Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XLIV, ãë. 24

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Î. Ë. Ëåâèíñêîé.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, A. C. Schlesinger, 1951/1989.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

24. (1)  ýòî æå âðå­ìÿ Ïåð­ñåé îáðà­òèë­ñÿ ê Ýâìå­íó è ê Àíòèî­õó ñ îäè­íà­êî­âû­ìè ïðåä­ëî­æå­íè­ÿ­ìè, ïîä­ñêà­çàí­íû­ìè ñàìèì ïîëî­æå­íè­åì äåë. Ñâî­áîä­íîå ãîñóäàð­ñòâî è öàð­ñêàÿ âëàñòü, ñêà­çàë îí, — âðà­ãè ïî ñàìîé ïðè­ðî­äå ñâî­åé. (2) Ðèì­ëÿíå öàðåé áüþò ïîîäè­íî÷­êå è, õóæå òîãî, íàòðàâ­ëè­âà­þò äðóã íà äðó­ãà, è ýòî ïîä­ëî: (3) Ôèëèï­ïà îíè ïîäà­âè­ëè ïðè ïîñîá­íè­÷å­ñòâå Àòòà­ëà, Àíòèî­õà îäî­ëå­ëè ñ ïîìî­ùüþ Ýâìå­íà è íå áåç ïîä­äåðæ­êè Ôèëèï­ïà, îòöà Ïåð­ñå­å­âà68; òåïåðü Ýâìåí ñ Ïðó­ñè­åì îïîë­÷à­þò­ñÿ ïðî­òèâ ñàìî­ãî Ïåð­ñåÿ. (4) À åñëè ïàäåò Ìàêåäîí­ñêîå öàð­ñòâî, íàñòó­ïèò ÷åðåä Àçèè, êîòî­ðóþ ðèì­ëÿíå è òàê óæå îò÷à­ñòè ïîä­÷è­íè­ëè ñåáå ïîä ïðåä­ëî­ãîì îñâî­áîæ­äå­íèÿ ãîðî­äîâ, à òàì è äî Ñèðèè äåëî äîé­äåò. (5) Ðèì­ëÿíå è òàê óæå Ïðó­ñèÿ ñòà­âÿò âûøå Ýâìå­íà è ëèøà­þò Àíòèî­õà åãî ïîáåä­íîé íàãðà­äû — Åãèï­òà. (6) Òàê ÷òî ïóñòü öàðè ïîðàç­ìûñ­ëÿò è îçà­áîòÿò­ñÿ òåì, êàê ïðè­íóäèòü ðèì­ëÿí ê çàìè­ðå­íèþ ñ íèì, Ïåð­ñå­åì, èëè æå — åñëè ðèì­ëÿíå ñòà­íóò óïîð­ñò­âî­âàòü â ñâî­åé íå÷å­ñòè­âîé âîéíå — êàê öàðÿì âñåì âìå­ñòå ïðî­òèâ íèõ îïîë­÷èòü­ñÿ.

(7) Ê Àíòèî­õó Ïåð­ñåé îáðà­òèë­ñÿ îòêðû­òî, à ê Ýâìå­íó îòïðà­âèë ïîñëà ïîä ïðåä­ëî­ãîì âûêó­ïà ïëåí­íûõ, íî â äåé­ñò­âè­òåëü­íî­ñòè áûëî ìåæ­äó íèìè ÷òî-òî áîëåå òåì­íîå, òàê ÷òî ðèì­ëÿíå, è áåç òîãî íå ëþáÿ è ïîäî­çðå­âàÿ Ýâìå­íà, òåïåðü èç-çà îáâè­íå­íèé õóä­øèõ, õîòÿ è ëîæ­íûõ, ñòà­ëè âèäåòü â íåì ïðå­äà­òå­ëÿ è ïî÷òè ÷òî âðà­ãà. (8) À îáà öàðÿ ìåæ­äó òåì óñåðä­íî ñîñòÿ­çà­ëèñü äðóã ñ äðó­ãîì â êîâàð­ñòâå è àë÷­íî­ñòè69. (9) Áûë òàì êðè­òÿ­íèí Êèäàíò, îäèí èç ïðè­áëè­æåí­íûõ Ýâìå­íà. Îí è ðàíü­øå âåë ïåðå­ãî­âî­ðû ñ ëþäü­ìè Ïåð­ñåÿ: ñíà­÷à­ëà ó Àìôè­ïî­ëÿ ñ Õèìà­ðîì, ñâî­èì ñîïëå­ìåí­íè­êîì, ñëó­æèâ­øèì Ïåð­ñåþ, ïîòîì ïîä­ëå Äåìåò­ðè­à­äû ñ Ïåð­ñå­å­âû­ìè ïîë­êî­âî­ä­öà­ìè Ìåíå­êðà­òîì è Àíòè­ìà­õîì70. (10) À íûíåø­íèé Ïåð­ñå­åâ ïîñîë Ãåðî­ôîíò åùå ðàíü­øå äâà­æäû ïîáû­âàë ïîñëîì ó Ýâìå­íà. (11) Ïåðå­ãî­âî­ðû ýòè áûëè âñå òàé­íû­ìè, è îá ýòèõ ïîñîëü­ñòâàõ øëà äóð­íàÿ ìîë­âà, íî íèêòî íå çíàë, î ÷åì ãîâî­ðè­ëîñü òàì è áûëî ëè êàêîå-íèáóäü ñîãëà­øå­íèå ìåæ­äó öàðÿ­ìè.

24. Eodem tem­po­re et ad Eume­nen et ad An­tio­chum com­mu­nia man­da­ta, quae su­bi­ce­re con­di­cio re­rum po­te­rat: na­tu­ra ini­mi­ca in­ter se es­se li­be­ram ci­vi­ta­tem et re­gem. [2] Sin­gu­los po­pu­lum Ro­ma­num adgre­di et, quod in­dig­num sit, re­gum vi­ri­bus re­ges op­pug­na­re. [3] At­ta­lo adiu­to­re pat­rem suum oppres­sum; Eume­ne adiu­van­te et qua­dam ex par­te etiam Phi­lip­po, pat­re suo, An­tio­chum op­pug­na­tum; in se nunc et Eume­nen et Pru­sian ar­ma­tos es­se. [4] Si Ma­ce­do­niae reg­num sub­la­tum fo­ret, pro­xi­mam Asiam es­se, quam iam ex par­te sub spe­cie li­be­ran­di ci­vi­ta­tes suam fe­ce­rint, dein­de Sy­riam. [5] Iam Pru­siam Eume­ni ho­no­re prae­fer­ri, iam An­tio­chum vic­to­rem ab Aegyp­to, prae­mio bel­li, ar­ce­ri. [6] Haec co­gi­tan­tem pro­vi­de­re iube­bat, ut aut ad pa­cem se­cum fa­cien­dam com­pel­le­ret Ro­ma­nos aut per­se­ve­ran­tes in bel­lo ini­us­to com­mu­nes du­ce­ret om­nium re­gum hos­tes.

[7] Ad An­tio­chum aper­ta man­da­ta erant; ad Eume­nen per spe­ciem cap­ti­vo­rum re­di­men­do­rum mis­sus le­ga­tus erat; re ve­ra oc­cul­tio­ra quae­dam age­ban­tur, quae in prae­sen­tia in­vi­sum qui­dem et sus­pec­tum Ro­ma­nis Eume­nen fal­sis gra­vio­ri­bus­que cri­mi­ni­bus one­ra­runt; [8] pro­di­tor enim ac pro­pe hos­tis ha­bi­tus, dum in­ter se duo re­ges cap­tan­tes frau­de et ava­ri­tia cer­tant. [9] Cy­das erat Cre­ten­sis, ex in­ti­mis Eume­nis. Hic pri­us ad Am­phi­po­lim cum Chi­ma­ro quo­dam po­pu­la­ri suo, mi­li­tan­te apud Per­sea, in­de pos­tea ad De­met­ria­dem se­mel cum Me­nec­ra­te quo­dam, ite­rum cum An­ti­macho, re­giis du­ci­bus, sub ip­sis moe­ni­bus ur­bis con­lo­cu­tus fue­rat. [10] He­ro­phon quo­que, qui tum mis­sus est, dua­bus ad eun­dem Eume­nen iam an­te le­ga­tio­ni­bus functus erat. [11] Quae con­lo­quia oc­cul­ta et le­ga­tio­nes in­fa­mes qui­dem erant, sed quid ac­tum es­set quid­ve in­ter re­ges con­ve­nis­set, ig­no­ra­ba­tur. Res autem ita se­se ha­buit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 68Ñì. îá Àòòà­ëå: XXXI, 14; îá Ýâìåíå: XXXV, 13; XXXVI, 44; XXXVII, 41; î Ôèëèï­ïå: XXXVII, 7.
  • 69Ñð.: Ïîëè­áèé, XXIX, 7, 2—3.
  • 70Ñð.: Ïîëè­áèé, XXIX, 6, 1: Êèäàíò áåñå­äî­âàë çäåñü «ñ Ìåíå­êðà­òîì è âòî­ðè÷­íî ñ Àíòè­ìà­õîì». Ëèâèé îïóñ­êà­åò ýòó äåòàëü, íî èìåí­íî ó íåãî ñîõðà­íè­ëîñü óïî­ìè­íà­íèå î ïåð­âûõ ïåðå­ãî­âî­ðàõ Êèäàí­òà ñ Àíòè­ìà­õîì (ñð. âûøå, ãë. 13, 9).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1364004323 1364004404 1364004409 1364004425 1364004426 1364004427