Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
20. (1)  ýòè ñàìûå äíè, êîãäà âîéñêî ïîñëå óäà÷íûõ äåéñòâèé ïîä Êàçèëèíîì óøëî îáðàòíî, â Ëóêàíèè Ãðàêõ ïîñëàë íåñêîëüêî êîãîðò, íàáðàííûõ â ýòîé æå ìåñòíîñòè, îïóñòîøàòü ïîä íà÷àëîì ïðåôåêòà ñîþçíèêîâ íåïðèÿòåëüñêóþ çåìëþ. (2) Ëþäè ðàçáðåëèñü â ðàçíûå ñòîðîíû, è Ãàííîí íàïàë íà íèõ — ýòî áûëî óäàðîì, îòâåòîì íà òîò, êîòîðûé åìó íàíåñëè ïîä Áåíåâåíòîì. Îïàñàÿñü, ÷òî Ãðàêõ áóäåò åãî ïðåñëåäîâàòü, Ãàííîí ïîñïåøíî óøåë â Áðóòòèé. (3) Ìàðöåëë âåðíóëñÿ îáðàòíî â Íîëó; Ôàáèé äâèíóëñÿ â Ñàìíèé — ðàçîðÿòü èìåíèÿ è ñèëîé âîçâðàùàòü îòïàâøèå ãîðîäà. (4) Îñîáåííî îïóñòîøèë îí Êàâäèíñêèé îêðóã: âûææåíû áûëè áîëüøèå ïîëÿ, óãíàíû ëþäè è ñêîò, (5) âçÿòû ãîðîäà Êîìïóëüòåðèÿ, Òåëåçèÿ, Êîìïñà, à òàêæå Ôóãèôóëû è Îðáèòàíèé ó ëóêàíöåâ; Áëàíäà â Àïóëèè è Ýêè îñàæäåíû. (6)  ýòèõ ãîðîäàõ áûëî óáèòî è âçÿòî â ïëåí äâàäöàòü ïÿòü òûñÿ÷ ÷åëîâåê è çàõâà÷åíî òðèñòà ñåìüäåñÿò ïåðåáåæ÷èêîâ. Êîíñóë îòïðàâèë èõ â Ðèì; èõ âûñåêëè â Êîìèöèè è çàòåì ñáðîñèëè âñåõ ñî ñêàëû79. (7) Âñå ýòî çàíÿëî ó Êâèíòà Ôàáèÿ íåñêîëüêî äíåé. Áîëåçíü óäåðæèâàëà Ìàðöåëëà â Íîëå è ìåøàëà åìó çàíÿòüñÿ âîéíîé. (8) Ïðîïðåòîð Êâèíò Ôàáèé, âåäàâøèé Ëóöåðèåé è åå îêðåñòíîñòÿìè, âçÿë â ýòè äíè ãîðîä Àêóêà80 è óêðåïèë ëàãåðü ïîä Àðäàíåÿìè81. (9) Ïîêà ðèìëÿíå áûëè çàíÿòû â ðàçíûõ ìåñòàõ ýòèìè äåëàìè, Ãàííèáàë óæå ïîäîøåë ê Òàðåíòó. (10) Ýòîò ïîõîä áûë ñóùèì áåäñòâèåì äëÿ âñåõ, ÷åðåç ÷üè âëàäåíèÿ ïðîëåãàëà äîðîãà; ñîëäàòû ïðèñìèðåëè òîëüêî â îêðåñòíîñòÿõ Òàðåíòà: ñ äîðîãè íå ñõîäèëè è íå ÷èíèëè íàñèëèé. Äåëî áûëî, êîíå÷íî, íå â òîì, ÷òî âîæäü óêðîòèë ñîëäàò, äà è ñåáÿ: Ãàííèáàë õîòåë ðàñïîëîæèòü ê ñåáå òàðåíòèíöåâ. (11) Êîãäà îí ïîäîøåë áëèæå ê ãîðîäó, òî â ãîðîäå ïðè âèäå âîéñêà âîïðåêè åãî ðàñ÷åòàì íè÷òî è íå øåâåëüíóëîñü; îí ñòàë ëàãåðåì ïðèìåðíî â îäíîé ìèëå îò ãîðîäà. (12) Äíÿ çà òðè äî òîãî, êàê Ãàííèáàë ïîäîøåë ê ãîðîäó, ïðîïðåòîð Ìàðê Âàëåðèé, êîìàíäîâàâøèé ôëîòîì ó Áðóíäèçèÿ, îòïðàâèë â Òàðåíò Ìàðêà Ëèâèÿ, (13) êîòîðûé áûñòðî íàáðàë îòðÿä ìîëîäåæè è ðàññòàâèë ëþäåé ó âñåõ âîðîò è ïî ñòåíàì, ãäå ýòî òðåáîâàëîñü; äíåì è íî÷üþ çîðêî ñëåäèë îí çà êàðàóëàìè è íå äàâàë íè âðàãàì, íè ñîìíèòåëüíûì ñîþçíèêàì âîçìîæíîñòè ÷òî-òî ïðåäïðèíÿòü. (14) Ãàííèáàë çðÿ ïîòðàòèë íåñêîëüêî äíåé: íèêòî èç ïðèõîäèâøèõ ê Àâåðíñêîìó îçåðó82 íè ñàì íå ÿâèëñÿ è íå ïðèñëàë íè âåñòíèêà, íè ïèñüìà; (15) ñ.165 âèäÿ, ÷òî îí ïîëîæèëñÿ íà ïóñòûå îáåùàíèÿ, Ãàííèáàë ñíÿëñÿ ñ ëàãåðÿ, â çåìëÿõ òàðåíòèíöåâ îí íè÷åãî íå òðîíóë. Õîòÿ ýòà ïðèòâîðíàÿ áëàãîæåëàòåëüíîñòü îêàçàëàñü áåñïîëåçíîé, îí âñå-òàêè íàäåÿëñÿ ïîøàòíóòü èõ âåðíîñòü. Ïðèáûâ â Ñàëàïèþ83, îí ñâåç õëåá ñ ïîëåé Ìåòàïîíòà è Ãåðàêëåè84 — ëåòî óæå ïîäõîäèëî ê êîíöó, è ìåñòî äëÿ çèìíåãî ëàãåðÿ åìó ïîíðàâèëîñü — (16) è ðàçîñëàë íóìèäèéöåâ è ìàâðîâ ïî Ñàëëåíòèíñêîìó îêðóãó85 è àïóëèéñêèì ïàñòáèùàì, ÷òîáû ïîãðàáèòü. Óãíàëè òàáóí ëîøàäåé (ïðî÷àÿ äîáû÷à áûëà íåâåëèêà); òûñÿ÷è ÷åòûðå êîíåé áûëè ðîçäàíû âñàäíèêàì, ÷òîáû îíè èõ îáúåçäèëè. |
20. Quibus diebus a Casilino re bene gesta recessum est, eis Gracchus in Lucanis aliquot cohortes in ea regione conscriptas cum praefecto socium in agros hostium praedatum misit. [2] Eos effuse palatos Hanno adortus haud multo minorem quam ad Beneventum acceperat reddidit hosti cladem atque in Bruttios raptim, ne Gracchus adsequeretur, concessit. [3] Consules Marcellus retro unde venerat Nolam rediit, Fabius in Samnites ad populandos agros recipiendasque armis quae defecerant urbes processit. [4] Caudinus Samnis gravius devastatus: perusti late agri, praedae pecudum hominumque actae; [5] oppida vi capta Conpulteria, Telesia, Compsa inde, Fugifulae et Orbitanium ex Lucanis, Blanda et Apulorum Aecae oppugnatae. [6] Milia hostium in his urbibus viginti quinque capta aut occisa, et recepti perfugae trecenti septuaginta; quos cum Romam misisset consul, virgis in comitio caesi omnes ac de saxo deiecti. [7] Haec a Q. Fabio intra paucos dies gesta. Marcellum ab gerundis rebus valetudo adversa Nolae tenuit. [8] Et a praetore Q. Fabio, cui circa Luceriam provincia erat, Acuca oppidum per eos dies vi captum stativaque ad Ardaneas communita. [9] Dum haec in aliis locis ab Romanis geruntur, iam Tarentum pervenerat Hannibal cum maxima omnium quacumque ierat clade; [10] in Tarentino demum agro pacatum incedere agmen coepit. Nihil ibi violatum neque usquam via excessum est; apparebatque non id modestia militum sed ducis iussu ad conciliandos animos Tarentinorum fieri. [11] Ceterum cum prope moenibus successisset, nullo ad conspectum primum agminis, ut rebatur, motu facto castra ab urbe ferme passus mille locat. [12] Tarenti triduo ante quam Hannibal ad moenia accederet a M. Valerio propraetore, qui classi ad Brundisium praeerat, [13] missus M. Livius impigre conscripta iuventute dispositisque ad omnes portas circaque muros qua res postulabat stationibus die ac nocte iuxta intentus neque hostibus neque dubiis sociis loci quicquam praebuit ad temptandum. [14] Diebus aliquot frustra ibi absumptis Hannibal, cum eorum nemo qui ad lacum Averni se adissent aut ipsi venirent aut nuntium litterasve mitterent, vana promissa se temere secutum cernens castra inde movit, [15] tum quoque intacto agro Tarentino, quamquam simulata lenitas nihildum profuerat, tamen spe labefactandae fidei haud absistens. Salapiam ut venit, frumentum ex agris Metapontino atque Heracleensi — iam enim aestas exacta erat et hibernis placebat locus — conportat. [16] Praedatum inde Numidae Maurique per Sallentinum agrum proximosque Apuliae saltus dimissi; unde ceterae praedae haud multum, equorum greges maxime abacti, e quibus ad quattuor milia domanda equitibus divisa. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß