История Рима от основания города

Книга XXVII, гл. 38

38. Deis ri­te pla­ca­tis di­lec­tum con­su­les ha­be­bant ac­rius in­ten­tius­que quam prio­ri­bus an­nis quis­quam me­mi­ne­rat ha­bi­tum; [2] nam et bel­li ter­ror dup­li­ca­tus no­vi hos­tis in Ita­liam ad­ven­tu, et mi­nus iuven­tu­tis erat un­de scri­be­rent mi­li­tes. [3] Ita­que co­lo­nos etiam ma­ri­ti­mos, qui sac­ro­sanctam va­ca­tio­nem di­ce­ban­tur ha­be­re, da­re mi­li­tes co­ge­bant. Qui­bus re­cu­san­ti­bus edi­xe­re in diem cer­tam ut quo quis­que iure va­ca­tio­nem ha­be­ret ad se­na­tum de­fer­ret. [4] Ea die ad se­na­tum hi po­pu­li ve­ne­runt: Os­tien­sis Al­sien­sis An­tias An­xur­nas Min­tur­nen­sis Si­nues­sa­nus, et ab su­pe­ro ma­ri Se­nen­sis. [5] Cum va­ca­tio­nes suas quis­que po­pu­lus re­ci­ta­ret, nul­lius, cum in Ita­lia hos­tis es­set, prae­ter An­tia­tem Os­tien­sem­que va­ca­tio ob­ser­va­ta est; et earum co­lo­nia­rum iunio­res iure iuran­do adac­ti sup­ra dies tri­gin­ta non per­noc­ta­tu­ros se extra moe­nia co­lo­niae suae, do­nec hos­tis in Ita­lia es­set.

[6] Cum om­nes cen­se­rent pri­mo quo­que tem­po­re con­su­li­bus eun­dum ad bel­lum — nam et Hasdru­ba­li oc­cur­ren­dum es­se des­cen­den­ti ab Al­pi­bus, ne Gal­los Ci­sal­pi­nos ne­ve Et­ru­riam erec­tam in spem re­rum no­va­rum sol­li­ci­ta­ret, [7] et Han­ni­ba­lem suo prop­rio oc­cu­pan­dum bel­lo, ne emer­ge­re ex Brut­tiis at­que ob­viam ire frat­ri pos­set — Li­vius cuncta­ba­tur, pa­rum fi­dens sua­rum pro­vin­cia­rum exer­ci­ti­bus; [8] con­le­gam ex duo­bus con­su­la­ri­bus eg­re­giis exer­ci­ti­bus et ter­tio, cui Q. Clau­dius Ta­ren­ti praees­set, elec­tio­nem ha­be­re; in­tu­le­rat­que men­tio­nem de vo­lo­ni­bus re­vo­can­dis ad sig­na. [9] Se­na­tus li­be­ram po­tes­ta­tem con­su­li­bus fe­cit et supplen­di un­de vel­lent et eli­gen­di de om­ni­bus exer­ci­ti­bus quos vel­lent, per­mu­tan­di­que et ex pro­vin­ciis quo e re pub­li­ca cen­se­rent es­se tra­du­cen­di. Ea om­nia cum sum­ma con­cor­dia con­su­lum ac­ta. [10] Vo­lo­nes in un­de­vi­cen­si­mam et vi­cen­si­mam le­gio­nes scrip­ti. [11] Mag­ni ro­bo­ris auxi­lia ex His­pa­nia quo­que a P. Sci­pio­ne M. Li­vio mis­sa qui­dam ad id bel­lum auc­to­res sunt, oc­to mi­lia His­pa­no­rum Gal­lo­rum­que et duo mi­lia de le­gio­ne mi­li­tum, equi­tum mil­le oc­tin­gen­tos mix­tos Nu­mi­das His­pa­nos­que; [12] M. Luc­re­tium has co­pias na­vi­bus ad­ve­xis­se; et sa­git­ta­rio­rum fun­di­to­rum­que ad tria mi­lia ex Si­ci­lia C. Ma­mi­lium mi­sis­se.