История Рима от основания города

Книга XLV, гл. 26

26. Dum haec ibi, alia in Ma­ce­do­nia, alia Ro­mae ge­run­tur, in­te­rim in Il­ly­ri­co L. Ani­cius re­ge Gen­tio, si­cut an­te dic­tum est, in po­tes­ta­tem re­dac­to Scod­rae, [2] quae re­gia fue­rat, prae­si­dio im­po­si­to Ga­bi­nium prae­fe­cit, Rhi­zo­ni et Ol­ci­nio, ur­bi­bus op­por­tu­nis, C. Li­ci­nium. [3] Prae­po­si­tis his Il­ly­ri­co, re­li­quo exer­ci­tu in Epi­rum est pro­fec­tus. Ubi pri­ma Pha­no­te ei de­di­ta est om­ni mul­ti­tu­di­ne cum in­fu­lis ob­viam ef­fu­sa. [4] Hinc prae­si­dio im­po­si­to in Mo­los­si­dem transgres­sus, cui­us om­ni­bus op­pi­dis prae­ter Pas­sa­ro­nem et Tec­mo­nem et Phy­la­cen et Hor­reum re­cep­tis pri­mum ad Pas­sa­ro­nem du­cit. [5] An­ti­nous et Theo­do­tus prin­ci­pes eius ci­vi­ta­tis erant, in­sig­nes et fa­vo­re Per­sei et odio ad­ver­sus Ro­ma­nos; iidem uni­ver­sae gen­ti auc­to­res des­cis­cen­di ab Ro­ma­nis. [6] Hi conscien­tia pri­va­tae no­xae, quia ip­sis nul­la spes ve­niae erat, ut com­mu­ni rui­na pat­riae oppri­me­ren­tur, clau­se­runt por­tas, mul­ti­tu­di­nem ut mor­tem ser­vi­tu­ti prae­po­ne­rent hor­tan­tes. [7] Ne­mo ad­ver­sus prae­po­ten­tis vi­ros his­ce­re aude­bat; tan­dem Theo­do­tus qui­dam, no­bi­lis et ip­se adu­les­cens, cum maior a Ro­ma­nis me­tus ti­mo­rem a prin­ci­pi­bus suis vi­cis­set,

«Quae vos ra­bies» in­quit «agi­tat, qui duo­rum ho­mi­num no­xae ci­vi­ta­tem ac­ces­sio­nem fa­ci­tis? [8] Equi­dem pro pat­ria qui le­tum op­pe­tis­sent, sae­pe fan­do audi­vi; qui pat­riam pro se pe­ri­re aequ­um cen­se­rent, hi pri­mi in­ven­ti sunt. Quin ape­ri­mus por­tas et im­pe­rium ac­ci­pi­mus, quod or­bis ter­ra­rum ac­ce­pit?»

[9] Haec di­cen­tem cum mul­ti­tu­do se­que­re­tur, An­ti­nous et Theo­do­tus in pri­mam sta­tio­nem hos­tium in­ru­pe­runt at­que ibi of­fe­ren­tes se ip­si vol­ne­ri­bus in­ter­fec­ti; urbs de­di­ta est Ro­ma­nis. [10] Si­mi­li per­ti­na­cia Cepha­li prin­ci­pis clau­sum Tec­mo­nem ip­so in­ter­fec­to per de­di­tio­nem re­ce­pit. Nec Phy­la­ce nec Hor­reum op­pug­na­tio­nem tu­le­runt. [11] Pa­ca­ta Epi­ro di­vi­sis­que in hi­ber­na co­piis per op­por­tu­nas ur­bes, reg­res­sus ip­se in Il­ly­ri­cum Scod­rae, quo quin­que le­ga­ti ab Ro­ma ve­ne­rant, evo­ca­tis ex to­ta pro­vin­cia prin­ci­pi­bus con­ven­tum ha­buit. [12] Ibi pro tri­bu­na­li pro­nun­tia­vit de sen­ten­tia con­si­lii se­na­tum po­pu­lum­que Ro­ma­num Il­ly­rios es­se li­be­ros iube­re; prae­si­dia ex om­ni­bus op­pi­dis, ar­ci­bus, cas­tel­lis se­se de­duc­tu­rum. [13] Non so­lum li­be­ros, sed etiam im­mu­nes fo­re Is­sen­ses et Tau­lan­tios, Das­sa­re­tio­rum Pi­rus­tas, Rhi­zo­ni­tas, Ol­ci­nia­tas, quod in­co­lu­mi Gen­tio ad Ro­ma­nos de­fe­cis­sent. [14] Daor­sis quo­que im­mu­ni­ta­tem da­re, quod re­lic­to Ca­ra­van­tio cum ar­mis ad Ro­ma­nos tran­sis­sent. Scod­ren­si­bus et Das­sa­ren­si­bus et Se­le­pi­ta­nis ce­te­ris­que Il­ly­riis vec­ti­gal di­mi­dium eius, quod re­gi pe­pen­dis­sent, im­po­si­tum. [15] In­de in tres par­tes Il­ly­ri­cum di­vi­sit. Unam eam fe­cit, quae sup­ra Pis­tam est, al­te­ram La­bea­tas om­nis, ter­tiam Ag­ra­vo­ni­tas et Rhi­zo­ni­tas et Ol­ci­nia­tas ac­co­las­que eorum. Hac for­mu­la dic­ta Il­ly­ri­co ip­se in­de Epi­ri Pas­sa­ro­nem in hi­ber­na re­dit.