­set.

[7] Cn. Cor­ne­lio et Q. Pe­ti­lio con­su­li­bus, quo die ma­gistra­tum inie­runt, im­mo­lan­ti­bus Iovi sin­gu­lis bu­bus uti so­let, in ea hos­tia, qua Q. Pe­ti­lius sac­ri­fi­ca­vit, in ioci­ne­re ca­put non in­ven­tum. Id cum ad se­na­tum ret­tu­lis­set, bo­ve per­li­ta­re ius­sus. [8] De pro­vin­ciis dein­de con­sul­tus se­na­tus Pi­sas et Li­gu­res pro­vin­cias con­su­li­bus dec­re­vit; [9] cui Pi­sae pro­vin­cia ob­ve­nis­set, cum ma­gistra­tuum crean­do­rum tem­pus es­set, ad co­mi­tia re­ver­ti ius­sit. [10] Ad­di­tum dec­re­to ut bi­nas le­gio­nes no­vas scri­be­rent et tre­ce­nos equi­tes; et de­na mi­lia pe­di­tum so­ciis no­mi­ni­que La­ti­no et ses­ce­nos im­pe­ra­rent equi­tes. [11] Ti. Clau­dio pro­ro­ga­tum est im­pe­rium in id tem­pus quo in pro­vin­ciam con­sul ve­nis­set.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 35Çëî­âå­ùåå çíà­ìå­íèå, ñóëÿ­ùåå ãèáåëü. Ñð. ïðè­ìå÷. 26 ê êí. VIII.
  • 36Òàê äåëà­ëè, êîãäà ïåð­âîå æåðò­âî­ïðè­íî­øå­íèå îêà­çû­âà­ëîñü íåóäà÷­íûì. Ñð. ïðè­ìå÷. 115 ê êí. XLIV.
  • 37Îáû÷­íî Ïèçà âêëþ­÷à­ëàñü â ëèãó­ðèé­ñêóþ ïðî­âèí­öèþ. Ñð.: XXXVIII, 35, 8.
  • [1]Â îðè­ãè­íà­ëå M. Po­pi­lius Lae­nas — «Ìàðê Ïîïè­ëèé Ëåíàò». — Ïðèì. ðåä. ñàé­òà.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364004115 1364004116 1364004117