Всеобщая история

Кн. III, гл. 76

76. κα­τὰ δὲ τοὺς αὐτοὺς και­ροὺς Γνάιος Κορ­νή­λιος ὁ κα­ταλειφ­θεὶς ὑπὸ τἀδελ­φοῦ Ποπ­λίου στρα­τηγὸς ἐπὶ τῆς ναυ­τικῆς δυ­νάμεως, κα­θάπερ ἐπά­νω προεῖπον, ἀναχ­θεὶς ἀπὸ τῶν τοῦ Ῥο­δανοῦ στο­μάτων παντὶ τῷ στό­λῳ προ­σέσ­χε τῆς Ἰβη­ρίας πρὸς τοὺς κα­τὰ τὸ κα­λούμε­νον Ἐμπό­ριον τό­πους. [2] ἀρξά­μενος δ᾽ ἐντεῦθεν ἀπο­βάσεις ἐποιεῖτο καὶ τοὺς μὲν ἀπει­θοῦν­τας ἐπο­λιόρ­κει τῶν τὴν πα­ραλίαν κα­τοικούν­των ἕως Ἴβη­ρος πο­ταμοῦ, τοὺς δὲ προσ­δε­χομέ­νους ἐφι­λανθρώ­πει, τὴν ἐνδε­χομέ­νην ποιούμε­νος περὶ αὐτῶν προ­μήθειαν. [3] ἀσφα­λισά­μενος δὲ τοὺς προσ­κε­χωρη­κό­τας τῶν πα­ραθα­λατ­τίων προῆγε παντὶ τῷ στρα­τεύμα­τι, ποιούμε­νος τὴν πο­ρείαν εἰς τὴν με­σόγαιον· [4] πολὺ γὰρ ἤδη καὶ τὸ συμ­μα­χικὸν ἡθροίκει τῶν Ἰβή­ρων. ἅμα δὲ προϊὼν ἃς μὲν προ­σήγε­το τὰς δὲ κα­τεστρέ­φετο τῶν πό­λεων. [5] τῶν δὲ Καρ­χη­δονίων, οὓς ἔχων ἐπὶ τού­των ἀπε­λείφ­θη τῶν τό­πων Ἄν­νων, ἀντιστρα­τοπε­δευσάν­των αὐτοῖς περὶ πό­λιν προ­σαγο­ρευομέ­νην Κίσ­σαν, συμ­βα­λὼν ὁ Γνάιος ἐκ πα­ρατά­ξεως καὶ νι­κήσας τῇ μάχῃ πολ­λῶν μὲν χρη­μάτων ἐγέ­νετ᾽ ἐγκρα­τής, ὡς ἂν ἁπά­σης τῆς ἀποσ­κευῆς τῶν εἰς Ἰτα­λίαν ὁρμη­σάν­των πα­ρὰ τού­τοις ἀπο­λελειμ­μέ­νης, [6] πάν­τας δὲ τοὺς ἐντὸς Ἴβη­ρος πο­ταμοῦ συμ­μά­χους ἐποιήσα­το καὶ φί­λους, ζωγ­ρίᾳ δὲ τόν τε τῶν Καρ­χη­δονίων στρα­τηγὸν Ἄν­νω­να καὶ τὸν τῶν Ἰβή­ρων Ἀνδο­βάλην ἔλα­βε. [7] τοῦ­τον δὲ συ­νέβαι­νε τύ­ραν­νον μὲν εἶναι τῶν κα­τὰ τὴν με­σόγαιον τό­πων, εὔνουν δὲ διαφε­ρόν­τως ἀεί πο­τε Καρ­χη­δονίοις. [8] ταχὺ δὲ συ­νεὶς τὸ γε­γονὸς Ἀσδρού­βας ἧκε πα­ραβοηθῶν διαβὰς τὸν Ἴβη­ρα πο­ταμόν. [9] καὶ κα­ταμα­θὼν ἀπο­λελειμ­μέ­νους τοὺς ἀπὸ τοῦ στό­λου τῶν Ῥω­μαίων, ῥᾳθύ­μως καὶ κα­τατε­θαρ­ρη­κότως ἀναστρε­φομέ­νους διὰ τὸ προ­τέρη­μα τῶν πε­ζικῶν στρα­τοπέ­δων, [10] πα­ραλα­βὼν ἀπὸ τῆς ἑαυτοῦ δυ­νάμεως πε­ζοὺς μὲν εἰς ὀκτα­κισ­χι­λίους ἱπ­πεῖς δὲ περὶ χι­λίους, καὶ κα­ταλα­βὼν ἐσκε­δασ­μέ­νους κα­τὰ τῆς χώ­ρας τοὺς ἀπὸ τῶν πλοίων, πολ­λοὺς μὲν αὐτῶν ἀπέκ­τει­νεν, τοὺς δὲ λοιποὺς ἠνάγ­κα­σε φυ­γεῖν ἐπὶ τὰς ναῦς. [11] οὗ­τος μὲν οὖν ἀνα­χωρή­σας καὶ διαβὰς αὖθις τὸν Ἴβη­ρα πο­ταμὸν ἐγί­νετο περὶ πα­ρασ­κευὴν καὶ φυ­λακὴν τῶν ἐντὸς τοῦ πο­ταμοῦ τό­πων, ποιούμε­νος τὴν πα­ραχει­μασίαν ἐν Καινῇ πό­λει. [12] ὁ δὲ Γνάιος συ­νάψας τῷ στό­λῳ καὶ τοὺς αἰτίους τῶν συμ­βε­βηκό­των κα­τὰ τοὺς παρ᾽ αὐτοῖς ἐθισ­μοὺς κο­λάσας, τὸ λοιπὸν ἤδη συ­ναγα­γὼν ἐπὶ ταὐτὸ τήν τε πεζὴν καὶ τὴν ναυ­τικὴν στρα­τιὰν ἐν Ταρ­ρά­κωνι τὴν πα­ραχει­μασίαν ἐποιεῖτο. [13] διαδοὺς δὲ τὴν λείαν ἴσως τοῖς στρα­τιώταις με­γάλην εὔνοιαν καὶ προ­θυμίαν ἐνειρ­γά­σατο πρὸς τὸ μέλ­λον.