История Рима от основания города

Книга XXVIII, гл. 7

7. Phi­lip­pum et ig­nes ab Oreo edi­ti mo­nue­rant, sed se­rius Pla­to­ris frau­de ex spe­cu­la ela­ti; et in­pa­ri ma­ri­tu­mis vi­ri­bus haud fa­ci­lis erat in in­su­lam clas­si ac­ces­sus; [2] ita re per cuncta­tio­nem omis­sa, ad Chal­ci­dis auxi­lium, ubi sig­num ac­ce­pit, im­pig­re est mo­tus. Nam et ip­sa Chal­cis quam­quam eius­dem in­su­lae urbs est, ta­men adeo ar­to in­terscin­di­tur fre­to ut pon­te con­ti­nen­ti iun­ga­tur ter­ra­que adi­tum fa­ci­lio­rem quam ma­ri ha­beat. [3] Igi­tur Phi­lip­pus ab De­met­ria­de Sco­tus­sam, in­de de ter­tia vi­gi­lia pro­fec­tus, deiec­to prae­si­dio fu­sis­que Aeto­lis qui sal­tum Ther­mo­py­la­rum in­si­de­bant, cum tre­pi­dos hos­tis He­rac­leam com­pu­lis­set, ip­se uno die Pho­ci­dis Ela­tiam mi­lia ampli­us se­xa­gin­ta con­ten­dit. [4] Eodem fer­me die ab At­ta­lo re­ge Opun­tio­rum urbs cap­ta di­ri­pie­ba­tur. Con­ces­se­rat eam re­gi prae­dam Sul­pi­cius, quia Ore­um pau­cos an­te dies ab Ro­ma­no mi­li­te, ex­per­ti­bus re­giis, di­rep­tum fue­rat. [5] Cum Ro­ma­na clas­sis Ore­um se­se re­ce­pis­set, At­ta­lus ig­na­rus ad­ven­tus Phi­lip­pi pe­cu­niis a prin­ci­pi­bus exi­gen­dis te­re­bat tem­pus, [6] adeo­que impro­vi­sa res fuit ut, ni­si Cre­ten­sium qui­dam for­te pa­bu­la­tum ab ur­be lon­gius prog­res­si ag­men hos­tium pro­cul conspe­xis­sent, oppri­mi po­tue­rit. [7] At­ta­lus iner­mis at­que in­com­po­si­tus cur­su ef­fu­so ma­re ac na­ves pe­tit, et mo­lien­ti­bus ab ter­ra na­ves Phi­lip­pus su­per­ve­nit tu­mul­tum­que etiam ex ter­ra nau­ti­cis prae­buit. [8] In­de Opun­tem re­diit, deos ho­mi­nes­que ac­cu­sans quod tan­tae rei for­tu­nam ex ocu­lis pro­pe rap­tam ami­sis­set. [9] Opun­tii quo­que ab eadem ira incre­pi­ti quod, cum tra­he­re ob­si­dio­nem in ad­ven­tum suum po­tuis­sent, vi­so sta­tim hos­te pro­pe in vo­lun­ta­riam de­di­tio­nem con­ces­sis­sent.

Com­po­si­tis cir­ca Opun­tem re­bus Thro­nium est pro­fec­tus. [10] Et At­ta­lus pri­mo Ore­um se re­ce­pit; in­de, cum fa­ma ac­ci­dis­set Pru­sian Bithy­niae re­gem in fi­nes reg­ni sui transgres­sum, omis­sis Ro­ma­nis re­bus at­que Aeto­li­co bel­lo in Asiam traie­cit. [11] Et Sul­pi­cius Aegi­nam clas­sem re­ce­pit, un­de ini­tio ve­ris pro­fec­tus erat. Haud maio­re cer­ta­mi­ne quam Opun­tem At­ta­lus ce­pe­rat, Phi­lip­pus Thro­nium ce­pit. [12] In­co­le­bant ur­bem eam pro­fu­gi ab The­bis Phthio­ti­cis; ur­be sua cap­ta a Phi­lip­po cum in fi­dem Aeto­lo­rum per­fu­gis­sent, se­dem iis Aeto­li eam de­de­rant ur­bis vas­tae ac de­ser­tae prio­re eius­dem Phi­lip­pi bel­lo. [13] Tum ab Thro­nio, si­cut pau­lo an­te dic­tum est, re­cep­to pro­fec­tus Tith­ro­nion et Dru­mias, Do­ri­dis par­va at­que ig­no­bi­lia op­pi­da, ce­pit. In­de Ela­tiam, ius­sis ibi se op­pe­ri­ri Pto­lo­maei Rho­dio­rum­que le­ga­tis, ve­nit. [14] Ubi cum de fi­nien­do Aeto­li­co bel­lo age­re­tur — ad­fue­rant enim le­ga­ti nu­per He­rac­leae con­ci­lio Ro­ma­no­rum Aeto­lo­rum­que, — nun­tius ad­fer­tur Macha­ni­dam Olym­pio­rum sol­lem­ne lu­dic­rum pa­ran­tes Eleos adgre­di sta­tuis­se. [15] Prae­ver­ten­dum id ra­tus le­ga­tis cum be­nig­no res­pon­so di­mis­sis — se ne­que cau­sam eius bel­li fuis­se nec mo­ram, si mo­do aequa et ho­nes­ta con­di­cio­ne li­ceat, pa­ci fac­tu­rum — [16] cum ex­pe­di­to ag­mi­ne pro­fec­tus per Boeo­tiam Me­ga­ra at­que in­de Co­rin­thum des­cen­dit, un­de com­mea­ti­bus sumptis Phliun­ta Phe­neum­que pe­tit. [17] Et iam cum He­raeam ve­nis­set, audi­to Macha­ni­dam fa­ma ad­ven­tus sui ter­ri­tum re­fu­gis­se La­ce­dae­mo­nem, Aegi­um se ad con­ci­lium Achaeo­rum re­ce­pit, si­mul clas­sem Pu­ni­cam, ut ma­ri quo­que ali­quid pos­set, ac­ci­tam, ibi ra­tus se in­ven­tu­rum. [18] Pau­cis an­te die­bus in­de Oxeas traie­ce­rant Poe­ni; in­de por­tus Acar­na­num pe­tie­rant, cum ab Oreo pro­fec­tum At­ta­lum Ro­ma­nos­que audis­sent, ve­ri­ti ne ad se ire­tur et intra Rhi­um — fau­ces eae sunt Co­rin­thii si­nus — oppri­me­ren­tur.