Ïåðåâîä È. È. Ìàõàíüêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
17. (1)  ýòîì æå ãîäó ðèìñêèå ïîñðåäíèêè ðàçáèðàëè íà ìåñòå ñïîð î çåìëÿõ ìåæäó ãîðîäîì Êàðôàãåíà è öàðåì Ìàñèíèññîé24. (2) Ýòè çåìëè çàõâàòèë ó êàðôàãåíÿí îòåö Ìàñèíèññû Ãàëà. Ãàëó èçãíàë îòòóäà Ñèôàê, âïîñëåäñòâèè îí ðàäè ñâîåãî òåñòÿ Ãàçäðóáàëà ïåðåäàë ýòè çåìëè â äàð êàðôàãåíÿíàì (3), íî â òîì æå ãîäó êàðôàãåíÿí îòòóäà èçãíàë Ìàñèíèññà. Ýòî äåëî îáñóæäàëîñü ïåðåä ðèìëÿíàìè ñ íå ìåíüøèì ïûëîì, ÷åì íà ïîëå áðàíè. (4) Êàðôàãåíÿíå òâåðäèëè, ÷òî èñêîíè ýòî áûëè çåìëè èõ ïðåäêîâ, à çàòåì ïðÿìî ïåðåäàíû èì Ñèôàêîì. Ìàñèíèññà çàÿâëÿë, ÷òî îí âåðíóë ñåáå âõîäèâøóþ â îòöîâñêîå öàðñòâî çåìëþ è îáëàäàåò åþ ïî ïðàâó íàðîäîâ è ïî ñóùåñòâó äåëà è ïî íûíåøíåìó âëàäåíèþ ïðåèìóùåñòâî íà åãî ñòîðîíå. (5) Åäèíñòâåííî, ÷åãî îí îïàñàåòñÿ â ýòîì ñïîðå, ýòî ñêðîìíîñòè ðèìëÿí, êîòîðûå áóäóò áîÿòüñÿ, ÷òî ïîêàæóòñÿ óãîæäàþùèìè äðóæåñòâåííîìó öàðþ è ñîþçíèêó ïðîòèâ îáùèõ ñâîèõ è åãî âðàãîâ. Ðèìñêèå ïîñëû, íå ïåðåñìàòðèâàÿ íè÷üèõ ñ.372 âëàäåëü÷åñêèõ ïðàâ, äåëî ïåðåäàëè íà íîâîå ðàññìîòðåíèå ñåíàòó â Ðèì25. (6)  Ëèãóðèè â ýòîò ãîä áîëüøå íè÷åãî íå ïðîèçîøëî. Ëèãóðèéöû îòñòóïèëè â íåïðèñòóïíûå óùåëüÿ, à çàòåì, ðàñïóñòèâ âîéñêî, ðàçîøëèñü ïî ñâîèì äåðåâíÿì è êðåïîñòÿì. (7) Êîíñóëû òàêæå õîòåëè ðàñïóñòèòü âîéñêî è çàïðîñèëè ìíåíèå ñåíàòà íà ýòîò ñ÷åò. Ñåíàò ïðèêàçàë îäíîìó èç íèõ, ðàñïóñòèâ âîéñêî, ïðèáûòü â Ðèì äëÿ ïðîâåäåíèÿ âûáîðîâ, à äðóãîìó — çèìîâàòü ñ ëåãèîíàìè â Ïèçå. (8) Õîäèëè ñëóõè, ÷òî çààëüïèéñêèå ãàëëû âîîðóæàþò ñâîþ ìîëîäåæü, íî íå áûëî èçâåñòíî, íà êàêóþ îáëàñòü Èòàëèè îáðóøàòñÿ èõ îðäû. Êîíñóëû ðåøèëè, ÷òî ïðîâîäèòü âûáîðû îòïðàâèòñÿ Ãíåé Áåáèé, ïîòîìó ÷òî åãî áðàò Ìàðê Áåáèé ñàì äîáèâàëñÿ êîíñóëüñòâà. |
17. Eodem anno inter populum Carthaginiensem et regem Masinissam in re praesenti disceptatores Romani de agro fuerunt. [2] Ceperat eum ab Carthaginiensibus pater Masinissae Gala; Galam Syphax inde expulerat, postea in gratiam soceri Hasdrubalis Carthaginiensibus dono dederat; [3] Carthaginienses eo anno Masinissa expulerat. Haud minore certamine animorum quam cum ferro et acie dimicarunt res acta apud Romanos. [4] Carthaginienses, quod maiorum suorum fuisset, deinde ab Syphace ad se pervenisset, repetebant. Masinissa paterni regni agrum se et recepisse et habere gentium iure aiebat; et causa et possessione superiorem esse; [5] nihil aliud se in ea disceptatione metuere quam ne pudor Romanorum, dum vereantur ne quid socio atque amico regi adversus communes suos atque illius hostes indulsisse videantur, damno sit. [6] Legati possessionis ius non mutarunt, causam integram Romam ad senatum reiecerunt. In Liguribus nihil postea gestum. Recesserant primum in devios saltus, deinde dimisso exercitu passim in vicos castellaque sua dilapsi sunt. [7] Consules quoque dimittere exercitum voluerunt, ac de ea re patres consuluerunt. Alterum ex iis dimisso exercitu ad magistratus in annum creandos venire Romam iusserunt, alterum cum legionibus suis Pisis hiemare. [8] Fama erat Gallos Transalpinos iuventutem armare, nec in quam regionem Italiae effusura se multitudo esset sciebatur. Ita inter se consules compararunt ut Cn. Baebius ad comitia iret, quia M. Baebius frater eius consulatum petebat. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß