Ïåðåâîä Ì. Ï. Ôåäîðîâà, È. Ô. Ìàêàðåíêîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, A. C. Schlesinger, 1938/1991. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
29. (1)  êîíñóëüñòâî Ïóáëèÿ Ëèöèíèÿ è Ãàÿ Êàññèÿ íå òîëüêî ãîðîä Ðèì è Èòàëèÿ, íî âñå öàðè è âñå ãîñóäàðñòâà Åâðîïû è Àçèè ñîñðåäîòî÷èëè ñâîè ïîìûñëû è çàáîòû íà âîéíå ìåæäó ìàêåäîíÿíàìè è ðèìëÿíàìè. (2) Ýâìåíà ïîáóæäàëà ê ó÷àñòèþ â ýòîé âîéíå íå òîëüêî ñòàðèííàÿ âðàæäà ñ Ïåðñååì, íî è îõâàòèâøàÿ åãî çëîáà çà òî, ÷òî îí âñëåäñòâèå ïðåñòóïíîñòè öàðÿ åäâà íå áûë óáèò â Äåëüôàõ êàê æåðòâåííîå ñ.439 æèâîòíîå63. (3) Âèôèíñêèé öàðü Ïðóñèé ðåøèë äåðæàòüñÿ â ñòîðîíå è ñïîêîéíî îæèäàòü èñõîäà âîéíû; îí ðàññóæäàë, ÷òî ðèìëÿíå íå ìîãóò ñ÷èòàòü ñåáÿ âïðàâå òðåáîâàòü, ÷òîáû îí ïîäíÿë îðóæèå ïðîòèâ áðàòà ñâîåé æåíû, à Ïåðñåé â ñëó÷àå ïîáåäû ïðîñòèò åãî, ïîääàâøèñü óãîâîðàì ñåñòðû64. (4) Àðèàðàò, öàðü Êàïïàäîêèè, è ñàì ïî ñåáå îáåùàë ðèìëÿíàì ïîìîùü, è âäîáàâîê, ïîðîäíèâøèñü ñ Ýâìåíîì, îí ñòàë âî âñåì äåéñòâîâàòü çàîäíî ñ íèì, êàñàëîñü ëè ýòî âîéíû èëè ìèðà65. (5) Àíòèîõ ìå÷òàë î çàõâàòå Åãèïåòñêîãî öàðñòâà, ñ ïðåíåáðåæåíèåì îòíîñÿñü ê ìàëîëåòíåìó öàðþ è åãî íåñïîñîáíûì îïåêóíàì66; îí ïîëàãàë, ÷òî ðàñïðÿ èç-çà Êåëåñèðèè67 äàñò åìó ïîâîä ê âîéíå, (6) êîòîðóþ ìîæíî áóäåò âåñòè áåñïðåïÿòñòâåííî, òàê êàê â ýòî âðåìÿ ðèìëÿíå áóäóò çàíÿòû âîéíîé ñ Ìàêåäîíèåé; âïðî÷åì, îí óñåðäíî îáåùàë èì âñÿ÷åñêóþ âîåííóþ ïîìîùü — è ñåíàòó ÷åðåç ñâîèõ ïîñëîâ, è ðèìñêèì ïîñëàì — ñàìîëè÷íî. (7) Çà ìàëîëåòíåãî Ïòîëåìåÿ ïðàâèëè îïåêóíû; îíè ãîòîâèëèñü âîåâàòü ñ Àíòèîõîì èç-çà Êåëåñèðèè è îäíîâðåìåííî îáåùàëè ðèìëÿíàì âñå, ÷òî ïîòðåáóåòñÿ äëÿ Ìàêåäîíñêîé âîéíû. (8) Ìàñèíèññà ïîìîãàë ðèìëÿíàì õëåáîì è ñîáèðàëñÿ îòïðàâèòü íà âîéíó ñûíà ñâîåãî Ìèñàãåíà ñî âñïîìîãàòåëüíûì âîéñêîì è ñî ñëîíàìè. Îí ïîäãîòîâèë ñåáÿ êî âñÿêîìó èñõîäó äåëà: (9) åñëè ïîáåäÿò ðèìëÿíå, òî ïîëîæåíèå åãî îñòàíåòñÿ ïðåæíèì, íå ïðèäåòñÿ ñòðåìèòüñÿ ê áîëüøåìó, èáî ðèìëÿíå íå ïîçâîëÿò åìó ðàñïðàâèòüñÿ ñ Êàðôàãåíîì; (10) åñëè æå ìîãóùåñòâî ðèìëÿí, ïîêðîâèòåëüñòâóþùèõ êàðôàãåíÿíàì, áóäåò ñëîìëåíî, òî åìó äîñòàíåòñÿ âñÿ Àôðèêà68. (11) Ãåíòèé, öàðü èëëèðèéöåâ, òîëüêî âîçáóäèë ïîäîçðåíèÿ ðèìëÿí, íî íå ðåøèë îêîí÷àòåëüíî, ê êîìó ïðèñîåäèíèòüñÿ; êàçàëîñü, ÷òî îí ïðèìêíåò ê òîé èëè èíîé ñòîðîíå ñêîðåå ïî óâëå÷åíèþ, ÷åì ïî ðàñ÷åòó69. (12) Ôðàêèåö Êîòèñ70, öàðü îäðèñîâ, òàéíî äåðæàë ñòîðîíó ìàêåäîíÿí. |
29. P. Licinio C. Cassio consulibus non urbs tantum Roma nec terra Italia, sed omnes reges civitatesque quae in Europa quaeque in Asia erant converterant animos in curam Macedonici ac Romani belli. [2] Eumenen cum vetus odium stimulabat, tum recens ira, quod scelere regis prope ut victima mactatus Delphis esset. [3] Prusias, Bithyniae rex, statuerat abstinere armis et eventum expectare; nam neque Romanos posse aequum censere, adversus fratrem uxoris se arma ferre, et apud Persea victorem veniam per sororem impetrabilem fore. [4] Ariarathes Cappadocum rex, praeterquam quod Romanis suo nomine auxilia pollicitus erat, ex quo est iunctus Eumeni adfinitate, in omnia belli pacisque se consociaverat consilia. [5] Antiochus imminebat quidem Aegypti regno, et pueritiam regis et inertiam tutorum spernens; et ambigendo de Coele Syria causam belli se habiturum existimabat gesturumque [6] id nullo impedimento occupatis Romanis in Macedonico bello; quod ad bellum tamen omnia et per suos legatos senatui et ipse legatis eorum enixe pollicitus erat. [7] Ptolemaeus propter aetatem alieni tum arbitrii erat; tutores et bellum adversus Antiochum parabant, quo vindicarent Coelen Syriam, et Romanis omnia pollicebantur ad Macedonicum bellum. [8] Masinissa et frumento iuvabat Romanos et auxilia cum elephantis Misagenenque filium mittere ad bellum parabat. Consilia autem in omnem fortunam ita disposita habebat: [9] si penes Romanos victoria esset, sua quoque in eodem statu mansura esse, neque ultra quidquam movendum; non enim passuros Romanos vim Carthaginiensibus adferri; [10] si fractae essent opes Romanorum, quae tum protegerent Carthaginienses, suam omnem Africam fore. [11] Gentius rex Illyriorum fecerat potius cur suspectus esset Romanis quam satis statuerat, utram foveret partem impetuque magis quam consilio his aut illis se adiuncturus videbatur. [12] Cotys Thrax Odrysarum rex clam Macedonum partis erat. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß